فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۶۱ تا ۲۸۰ مورد از کل ۷۱۱ مورد.
حوزه های تخصصی:
سیرهنگارى در تاریخ اسلام
حوزه های تخصصی:
سیرهنگارى به عنوان یکى از شاخههاى مهم تاریخنگارى اسلامى، در رویکرد مسلمانان به تاریخپژوهى و مطالعات تاریخى نقش مهم و ارزندهاى ایفا کرده است. به عبارت دیگر، سیرهنگارى که با ثبت و ضبط سیره پیامبر صلىاللهعلیهوآله آغاز شد، مدخل و دروازه پهناورى بود که مسلمانان از مسیر آن به مطالعه و بررسى دیگر رخدادها و تدوین آنها راغب شدند. در این مقاله، نگارنده کوشیده است تا معنا و مفهوم سیره، علل و عوامل پیدایش و شکوفایى سیرهنویسى، ویژگىها و مشخصههاى کتابهاى سیره و معدود مطالب مرتبط دیگرى را مورد بررسى و پژوهش قرار دهد. یافتهها مبیّن آن است که در پیدایش و شکوفایى سیرهنویسى، شناخت و عمل به سنت و سیره پیامبر صلىاللهعلیهوآله (به عنوان دومیّن منبع حُکمى مسلمانان) عامل مهم و اصلى بوده است. عامل مزبور موجب شده تا از صدر اسلام تاکنون آثار فراوانى به رشته تحریر در آید. در بیان ویژگىها و مشخصههاى کتابهاى سیره مىتوان به مواردى، همانند کاربرد و استفاده از شیوه حدیثى و خبرى در طرح رخدادها و حوادث، قرار گرفتن مطالب در هاله تقدّس، دخالت داشتن گرایشهاى فکرى ـ عقیدتى و سیاسى در طرح یا عدم طرح برخى وقایع و حوادث و تلاش معدودى از سیرهنویسان متأخر در پیرایه زدایى و تحلیل گزارشها اشاره داشت.
تاریخنگارى شیعیان در سدههاى نخستین
حوزه های تخصصی:
چکیده
در نوشته حاضر، روند و جریان تاریخ نگارى شیعیان در سدههاى نخستین بررسى شده است. طرح دو دیدگاه در باره جهتگیرى مذهبى گزارشهاى موجود در مصادر تاریخى اهلسنت، و نیز بررسى واژهها و اصطلاحات تاریخنگارى در کتابهاى فهرست شیعه، بهویژه رجال نجاشى، و همچنین تجزیه و تحلیل نوشتههاى تاریخى شیعیان، از جمله مباحث این نوشته است. نتیجه این پژوهش آن است که شیعیان به تاریخنگارى (بهویژه حوزهها و محورهایى، مانند غیبت امام دوازدهم که دیگر فرقهها به آن کمتر توجه داشته) اهمیت دادهاند. البته از آنجا که به صاحبان قدرت، اعتماد نداشته به روند تاریخنگارى عمومى و تاریخ خلافت، رغبت چندانى نشان ندادهاند. در ادامه، شیوه و سبک تاریخنگارى «جلودى» یکى از مورخان پرتألیف، اما گمنام شیعه بررسى شده است.
آقا سید مصطفی مجتهد کمره شهید تیره اشقیا و اشرار
منبع:
حضور بهار ۱۳۸۶ شماره ۶۰
حوزه های تخصصی:
مثنی بن حارثه شیبانی و نخستین فتوح اسلامی در عراق(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
کتابشناسى روش تحقیق در تاریخ
حوزه های تخصصی:
آیت الله سید محمدتقی خوانساری
منبع:
حضور بهار ۱۳۸۶ شماره ۶۰
حوزه های تخصصی:
بازخوانى زندگى علمى و آثار حسن بن حسین بیهقى(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
کتاب شناسى آثار ابوبکر احمدبن حسین بیهقى
حوزه های تخصصی:
شخصیت و موقعیت ام البنین در اسلام(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
بررسی تطبیقی شخصیت و آثار ابنقتیبه و ابوحنیفه دینوری-2(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
قانونمندى تاریخ از منظر عقل و دین (1)(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
گلشن ابرار
روایت تاریخى حدیبیه پژوهشى درباره گزارش عروة بن زبیر
حوزه های تخصصی:
اصل مقاله انگلیسى، تلخیصى است از پایان نامه کارشناسى ارشد اندریاس گورکه که در دانشگاه هامبورگ به سال 1996م به آلمانى نگاشته است.(3)پیش از این تحقیق، چندین پژوهش درباره واقعه حدیبیه انجام شده که نویسنده، فهرستى از آنها را آورده است. در برخى پژوهشىهاى پیشین با بازسازى واقعه حدیبیه بر مبناى منابع متقدم، سعى شده روایتى منسجم از واقعه عرضه شود. این روایت، ترکیبى از روایات مختلفِ برگرفته از منابع متقدم تاریخى است که در آن، عناصر اصیل واقعه حدیبیه با افزودههاى بعدى درهم آمیخته است. نویسنده در این تحقیق، کوشیده است با پیادهسازى روش تحلیل متن و اسناد، روایت حدیبیه را از کهنترین منبع آن، بازسازى کرده و با تفکیک اجزاى مختلف تشکیل دهنده روایت، عناصر تاریخى و اصیل آن را از بخشهاى غیر تاریخى و نامعتبر، تمیز دهد.
پرورش یافته مکتب علی(ع)
منبع:
بشارت ۱۳۸۶ شماره ۵۹
حوزه های تخصصی:
آیت الله سید علی یثربی
حوزه های تخصصی:
شخصیت شناسی
بررسى قواعد و روش معرفت تاریخى در قرآن با تکیه بر تاریخ پیامبراکرم صلىاللهعلیهوآله در قرآن
حوزه های تخصصی:
هدف این مقاله، بیان تاریخ پیامبراسلام صلىاللهعلیهوآله نیست، هدف بیان قواعد روش معرفت تاریخى در قرآن کریم است. از این رو ابتدا چهار قاعده زیر بیان شده است:
1ـ از نظر قرآن کریم همه حوادث گذشته بشر، حادثه تاریخى نیست (نظر شهید صدر)؛
2ـ معیار تشخیص حادثه تاریخى، حاکمیت سنتهاى تاریخى بر آن حادثه است (استدلال شهید صدر)؛
3ـ برخلاف نظریه فیلسوفان جدید تاریخ غرب (هیوم، پروفسور کار و دیگران) که عقیده به نقش خدا در تاریخ نداشته و همه تاریخ را ملک بشر مىدانند (نظریه تفویض در تاریخ) از نظر قرآن کریم خداوند براى هدایت بشر و پیروزى پیامبران الهى در مرحله ابلاغ رسالت، حوادث تاریخى خاصى بهوجود مىآورد (مانند گلستان شدن آتش بر ابراهیم و غرق شدن فرعون در دریا و نجات حضرت موسى و بنىاسرائیل)؛
4ـ عدم تضاد قوانین تاریخى، مشروط به اراده و اختیار انسانها در تاریخ.
غزوه بدر در تاریخ پیامبراسلام صلىاللهعلیهوآله به عنوان نمونهاى براى تطبیق این قواعد ذکر شده و هدف، بیان تاریخ غزوه بدر نیست. ضمنا در جریان بررسى غزوه بدر در قرآن، دیدگاه مورخان اسلامى درباره این حادثه مطرح و تضاد آن دیدگاه با نظریه قرآن بیان شده است.
ضرورت توجه به صفات پیامبر(ص) در تفسیر متون شرعی
حوزه های تخصصی:
تفسیر متون شرعی و روش های آن امروزه یکی از مباحث مهم هرمنوتیک است. از گذشته تاکنون مسلمانان و غیرمسلمانان در تفسیر و تاویل متون شرعی (متون شرعی اسلامی) دیدگاه های مختلف و روش های گوناگون داشته و دارند. در این مقاله بر این مسئله تاکید می شود که برای فهم و تفسیر درست متون شرعی (کتاب و سنت) ضرورت دارد که صفات و ویژگی های صاحب متن به ویژه عصمت، مد نظر مفسر قرار گیرد، که برای رسیدن به این هدف، نکات زیر در این مقاله بررسی می شود:1.عناصر تشکیل دهنده متون شرعی و فرق آن با متون دیگر.2.صفات پیامبر(ص) و ضرورت ابراز و توجه به آنها به هنگام تفسیر متن.3.اصلاح تفاسیر نادرست (بررسی نمونه ای) با توجه به عدم درک درست از صفات پیامبر(ص).