درخت حوزه‌های تخصصی

تحقیق حاضر به شیوه توصیفی – تحلیلی و پیمایشی با هدف تحلیل وضعیت و ارائه الگوی کاهش نابرابری های آموزشی و عدالت گستری در بین دانش آموزان مقطع متوسطه استان آذربایجان غربی بر پایة آموزه های قرآن و نهج البلاغه و دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) درحوزه عدالت و برابری صورت گرفته است. با مراجعه به قرآن کریم، نهج البلاغه و مجموعه 22 جلدی صحیفه امام (ره) شاخص های مورد نیاز از طریق تحلیل محتوا استخراج و سپس با توجه به وضعیت موجود شاخص ها در جامعه آماری مورد نظر مدل نهایی کاهش نابرابری های آموزشی ارائه شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های آماری توصیفی (درصدها، فراوانی ها، میانگین و..) و آمار استنباطی (تی مستقل٬ تحلیل واریانس٬ ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر) با بهره گیری از نرم افزار آماری SPSS صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد که بین دانش آموزان دختر و پسر، بین مدارس شهری و روستایی و بین طبقات اجتماعی مختلف نابرابری وجود دارد اما بین دانش آموزان اقوام مختلف ساکن در استان آذربایجان غربی نابرابری وجود ندارد. براساس نتایج تحلیل مسیر، شاخص اقتصادی بیشترین تأثیر را بر نابرابری آموزشی دارد.

هم زمان با حکم فرمایی فن آوری بر مغز و اراده بشر، گوهر ارزش مند عفت و اخلاق نیز از بسیاری جوامع، رخت بربست. امروز فاجعه بی عفتی و فرهنگ برهنگی دیوآسا، ارزش ها را میبلعد و سعادت ها را به کام میگیرد. فرهنگ برهنگی و بیعفتی بر حوزه ادبی، حوزه هنر، حوزه ورزش و حوزه معماری سایه گسترده است. پس از رنساس و گسترش رمان نویسی، رمان های جنسی که بی پروایی قلمی و ادبی نویسندگان یاوه گستر را نشان میداد، به بازار کتاب راه یافت و پی درپی ترجمه شد. هنرهای نمایشی و غیرنمایشی، تجسمی و غیرتجسمی با عریان گرایی، قرین گشت و شگفت این که تصویر حضرت مریم(س) را نیز با سینه ناپوشیده نقاشی کردند. از سوی دیگر به برخی از ورزش ها، که عریان نمایی و بی عفتی در آن بارز است، اهمیت داده شد. گستره عفاف به گستردگی فعل و انفعالات جوارح و جوانح انسان است. لذا گاه موضوع کلی عفاف در امور اجتماعی است که عفاف در لباس، نگاه، صدا، گفتار، مقام، مال، خوراک، خندیدن، زینت، کار و ... را دربر می گیرد و گاه در خانه و خانواده است؛ مثل حفظ حریم ها، شنیدن، نیت، تفکر، رعایت حقوق متقابل. گاهی هم یک حکم در هر سه عرصه اجتماعی، خانوادگی و فردی، زمینه ساز باروری عفت است. پس دایره عفت در زندگی بشر، به وسعت دایره زندگی فردی، اجتماعی و کلیه تعاملات فکری و رفتاری انسان است. پس بجاست عفاف به عنوان یک پدیده ارزشی و ملکه درونی سیرت ساز و صورت آفرین اخلاقی و اجتماعی و عنصر مؤثر در زندگی، مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد.

هدف این مقاله ارزشیابی محتوای برنامة درسی اخلاق اسلامی دانشگاه ها از منظر استادان دروس معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم است. روش تحقیق از نظر اهداف، «کاربردی» و به لحاظ شیوة جمع آوری اطلاعات، «توصیفی» از نوع «پیمایشی» و جامعة آماری 40 تن از استادان است که کل آنان به عنوان نمونة آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامة محقق ساخته حاوی 25 سؤال بسته پاسخ در طیف پنج درجه ای لیکرت با پایایی 0.89 مطابق آلفای کرانباخ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از روش های آمار «توصیفی میانگین»، «انحراف استاندارد»، «واریانس»، «ضریب پراکندگی» و «آزمون استنباطی Z تک گروهی» استفاده شد. یافته ها نشان داد: محتوای برنامة درسی اخلاق اسلامی دانشگاه ها با نیازها و اهداف منظور، فرهنگ، ایده آل ها و آرزوهای اجتماعی، استعداد و توانایی دانشجویان، نیازها و علایق آنان و اصول و قانونمندی های برنامه ریزی درسی کاملاً تناسب دارد که با اطمینان 0.99 و خطای 0.01تأیید شدند. وضعیت نسبی میزان تناسب محتوای برنامة درسی اخلاق اسلامی با اصول و قانونمندی های برنامه ریزی درسی بیش از ملاک های مربوط به تناسب محتوا با ارزش های اجتماعی و ویژگی ها و نیازهای فراگیران است.

این پژوهش با هدف شناسایی نحوه مواجهه (رویکرد) نظام تربیت رسمی و عمومی با تربیت اخلاقی انجام شده است. روش مورد استفاده کیفی است که با بهره گیری از تحلیل محتوای کیفی استقرایی، متون اسناد قانونی و مصوب و همچنین مصاحبه چهارده کارشناس انجام شده است. افراد مصاحبه شونده به روش هدفمند و گلوله برفی از میان کارشناسان ارشد نظام تربیت رسمی و عمومی انتخاب شدند. نتیجه تحلیل ها نشان داده که رویکرد تربیت اخلاقی در نظام تربیت رسمی و عمومی دوره ابتدایی در مؤلفه چیستی «رویکرد فضیلت گرایی دین ورزانه» است و در مؤلفه چگونگی (برنامه ریزی درسی) رویکرد تلفیق یا فرابرنامه درسی است که ویژگی اساسی آن آشفتگی است؛ یعنی وضع موجود برنامه درسی تربیت اخلاقی «فرابرنامه درسی تربیت اخلاقی آشفته» است. پیشنهاد این پژوهش تدوین و تصویب فرابرنامه درسی تربیت اخلاقی برای دوره ابتدایی است.