درخت حوزه‌های تخصصی

روش شناسی علوم انسانی و طبیعی

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴۱ تا ۱۶۰ مورد از کل ۴۹۵ مورد.
۱۴۱.

حقوق پدید آورندگان و منافع عمومی در کتابخانه رقومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: یونسکو قوانین حق مولف استفاده منصفانه حقوق پدیدآورندگان محیط رقومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۴ تعداد دانلود : ۶۷۹
حق مولف، درحمایت از آثار پدید آورندگان نقش اساسی دارد. اما در عصر کاربرد رقوم که تبادل اطلاعات هر روز از شکل های سنتی فاصله بیشتری می گیرد، حمایت کامل از حقوق مولفان را با مشکلاتی مواجه کرده است و گاه نگرانی از سرقت حقوق معنوی و مادی آثار، آنها را از ادامه تولید آثار دلسرد می کند. به هر حال، ظهور هر فناوری نوین، اهمیت یافتن راهی موثر برای حفظ آثار را الزامی می کند با این توضیح که برقراری توازنی منطقی میان سه عامل حفاظت از آثار، ایجادانگیزه وخلاقیت بیشتر، باید مدنظر صاحبنظران این عصر قرار گیرد تا به طراحی راهکارهای جدید در این مساله بحث بر انگیز بپردازند. مقاله حاضر، جنبه های مختلف حق مولف را دردنیای رقومی و قوانین موجود در این خصوص، مشکلات موجود، ارایه راهکارهای مدیریتی حق مولف در هزاره کاربرد رقوم و نقش یونسکو در ایجاد توازن میان دسترس پذیری اطلاعات و منافع قانونی را مورد بررسی قرار داده است.روش کار: پژوهش، به روش کتابخانه ای و با بررسی پایگاه های الکترونیکی انجام گرفته است.نتیجه گیری: حفظ حقوق پدیدآورندگان درمحیط رقومی امکان پذیر است اما برای رسیدن به نتیجه ای بهتر، مستلزم پژوهشهای بیشتر و بازنگری در قوانین حق مولف است. بالاخره ایجاد انجمنهای ملی حمایت از حقوق پدیدآورندگان پیشنهاد می شود.
۱۴۳.

تحلیلی بر «فلسفه امروزین علوم اجتماعی»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۸۶ تعداد دانلود : ۲۱۴۵
کتاب فلسفه امروزین علوم اجتماعی تالیف برایان فی، مدعی نگاهی تازه به این بخش از دانش بشری است. مطالب کتاب، عالمانه و حاصل مطالعه ای درازمدت و در نتیجه مصون از نقد لحظه ای. با این حال نکات زیر حاصل نگاه تاملی و انتقادی به دعوی محوری آن کتاب است. بدین معنا که فی با تاکید فراوان و مداوم بر ضرورت رفع تمایزات و دو گانه اندیشی ها، در واقع آن را به بهترین نحو بازتولید می کند و با تبیین مطلوبیت آموزه چند فرهنگی، مفروضات نهفته آن را – که بیش از دو دهه مورد نقد و چالش بوده – آشکار می کند. این نوشته نقدی بر پیامدها و استلزامات سیاسی و اجتماعی دعوی فی در عصر جدید – و به ویژه در بعد بین المللی آن – است. دعوی تعاملی فی در علوم اجتماعی، با استمرار ثنویت خود و دیگری، اولی را سوژه و دومی را ابژه معرفی می کند. بنابراین شناخت تعاملی دیگر بیش از هر چیز و نهایتا برای سلطه بر وی است.
۱۴۵.

چارچوبی برای پژوهش در اخلاق رسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اخلاق کاربردی اخلاق رسانه ای اخلاق روزنامه نگاری اخلاق نهادی اخلاق شناسی حرفه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵۹ تعداد دانلود : ۱۰۰۹
این مقاله با تفکیک دو مفهوم «اخلاقیات» و «اخلاق» در پی آن است که به ابعاد و زمینه های کاربرد مقوله اخلاق در رسانه بپردازد. بر این اساس مقاله، اصول بنیادین تاثیرگذار در اخلاق رسانه و عوامل برون رسانه ای موثر در ساخت و نقش آن مورد بررسی قرار می دهد و با تکیه بر نظریه هنجاری مسوولیت اجتماعی، مقوله اخلاق رسانه را فراتر از مفهوم فردی اخلاقی و اخلاق روزنامه نگاران، منفرد می بیند.روش کار: دو منبع از آخرین منابع درباره «اخلاق رسانه» و «اخلاق روزنامه نگاری» از «دایره المعارف بین المللی ارتباطات» مبنای بررسی و نقد این دو مفهوم قرار گرفته است، هم چنین، با مروری بر سایر منابع معتبر فارسی و انگلیسی چارچوب مفهومی جدیدی برای پژوهش های اخلاقی در حوزه رسانه ها و تدوین مقررات اخلاق حرفه ای عرضه شده استنتیجه گیری: این مقاله تغییر هسته مرکزی اصول اخلاقی رسانه را از تمرکز بر روزنامه نگاران به تمرکز بر نهادها از جمله نهادهای رسانه ای، دولت ها و نهادهای بین المللی لازم می داند و بر آن اساس، چارچوبی برای تدوین مقررات اخلاق کاربردی در قالب اخلاق شناسی حرفه ای ارایه می دهد، چارچوبی که با تکیه بر چهار اصل آگاهی دهی عمومی، آزادی مطبوعات، بیان حقیقت و احترام به حیثیت فردی و زندگی خصوصی می تواند فضاهای متکثر و متنوع رسانه ای را در بر بگیرد.
۱۴۶.

فلسفه علم هیدگر و ادعای تقدم آن بر فلسفه علم کوون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فلسفه هیدگر پارادایم انقلاب علمی علم وجود شناسی علم متعارف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵۹
فلسفه علم هیدگر محل اختلاف صاحب نظران است. برخی او را واقع گرا می دانند. یک دلیل آنها این است که او متعلق معرفت علمی را مستقل از روش های علمی می دانست. برخی او را نسبیت گرا می دانند؛ چون به تعبیر آنها، هیدگر علم را تنها در افق دانایی هر دوران ممکن می شمرد. برخی بین فلسفه علم هیدگر متقدم و متاخر وحدت می بینند؛ چون او را در هر دو دوره، واقع گرا یا در هر دو نسبیت گرا می دانند. برخی بین آن دو افتراق می بینند؛ مثلا به این دلیل که او در ابتدا، به استقلال موجودات از روش های علمی قایل بود؛ اما بعد این استقلال را رد کرد. برخی به دلایل مختلف مدعی اند که هیدگر، پیش از تامس کوون، به آنچه او در فلسفه علمش «پارادایم»، «علم متعارف» و «انقلاب علمی» می نامد، پی برده بود. برخی مخالف چنین ادعاهایی هستند. در این مقاله، آرا پنج صاحب نظر در این زمینه ها شرح و تحلیل می گردد.
۱۴۷.

نوع شناسی مطالعات مدیریت اسلامی به عنوان یک دانش میان رشته ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: علم علم دینی مدیریت اسلامی نوع شناسی دانش میان رشته ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰۴ تعداد دانلود : ۹۲۸
در مقاله حاضر، پس از ارایه تعریف از علم و دین و تشریح رابطه آنها، «علم دینی» و رویکردهای مختلف نسبت به آن تشریح می شوند. در ادامه، ضمن تبیین حوزه بحث علم دینی، جایگاه ارزش ها در علوم مورد توجه قرار گرفته و روش های ارزش محور کردن علوم (تکنیک تهذیب علوم و بومی سازی) مورد اشاره واقع می شوند و میان رشته ای بودن مدیریت اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است.بخش اصلی مقاله، به تشریح ابعاد و زوایایی می پردازد که آثار منتخب از میان کتاب های مدیریت اسلامی بر مبنای آنها تجزیه و تحلیل می شوند. در یک بررسی اجمالی مشخص شد حدود 70 جلد کتاب در این زمینه تالیف شده که در این مقاله 13 کتاب مورد بررسی قرار می گیرد. در بررسی فراتحلیلی مقاله، از چهار بعد به این منابع پرداخته می شود که شامل بررسی محتوایی و موضوعی، بررسی روش شناختی، بررسی منابع مورد استفاده و در نهایت بررسی مولفان و نویسندگان می شود. علم، دین، علم دینی، مدیریت اسلامی، نوع شناسی، دانش میان رشته ای
۱۴۸.

نقش بازاریابی اخلاقی در رفتار خرید مصرف کنندگان مواد غذایی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۴۰ تعداد دانلود : ۲۹۵۲
این پژوهش در صدد بوده است که موضوع مسوولیت پذیری اجتماعی شرکتها را مطالعه کرده و نحوه اثرگذاری بازاریابی اخلاقی بر رفتار خرید مصرف کنندگان را مورد بررسی قرار دهد. از این رو چگونگی تاثیر ارزش های اخلاقی و اجتماعی رعایت شده توسط شرکت را در فرایند تصمیم گیری خرید مصرف کنندگان مواد غذایی، مساله خود قرار داده است.روش کار: با توجه به ماهیت پژوهش، روش تحقیق در آن، توصیفی و از بعد نحوه گردآوری داده ها، از نوع پیمایشی است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده و نمونه گیری به روش تصادفی خوشه بندی انجام گرفته است. برای پاسخ به سوالات مطروح، 372 نفر از مشتریان مواد غذایی فروشگاه های زنجیره ای رفاه به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند.یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که بین آمیخته های بازاریابی و رفتار خرید مصرف کنندگان مواد غذایی مورد بررسی در این پژوهش، رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین بین عوامل موقعیتی و رفتار خرید مصرف کنندگان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.علاوه بر آن، نتایج حاکی از آنست که در جامعه آماری مورد بررسی، بین بازاریابی اخلاقی و رفتار خرید مصرف کنندگان مواد غذایی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.نتیجه گیری: رعایت ارزش های اجتماعی توسط شرکت ها بر رفتار خرید مصرف کنندگان مواد غذایی اثر گذاشته به طوری که در اثر مطابقت این ارزش ها با ارزش های مصرف کنندگان (جامعه)، آنان را به انتخاب نام و نشان تجاری آن شرکت ها ترغیب کرده است.
۱۴۹.

اخلاق در پژوهش های زیست پزشکی بر روی آزمودنی های انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اخلاق در پژوهش زیست پزشکی آزمودنی انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹۵ تعداد دانلود : ۶۹۸
پژوهش انسانی بایستی پاسخگوی نیازهای بهداشتی جمعیت یا جامعه ای باشد که در آن انجام می گیرد. مقتضیات اخلاقی فقط زمانی برآورده می شود که مداخلات موفقیت آمیز یا دیگر منافع حاصل از چنین پژوهش هایی در اختیار جامعه قرار گیرد. لذا، به منظور تامین مقتضیات اخلاقی، یک فرایند برنامه ریزی و مدیریتی باید قبل از آغاز پژوهش، انجام و تا پایان مراحل اجرایی و حتی در دسترس قرار دادن نتایج حاصل به مراجع ذی صلاح و جمعیت مورد مطالعه، مورد پایش و ارزشیابی قرار گیرد. صلاحیت و مهارت محققین متخصص و شرایط ایمن محیط پژوهش بایستی پیش از اجرا مورد تایید کمیته های اخلاق واقع گردد و در حین اجرا نیز به محض برخورد با موارد خلاف تعهد و اصول انسانی از ادامه آن جلوگیری به عمل آید. کسب رضایت آگاهانه آزمودنی و دادن اطمینان از خروج اختیاری و بدون قید و شرط او از پژوهش، جزء لاینفک تعهدات پژوهشگر محسوب می گردد. از جمله معضلاتی که بعضا، در مورد انجام پژوهش های حمایت شده از سوی پشتیبانان رخ می نماید سوگیری در اجرا و ارایه نتایج حاصل از تحقیق می باشد، لذا پژوهشگر، موظف به انجام تعهدات خویش فارغ از ارتباطات خاص به ویژه اقتصادی اجتماعی با پشتیبانان است و در صورت بروز تضاد منافع بالقوه، باید آنرا برای کمیته های اخلاقی و حتی در انتشار آشکار سازد.نتیجه گیری: در این مقاله جنبه های مختلف اخلاقی در پژوهش های زیست پزشکی بر روی آزمودنی های انسانی و دستور العمل های ضروری جهت رعایت حقوق آنها در پژوهش مورد بازنگری قرار گرفته است.
۱۵۰.

تأمّلى بر مبانى پارادایمیک و پارادایم نگارى در مطالعات میان رشته اى (مورد مطالعه: بازاریابى کارآفرینانه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مطالعات میان رشته اى پارادایم نگارى بازاریابى کارآفرینانه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه تاریخچه، آموزش و روش تحقیق در علم مدیریت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی روش شناسی علوم انسانی و طبیعی روش شناسی های حوزه علوم انسانی در مقایسه با دیگر منابع تولید داده
تعداد بازدید : ۲۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۲۲۰
خردمایه مقاله حاضر گویاى آن است که مطالعات علوم انسانى با نگاهى پارادایمیک، تا پیش از طرح و بسط میا ن رشته گرایى، عمدتاً، براساس یکى از پارادایم هاى اثبات گرایى، تفسیرى، نظریه انتقادى، فمینیسم، پست مدرنیسم و نظریه آشوب، به عنوان پارادایم غالب، بوده است که این مسئله به نوعى یک سونگرى و یک جانبه گرایى منجر شده است. در این مقاله، هدف آن است تا با کنکاشى نوپردازانه و بهره گیرى از چارچوبى ابتکارى و منبعث از دیدگاه کثرت گرا، الگویى براى تحلیل پارادایمیک مطالعات میان رشته اى از تقاطع سه عامل به منظور نوعى مفاهمه بهتر و برداشت موزونتر از مطالعات «ساختار»، «الگو» و «فرایند» میان رشته اى ارائه شود. در این راستا، مفهوم نوظهور بازاریابى کارآفرینانه به مثابه مصداقى میان رشتگى، که از تلفیق وجوه دو رشته علمى بازاریابى و کارآفرینى در مطالعات مدیریت ناشى شده است، مطرح و مصادیق آن در این نقش هنگارى ابتکارى، جانمایى شده است. بدین ترتیب، نتیجه گیرى شده است که در پژوهش هاى میان رشته اى و نوظهور، توجه توأمان به پارادایم هاى مذکور و شناخت هریک از مطالعات در حوزه هاى مختلف مى تواند در راستاى درک بهتر حقیقت و رهایى از قیدوبندهاى تفکر وابسته به متن و محتوا راه گشا باشد و مانع کوته نگرى و یک جانبه گرایى شود
۱۵۲.

اخلاق در فناوری اطلاعات و آسیب شناسی اخلاق ارتباطات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات اخلاق علمی هویت مجازی هنجارهای اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶۹ تعداد دانلود : ۲۱۸۸
با امکانات و گزینه های فراوانی که رسانه های جدید در عصر اطلاعات در اختیار افراد جامعه قرار می دهند، کاربران دائما با محرک های جدید و انواع مختلف رفتارهای اجتماعی و اخلاقی آشنا می شوند. این فضا هویت نامشخص و پیوسته متحولی را می آفریند، و بیشترین تاثیر آن برای نسلی است که در مقایسه با نسل قبل با محرک های فراوانی مواجه است. همچنین از طریق رسانه های نوین و فناوری اطلاعات، افراد جامعه خط مفروض میان فضای عمومی و خصوصی را تجدید سازمان می کنند و این امکانی است که جامعه فعالانه از آن استفاده می کند.روش کار: با بررسی تعداد 80 نفر از کاربران عمومی فناوری اطلاعات و آسیب های اجتماعی، هنجارها و تهدیدهای اخلاقی شبکه جهانی و ابزارهای ارتباطی رایانه ای بر آنها، الگوی برای اخلاق کاربری ارایه شده است.یافته ها: در این پژوهش مشخص گردید بیش از 85% کاربران در معرض آسیب های اخلاقی و ناهنجاری های فناوری اطلاعات قرار داردند که سهم کودکان و نوجوانان در این نمونه گیری از سایرین بیشتر است.نتیجه گیری: اخلاق حرفه ای به دلیل این که متخصصان تنها با تسلط بر کار و فعالیت حرفه ای خود و فلسفه و نقش آن در زندگی مردم، به درک اخلاقی نایل می آیند و عینیت گرایی و بی طرفی علمی و عدم جانبداری سیاسی که مهمترین اصل اساسی علم و فناوری است، در رابطه با اخلاق علمی حرفه ای مورد تایید قرار گرفته است.
۱۵۳.

رویکردی طبقه بندی شده به حوزه اخلاق اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق حرفه ای اخلاق فلسفی اخلاق توصیفی اخلاق رایانه اخلاق اطلاعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵۶ تعداد دانلود : ۹۳۶
این مقاله در چارچوب نظریه اخلاق اطلاعات به تعبیر لوسیانو فلوریدی و به عنوان حوزه توسعه یافته ای از اخلاق رایانه ارایه می گردد و به ضرورت طبقه بندی مسایل اخلاقی مطرح در حوزه اخلاق اطلاعات پرداخته و رویکردی روش مندانه در تحلیل هر طبقه از این مسایل عرضه می نماید. فلوریدی در نظریه توسعه یافته اخلاق اطلاعات، استدلال می کند که قلمرو اخلاق رایانه بایستی به مراتب بیش از دربرگیرندگی موجودات انسانی، فعالیت ها، تمایلات و خصوصیات آنان گسترش داده شود. وی اخلاق اطلاعات توسعه یافته را به منزله اخلاقی کلان طرح می نماید و بر آن است تا در تمامی موقعیت های اخلاقی، کاربست پذیر باشد.روش کار: ابتدا با نگاهی مساله محور به معرفی برخی از مسایل اخلاقی شاخص در عصر اطلاعات پرداخته و روند تکامل و توسعه حوزه اخلاق رایانه به حوزه اخلاق اطلاعات مورد تصدیق قرار می گیرد. در خصوص معرفی تفصیلی اخلاق اطلاعات و تبیین هر طبقه از مسایل مطرح در آن، به طور کلی به معرفی چهار رهیافت بنیادین ممکن به علم اخلاق (اخلاق فلسفی، اخلاق هنجاری، اخلاق توصیفی، و اخلاق کاربردی) پرداخته می شود، سپس اخلاق اطلاعات به مثابه حوزه بررسی مسایل اخلاقی متاثر از فناوری اطلاعات و ارتباطات در عصر اطلاعات تلقی شده و چنین مسائلی از رهیافت اخلاق کاربردی در سه دیدگاه متمایز (اخلاق اطلاعات از دیدگاه های اخلاق فلسفی، اخلاق حرفه ای و اخلاق توصیفی) به همراه موضوعات شاخص و مثال هایی ارایه و معرفی می شود.نتیجه گیری: با ارایه جدولی، دیدگاه های مذکور در اخلاق اطلاعات، طبقه بندی و رشته های تخصصی مورد مشارکت، زمینه های موضوعی شاخص و روش تحلیل موضوعات مرتبط با هر طبقه از مسایل مذکور بر اساس رهیافت های ممکن به علم اخلاق به طور خلاصه گردآوری، تبیین و ارایه می شود.
۱۵۴.

نقش پیش فرض های متافیزیکی در تحقیقات روان شناسی و علوم تربیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: روش شناسی سکولاریسم روان شناسی اثبات گرایی علوم تربیتی پیش فرض های متافیزیکی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی روش شناسی علوم انسانی و طبیعی روش شناسی های حوزه علوم انسانی در مقایسه با دیگر منابع تولید داده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی تعامل علوم انسانی با حوزه فرهنگ انتقاد و علوم انسانی
تعداد بازدید : ۳۷۶۷
از اوایل قرن بیستم، پژوهش در خصوص نظریه های یادگیری، ادراک، رشد شناختی، هوش، انگیزش و ... آغاز شد. پژوهشگران غربی اثبات گرایی را مبنای معرفت شناختی و روش شناختی پژوهش های خود، در حوزه روان شناسی و علوم تربیتی قرار دادند. پیش فرض های جدید این پژوهشگران درباره ماهیت انسان، به ارایه تصویری نارسا از رفتار و منش انسان انجامید.مقاله حاضر ضمن تشریح مشکل یاد شده در چند نظریه مطرح در حوزه روان شناسی و علوم تربیتی پیشنهاد می کند که مبانی هستی شناختی، معرفت شناختی و انسان شناختی این قبیل پژوهش ها ارزیابی و از نتایج آنها، با احتیاط، در جامعه اسلامی استفاده شود. استدلال نویسنده این است که حاکمیت اثبات گرایی مبتنی بر سکولاریسم، در نظام تعلیم و تربیت جامعه اسلامی از تحقق رسالت اصلی این نظام (تامین سعادت انسان ها در دو جهان) جلوگیری می کند. پیشنهاد دیگر مقاله آن است که کوشید تا روش شناسی سازگار با آموزه های دینی ابداع و رهنمودهایی برای هدایت فعالیت های تحقیقاتی پژوهشگران در حوزه روان شناسی و علوم تربیتی ارایه کرد.
۱۵۵.

شناسایی چالش های سیاست گذاری در نظام ملی نوآوری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاست گذاری روش دلفی نظام ملی نوآوری نهاد ایران. ناکارامدی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی سیاستگذاری ها در حوزه توسعه علوم و پژوهش و میزان اثر بخشی آنها
  2. حوزه‌های تخصصی علوم انسانی روش شناسی علوم انسانی و طبیعی معرفت شناسی علم،تعریف علم، تاریخ علم، مرزگذاری علم با غیر علم علم سنجی و تعامل علم و جامعه
تعداد بازدید : ۲۵۹۴ تعداد دانلود : ۱۵۰۲
هدف این پژوهش، شناسایی چالش های سیاست گذاری در نظام ملی نوآوری ایران بر اساس روش دلفی است. براساس یافته های این پژوهش، در مجموع 48 مؤلفه تأثیرگذار در ناکارامدی کارکرد سیاست گذاری نوآوری شناسایی شده است. لازم به ذکر است که به 30 فقره از این عوامل در پژوهش های پیشین اشاره شده و 18 مؤلفه دیگر نیز بر اساس پیشنهاد خبرگان درباره ایران شناسایی شده است. این مؤلفه ها در سه دسته اصلی و در چارچوب دو مدل ناکارامدی سیاست گذاری نوآوری ایران (مدل تفصیلی و مدل جامع) ارائه شده اند.
۱۵۶.

ماهیت شناسی پدیده های اجتماعی از منظر یک پارادایم تاسیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتبار عینیت پارادایم تفسیری پدیده های اجتماعی پارادایم پوزیتیویستی پارادایم انتقادی پارادایم اجتهادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱۲
یکی از مشخصات هر پارادایم علمی، موضع آن در قبال چیستی پدیده های اجتماعی و به تعبیر دقیق تر، ماهیت شناسی و هستی شناسی امور اجتماعی به مثابه یکی از پیش فرض های بنیادین علوم انسانی است. در این نوشتار، ضمن بازخوانی پاسخ سه پارادایم عمده در علوم انسانی به این پرسش، به پاسخ «پارادایم اجتهادی دانش دینی» (پاد) پرداخته، آن را تحلیل و تبیین و ویژگی های آن در پرتو پارادایم های رقیب بیان می کنیم.از دیدگاه این نوشتار، در پارادایم اجتهادی، پدیده های اجتماعی برخلاف دیدگاه پوزیتیویستی (که آنها را عینی و مستقل می شمارد.) و برخلاف پارادایم انتقادی (که آنها را بر پایه زیرساخت های غیرعینی و غیرثابت تحلیل می کند.) و برخلاف پارادایم تفسیری (که آنها را ذهنی و غیرمستقل می خواند)، اموری عینی و حقیقی اما غیرمستقل اند. پارادایم اجتهادی ضمن توجه به برخی عوامل انسانی و اجتماعی تاریخی بر آن است که تا حد امکان، عوامل انگیزشی انسانی، اجتماعی و تاریخی را در پژوهش علمی کنار گذارد تا به واقعیت عینی مستقل از آدمیان دست یابد.به نظر می رسد نوشتارهایی از این دست، زمینه عرضه پارادایم جدیدی از دانش را فراهم می سازد و وجوه امتیاز آن را می نمایاند و در نهایت، به تبیین بهتر و مقبول تری از امور انسانی و اجتماعی می انجامد.
۱۵۷.

علوم بین رشته ای در آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آموزش عالی مطالعات بین رشته ای علوم بین رشته ای فلسفه بین رشته ای اقسام بین رشته ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴۰ تعداد دانلود : ۱۰۷۰
با توجه به پیشرفت سریع علم و فناوی در سالهای اخیر، شاخه های مختلف علم بیش از پیش از یکدیگر جدا شده اند. در نتیجه، ارتباط کمتری بین آنها وجود دارد. از طرف دیگر، حل مسایل پیچیده در قلمرو علم و فناوری نیاز به دیدگاه های جامع تری دارد. در سالهای اخیر توجه زیادی به مطالعات بین رشته ای شده است، و با توجه به نیازهای مربوطه توسعه آموزش بین رشته ای نیز مورد توجه قرار گرفته است. ولی بکارگیری مقوله بین رشته ای در رشته های کلاسیک، که هر یک ساختار خاصی دارند، بسیار دشوار است. این وضعیت غیرمعمول منجر به شکل گیری دیدگاه های مختلف و مجادله های بحث برانگیز در زمینه بین رشته ای شده است. به بیان دیگر، برخلاف دیدگاه معمول که بین رشته ای تنها ادغام رشته های مختلف است، این مقوله بسیار پیچیده ای است که نیازمند ملاحظات تخصصی است. در این مقاله مفاهیم اولیه بین رشته ای با تعریف واژه شناسی آن توصیف می گردد؛‌ سپس نیازهای ضروری برگذاری دوره های بین رشته ای (در سطح آموزش عالی) با استفاده از تحلیلهای مدون و مفاهیم موضوعه مطرح می شوند.
۱۵۹.

ناتوانی آزمون های آماری متعارف در ارزیابی فرضیات علی به شکل شرط لازم و شرط کافی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: شرط لازم شرط کافی مجموعه های فازی آزمون های آماری نظریه نوع شناسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹۸
در علوم اجتماعی، بسیاری از فرضیات علی به شکل شرط لازم و / یا کافی وجود دارند. با توجه به اهمیت این فرضیات لازم است به چگونگی ارزیابی تجربی یا روش های آزمون آنها توجه شود. محققانی که فرضیات علی به شکل شرط لازم و / یا کافی را به صورت کمی می آزمایند، معمولا توجه ندارند که تکنیک های آماری شان برای آزمون این گونه فرضیات مناسب هستند یا خیر؟ از آنجا که کتاب های درسی در حوزه روش های آماری، به فرضیات شرط لازم و / یا کافی و چگونگی آزمون آنها اشاره ای نکرده اند، محققان کمی از همان رویه های متعارف آماری که برای فرضیات غیرشرط لازم و / یا غیرشرط کافی به کار گرفته می شود، برای آزمون فرضیات شرط لازم و / یا کافی استفاده می کنند. این مقاله نشان می دهد با توجه به ویژگی های فرضیات شرط لازم و / یا کافی، رویه های متعارف آماری نمی توانند پاسخ های معتبری ارایه دهند؛ به همین سبب ممکن است برای فرضیه شرط لازم و / یا کافی در تحقیق تجربی، از داده هایی تایید آماری به دست آوریم که یک مشاهده ساده نشان دهد این داده ها از آن فرضیه حمایت نمی کنند.
۱۶۰.

علم در جامعه: از تک گویی تا گفت و گو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مشارکت فهم همگانی علم و فناوری درگرفت همگانی در علم و فناوری ارتباطات علم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۱ تعداد دانلود : ۹۳۰
مقاله پیش رو روایتی است از تاریخ پژوهش ها و فعالیت های انجام شده پیرامون حوزهی مطالعاتی «علم، فناوری و جامعه». تاکید بنیادین مقاله این است که هم پای دیگر تحولات فکری و فلسفی که طی چند دهه گذشته، گفت و گو و درک متقابل را در کانون مباحث اجتماعی گذاشته اند، رابطه میان علم و جامعه نیز در متن مطالعات میان رشته ای «علم، فناوری و جامعه» به سوی گفت و گو راه سپرده است. طی تاریخ چند ده های این دسته مطالعات که نخست با هدف افزایش سواد علمی مردمان عادی و به تبع آن افزایش پشتیبانی آنان از فعالیت های علمی آغاز شده است، به مرور فهمیده می شود که انتزاع علم از دیگر فعالیت های فرهنگی حتی برای دستیابی به آن هدف اولیه نابسنده است و شایسته است علم شیوه ارتباطی بالا به پایین خود با شهروندان را به شیوه ای دموکراتیک تر تغییر دهد. بر این اساس، سوگیری اکنونی پژوهش های «علم، فناوری و جامعه» بر این است که علم و جامعه می توانند و باید، همچون طرف هایی هم سنگ به گفت و گو و یادگیری متقابل بپردازند. روش مقاله در به دست دادن این نتیجه، بررسی پژوهش ها و تک نگاشت هایی است که فعالیت های دست کم نیم سدهای «علم، فناوری و جامعه» را به شیوهای تاریخ نگارانه ثبت و تحلیل کرده اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان