درخت حوزه‌های تخصصی

"در زمان جنگ، بیشترین خطر هنگامی متوجه خبرنگاران است که در منطقه‌ای پر از اسلحه، بمب، مین، راکت و… فعالیت می‌کنند. بهترین وسیلة دفاعی خبرنگار آگاهی اوست. یک خبرنگار جنگی باید آگاهی‌های اولیه را در مورد انواع مختلف سلاح‌ها، بیانیه‌های نظامی، نقشه‌های جغرافیایی و سریع‌ترین راه خروج از منطقة خطر داشته باشد. خبرنگاران قبل از اعزام به مناطق جنگی باید آموزش کامل ببینند. برای مثال، هنگام عبور از ایستگاه‌های بازرسی بهتر است با حفظ آرامش و ادب و با بهره‌گیری از مهارت‌های ارتباطی امنیت خود را تضمین کنند. خبرنگاران برای حفظ جان خود باید نکاتی را مد نظر داشته باشند که مشروح آن در مقاله حاضر آمده است. در درگیری‌های طولانی مدت و عمیق که تصاویر آن به تمام نقاط فرستاده می‌شود، احتمال خطر بالاتر می‌رود. تخمین زده شده است که در 25 ماه اول قیام فلسطینیان علیه اشغالگران اسرائیلی (سپتامبر 2000 تا نوامبر 2002) 2645 نفر کشته شده‌اند که در میان آنان تعداد زیادی از خبرنگاران نیز دیده می‌شود. محدودیت‌های بی‌شمار مناطق جنگی و شرایط دشوار آن بر کیفیت پوشش خبری و موثق بودن گزارش خبرنگاران لطمة زیادی وارد می‌کند. "

"سابقه ادبیات بحران در تبیین فرآیندهای سیاسی ـ اجتماعی به قرن 19 بازمی‌گردد ولی گسترش پژوهش‌های مرتبط به آن به اوایل 1960 مربوط است. هر چند که هنوز هم بسیاری مسائل در خصوص آن مبهم و دست نخورده باقی مانده و البته ضریب این ابهام با حضور قدرتمندانه اخیر رسانه‌ها در آن بسیار بیشتر شده است. یکی از دسته‌بندی‌های کلاسیک در تعریف بحران، تقسیم آن به سطوح خرد (بحران‌های سیاست خارجی) و کلان (بحران‌های بین‌المللی) است. این دسته‌بندی با اتکا به ویژگی ادراکی بحران در سیاست خارجی دولت‌ها و ویژگی رفتاری آن در بحران‌های بین‌المللی صورت گرفته است، ولی به نظر می‌رسد با روند تحولات اخیر بین‌المللی به ویژه با حضور رسانه‌ها می‌توان و باید بعد ادراکی بحران‌های بین‌الملی را نیز مورد توجه جدی قرار داد. رسانه‌ها با قابلیت‌های خاص خود هم در دامن زدن به بحران‌ها و هم در بهره‌گیری از ویژگی ادراکی بحران‌های بین‌المللی مؤثر بوده‌اند "

رسانه ها در عصر جدید امکانات مثبتی را برای پیشبرد ارزش های انسانی و پیشرفت صلح در جامعه جهانی ایجاد کرده اند و از سوی دیگر، با توجه به محدودیت در کنترل و گستره بی حدوحصر آن به ابزاری در دست گروه های رادیکال و جهادی برای تبلیغ ارزش ها و گسترش اقدامات ضد انسانی و ضد حقوق بشری آنان تبدیل شده است. در این میان منطقه خاورمیانه کانون اصلی فعالیت و مبارزات منفی این گروه ها بوده که در سال های بعد از 2010 نیز به کانون اصلی بحران در سطح جهانی تبدیل شده است. بر همین مبنا، رد راستای بررسی چرایی این مسئله، پرسش اصلی مقّال حاضر این است که «رسانه چه جایگاهی در راهبردهای گروه های سلفی به ویژه القاعده و داعش داشته و فعالیت رسانه ای این گروه ها چه تاثیری را بر زیست اجتماعی مردمان خاورمیانه داشته است؟» واقعیت آن است که گروه های جهادی و به طور خاص دو گروه تروریستی القاعده و داعش، در سال های اخیر راهبرد رسانه ای مشخص و گسترده ای را بر مبنای تلاش برای عضوگیری، ترویج خشونت، مشروعیت سازی و فراخواندن پیام های خود برای طرفدران و دشمنان، در پیش گرفته اند.همچنین، این گروه ها در عرصه میدانی نیز خاورمیانه را به جولانگاه اصلی اقدامات مخرب خود تبدیل کرده اند و شرایط به گونه ای شده که می توان امروزه از سایه افکندن تروریسم و جهادی گری بر خاورمیانه سخن به میان آورد. در سطحی دیگر، فعالیت ها و به طور خاص استقرار حکومت اسلامی داعش در سال های بعد از 2014 در کشورهای عراق و سوریه، منطقه خاورمیانه را در مسیر بازتولید دائم خشونت و ارزش های داعشی قرار خواهد داد.

"کودکان جزء اصلی‌ترین مخاطبان رسانه‌ها هستند. قدرت پردازش و تجزیه و تحلیل درست اطلاعات و اخبار دریافتی، در کودکان کمتر از بزرگسالان است و وقتی شاهد تصاویر و اخبار جنگ و خشونت از رسانه‌ها هستند به دلیل ناتوانی در انطباق موقعیت‌های زمانی و مکانی، احساس ناامنی و خطر می‌کنند. این امر عوارض جسمی و روانی متعددی در پی دارد؛ عوارضی از قبیل ترس، اضطراب، بی‌خوابی، بی‌اشتهایی و کابوس‌های شبانه. در گذشته به دلیل پخش اخبار در ساعات معین، این امکان برای والدین وجود داشت که کودکان را از دیدن و شنیدن اخبار و تصاویر خشونت‌آمیز منع کنند اما امروز، با انتشار لحظه‌ای اخبار جنگ و رقابت شبکه‌های اطلاع‌رسانی با یکدیگر، چنین امکانی وجود ندارد. مؤلف در این مقاله می‌کوشد با ارائة اطلاعاتی دربارة برداشت‌ها و واکنش‌های کودکان در برابر اخبار جنگ و سوء استفادة صاحبان رسانه‌ها از دقت و توجه کودکان نسبت به حوادث پیرامون، راهنمایی‌های لازم را جهت کاهش اثرات تماشای صحنه‌های خشونت‌آمیز در کودکان به والدین عرضه کند. "

امواج و فرکانس ها در دنیای پیچیده امروز، جایگاه و نقشی بسزا در پیشرفت و توسعه جوامع بازی می کنند. ارتباطات اجتماعی، اساسی ترین ویژگی جوامع بشری است. ارتباطات اجتماعی اساس تکوین، تثبیت و تداوم جامعه را رقم می زند و گسترش و تعالی فرهنگ را فراهم می سازد. در فرایند ارتباطات آگاهی ها، نظرات و احساسات میان انسان ها تبادل و پیام انسان ها به یکدیگر منتقل می شود. از این روست که نبود آن به معنای سکون نسبی در حیات انسانی است که قطع انتقال دانسته ها و رکود فرهنگ را به دنبال دارد. رادیو به دلیل قدمت و نیز ویژگی های منحصر به فرد خود دارای جایگاهی خاص در میان وسایل ارتباط جمعی است؛ چرا که سرعت انتقال پیام، قدرت و گستردگی و شعاع انتشار، سهولت دستیابی و عمومیت بهره مندی از آن و بالاخره انعطاف پذیری این وسیله، جایگاهی ممتاز به آن بخشیده است. در حوزه توسعه اقتصادی و توسعه کسب و کارها نیز رادیو نقشی تعیین کننده دارد. در این راستا رادیو با معرفی الگو های توسعه اقتصادی کشور، مردم را از اهداف و خط مشی های آن آگاه می کند. تا مردم با الگوی توسعه کشور هماهنگ شوند و نیز با معرفی ارزش ها و اصول اعتقادی موجود در فرهنگ جامعه که موید توسعه اقتصادی هستند، در زمینه توسعه اقتصادی گام برمی دارد و در نهایت، با ارایه تفسیر صحیح و کاربرد هریک از این ارزش ها و اعتقادات در موقعیت وجایگاه خود در جهت رفع ناهماهنگی ها و توسعه اقتصادی تلاش می کند. یکی از این مدل ها توسعه اقتصادی، توسعه خوشه های کسب وکار است. در این مقاله ابتدا به تبیین ادبیات توسعه خوشه ای و سپس به کارکرد و نقش رادیو در اجرای موفق آن پرداخته می شود.

"انتخاب موضوع «فناوری ارتباطات و تأثیر آن بر جنبه‌های حقوقی ارتباطات رسانه‌ای با تأکید بر پخش فرامرزی» برای بحث در میزگرد حقوقی ـ ارتباطی فصلنامه پژوهش و سنجش، به دلیل کاربردی بودن این موضوع در حوزة حقوق رسانه‌های پخشی بوده است. پخش فرامرزی با استفاده از ماهواره‌های شخصی یا اجاره‌ای، سال‌هاست که در جهان مرسوم است. این فناوری، کشورها و ملت‌ها را قادر می‌سازد مخاطبان خود را از سطح سرزمینی، به سطوح فرامرزی و بین قاره‌ای، گسترش دهند و به آسانی به مبادلات فرهنگی، اقتصادی، تجاری و سیاسی بپردازند. توسعه و گسترش فناوری ارتباطات از سه منظر فنی، حقوقی و فرهنگی قابل بحث و بررسی است. جنبه‌های فنی و حقوقی پخش فرامرزی برنامه‌های ماهواره‌ای، به طور کلی و عمومی، هدف اصلی این میزگرد بوده است و قطع پخش برنامه‌های شبکه سحر(1) ایران از طریق کشور فرانسه که یکی از چالش‌های جاری رسانه ملی در سطح بین‌المللی به شمار می‌رود مصداق عینی و ملموسی است که برای تبیین ابعاد گوناگون این موضوع مورد نظر قرار گرفته است. از بهمن ماه 1383، شورای عالی سمعی و بصری فرانسه (CSA) ، از تصمیم شبکه سحر(1) مبنی بر پخش مجموعه «چشمان آبی زهرا» مطلع می‌شود و پیش از پخش آن طی رأی صادره در 10 / فوریه / 2005 دستور قطع پخش برنامه‌های این شبکه را صادر می‌کند. در این میزگرد سه ساعته، از آقایان مهندس مفتح، مدیر کل اداره امور کالا و رابط سازمان صدا و سیما و «BT» ، مهندس رضایی، قائم‌مقام معاونت فنی سازمان از مطلعان بخش فنی و دکتر اشرافی و رفیعی حقوقدانان درگیر با مباحث و مسائل حقوق رادیو و تلویزیون، دعوت به عمل آمد تا با حضور دست‌اندرکاران نشریه، به بحث و گفتگو پیرامون پرسش مطرح بپردازیم و جنبه‌های فنی و حقوقی موضوع را تبیین و تشریح کنیم. قابل ذکر است جناب آقای رفیعی در سمت نماینده اداره کل حقوقی سازمان در این میزگرد حضور داشتند. "

نقد و ارزیابی ماهیت فناوری به ویژه فناوری رسانه‎ای با دیدگاهی فلسفی و تاریخی و بررسی جایگاه آن در روزگار ما که عصر اطلاعات و ارتباطات نامیده شده است، ضرورتی حیاتی است، بیشتر از آن جهت که چنین تحلیلی امکان شناخت درست این پدیده را فراهم می‎آورد و از افراط و تفریط‎های احتمالی در برآورد اثرات سازنده یا مخرب آن جلوگیری می‎کند. این شیوة ارزیابی به ویژه در جامعه ما که در شرایط مواجهه سنت و مدرنیزم دچار بحران‎ها و اختلالاتی در سطوح فردی و اجتماعی است، اهمیتی مضاعف دارد. از این رو پژوهش و سنجش از جناب آقای دکتر مددپور مدیر دفتر مطالعات دینی و هنر حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد که ضمن برخورداری از دانش عمیق و وثیق نسبت به فرهنگ ولایی شیعی از اساتید نام آشنای فلسفه شمرده می‎شوند، دعوت کرد که این موضوع را در گفتگویی با ایشان به بحث بگذارد. از جناب آقای دکتر مددپور به خاطر اختصاص فرصتی موسع به این گفتگو سپاسگزاریم و اطمینان داریم آنچه پیش روست مورد استفاده کارشناسان و علاقه‎مندان قرار خواهد گرفت

"رابرت جنسن نویسندة Progressive می‌گوید: «اگر پوشش خبری دو هفتة اول جنگ نشانة چیزی باشد، در حقیقت نشانة به شکست انجامیدن موفقیت‌های خبرگزاری ایالات متحده امریکاست. در طول جنگ هیچ بحث و مناظرة مهمی در برنامه های اصلی شبکه‌های CBS، ABC، NBC یا PBS جریان نداشت و رسانه‌ها حتی اطلاعات واقعی را نیز به خوبی بیان نمی‌کردند». تحلیل‌های جانبدارانة ژنرال‌های اسبق ارتش از جنگ، گزارش‌های غیرواقعی در مورد خواسته‌های مردم عراق و تلفات آنها، تروریسم قلمداد کردن دفاع نیروهای عراقی و نام بردن از بمباران غیرنظامیان عراقی به عنوان درمان ظلم و بیداد، عمده مطالبی بود که طی جنگ امریکا و عراق از رسانه‌های امریکا پخش می‌شد. عملکرد نامطلوب رسانه‌های امریکا خشم مردم عراق از نحوة توصیف وقایع جنگ و بی‌اعتمادی جهانیان نسبت به این رسانه‌ها را در پی داشت. این بی‌اعتمادی، منتقدان رسانه‌ای را به این باور رساند که مطبوعات و دولت نسبت به یکدیگر وفادارند زیرا هر دو در زمرة ثروتمندان و نخبگان قرار دارند. در حقیقت رسانه‌ها شرکت‌های بزرگی محسوب می‌شوند که منافع اقتصادی و سیاسی را با نخبگان کوچکی که دولت ایالات متحده را در دست دارند تقسیم می‌کنند و همواره این سؤال را بی‌جواب می‌گذارند: چرا هیچ گاه مردم به عنوان عامل موازنه در بحث و گفتگوها شرکت داده نمی‌شوند؟ ماریلن دیامند در مقالة حاضر می‌کوشد تا گوشه‌ای از تحریفات خبری رسانه‌های امریکا را در جنگ اخیر با عراق بازگو کند و نقش مطبوعات و سایر رسانه‌ها را در ارائه اخبار ناعادلانه و غیرمنصفانه مورد بررسی قرار دهد. "

هدف از پژوهش حاضر، طراحی مفاهیم فرهنگ صلح ساز ورزش در توسعه روابط بین الملل است. روش پژوهش حاضر از نوع کیفی تحلیل محتوا است که با استخراج مفاهیم مرتبط با صلح و ورزش بین الملل به دست آمد. یافته های پژوهش نشان داد از میان پدیده های مختلف، ورزش به عنوان یکی از مصادیق بارز صلح جویی در هزاره سوم توانسته جایگاه ویژه ای در میان برنامه های صلح جویانه کشورهای در حال توسعه بریک (برزیل، چین، روسیه، هند و آفریقای جنوبی) ایفا و این کشورها از ورزش به عنوان اهرم و ابزاری برای بیان خواسته های خود از جامعه جهانی استفاده کرده اند. جمهوری اسلامی ایران نیز با مطرح کردن طرح ویو در سال 2013 در مجمع عمومی سازمان ملل، می تواند از ظرفیت ورزش ملی به منظور تحقق آرمان و اهداف خود در عرصه بین الملل استفاده کند. همچنین یافته ها نشان داد 34 مفهوم پرتکرار در حوزه ورزش می تواند نقش تبیینی در ایجاد مفهوم فرهنگ صلح ساز داشته باشد. در میان این گویه ها «جایگزینی ورزش به جای جنگ و دیپلماسی نظامی و ایجاد دوستی بین المللی» پرتکرارترین گویه بود.

مجموعه‌ای از فرایندهای پیچیده در دنیای معاصر پدیدار شده‌اند که دولت‌های ملی را به نحو فزاینده‌ای به یکدیگر مرتبط و وابسته کرده‌اند. از این فرایندهای پیچیده با عنوان «جهانی شدن» یاد می‌شود. در واقع، جهانی شدن ادامه مرحله رشد و گسترش نظام سرمایه‌داری است و امروزه به ابعاد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی توسعه سرمایه‌داری اطلاق می‌شود.اجزای اصلی فرایند جهانی شدن عبارت‌اند از: گسترش ارتباطات جهانی از راه پیشرفت‌های فناورانه، افزایش اهمیت نهادهای سیاسی، اقتصادی و تجارتی بین‌المللی، پیدایش سازمان‌های صنعتی و مالی چند ملیتی و افزایش قدرت بازارهای ارزی. آنچه دراین مقاله مطرح می‌شود تاثیر «گسترش ارتباطات جمعی»(به منزله یکی از اجزای اصلی فرایند جهانی شدن) در «ارتباطات بین‌الملل»،یا به تعبیر قدیمی‌تر «روابط بین‌الملل» به منزله یکی از حوزه‌های اصلی علوم سیاسی است. در مقاله حاضر، از دیپلماسی عمومی دولت‌ها به مثابه رکن اصلی ارتباطات بین‌الملل، باسوی گیری منافع ملی یاد می‌شود و به استفاده برنامه‌ریزی شده دولت‌ها از وسایل ارتباطی نوین برای دیپلماسی عمومی و تاثیر در افکار عمومی جهانی اشاره می‌شود.