فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۸۱ تا ۲۰۰ مورد از کل ۵۶۷ مورد.
نقد و بررسی کتاب خطی وقایع نامه کیلوا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کتاب وقایع نامه کیلوا اصلی ترین منبع درباره تاریخ مهاجرت ایرانیان شیرازی الاصل به شرق افریقا در سده چهارم هجری در دوره آل بویه و یکی از قدیم ترین و مهم ترین منابع ادبیات سواحیلی است. اصل کتاب وقایع نامه کیلوا به صورت نسخه خطی و به زبان عربی در موزه بریتیش لندن نگهداری می شود و نسخه هایی از آن به زبان های سواحیلی و انگلیسی در موزه زنگبار و مرکز اسناد ملی کنیا وجود دارد. تاریخ نگارش وقایع نامه کیلوا مشخص نیست، اما براساس شواهد و اشاره های موجود در متن، این کتاب در سال 904ق / 1495م و در زمان سلطنت فضیل، چهل و چهارمین حاکم سلسله شیرازی کیلوا و یا المالک العادل سلطان محمد بن سلطان حسین (حوالی 1520م اشاره شده در متن سند) نوشته شده است.
کالبد شکافی توطئه ، کودتای نظامی 28 مرداد 1332
حوزه های تخصصی:
ابراهیم یزدی، نویسنده کتاب، در بخشی از آن به درستی به دو هدف اصلی دکتر مصدق به هنگام تصدی نخست وزیری اشاره کرده است: یکی اجرایی کردن قانون ملی شدن صنعت نفت و دیگری اصلاح قانون انتخابات، به گونه ای که نقش تعیین کننده روستاها در شکل دادن به نمایندگی سیاسی کاهش یافته و در مقابل نقش حوزه های پیشرفته شهری افزایش یابد.
مهاجرت ارامنه داشناکسیون به ایران و تاثیر آن بر روابط ایران و شوروی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این نوشته می کوشد با توجه به اسناد مرکز اسناد وزارت امور خارجه، چگونگی ورود و استقرار مهاجران ارمنی به ایران، رقابتهای داخلی میان آنان از جمله رقابت میان هنچاک ها و داشناک ها، دخالت بلشویکها در امور آنان و چالشهایی که به سبب حضور و فعالیتهای آنان در ایران، در روابط ایران و شوروی به وجود آمده، توضیحی ارائه دهد.
اسارت و تبعید سلیمان میرزا : نمایشی از سیاست لجام گسیخته بریتانیا در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نخستین جنگ جهانی که به خاطر تمایلات هژمونی ابرقدرت های جهان آغاز شد نظام نوپای مشروطه را با تهدیدی جدی روبه رو کرد. از آنجا که ایران به لحاظ سیاسی جایگاهی بلند در برنامه های متحدین و متفقین داشت، سرازیر شدن آتش جنگ به ایران امری اجتناب ناپذیر بود. از این رو بود که بی طرفی ایران عملاً نقض شد.روی دیگر سکه این بود که ملی گرایان و آزادی خواهان، جنگ را فرصتی برای پایان دادن به سیطره روس و انگلیس می دانستند؛ به همین خاطر با خروج از پایتخت و تاسیس دولت ملی در کرمانشاه، حاکمیتی دوگانه را در کشور پدید آوردند. یکی از رهبران اصلی این جریان که برای مدتی هم ریاست مهاجران را بر عهده داشت سلیمان میرزا اسکندری شاهزاده قاجاری و سردمدار حزب دمکرات بود. موضع گیری های سلیمان میرزا علیه انگلیسی ها که در سراسر جریان مهاجرت به نحو برجسته ای نمایان بود، او را به شدت منفور انگلیسی ها ساخته بود. بر این اساس، پس از شکست دولت ملی، انگلیسی ها او را دستگیر، محاکمه و به خارج از ایران تبعید کردند.جست وجو در پیشینه پژوهشی موضوع، نشان می دهد که این موضوع تاکنون نتوانسته است جایی را برای خود در تحقیقات تاریخی باز کند. از این رو این پژوهش بر آن است تا با تکیه بر اسناد منتشر نشده و منابع دست اول، دستگیری سلیمان میرزا و اسارت و تبعید او را به عنوان نمونه ای از مداخلات بی مهار انگلیسی ها در ایران، به هنگام نخستین جنگ جهانی که ناسازگار با قواعد ملی و بین المللی بود بازخوانی و ارزیابی کند.
هویت و غیریت در زمان شکل گیری کشور ایران از منظر شاهنامه: دیدگاه انسان باورانه ایرانی در سیاست خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هم اکنون، با گذار از حاکمیت روش های کمّی و اثبات گرایانه در حوزه علوم اجتماعی، و اطلاع از تأثیرگذاری جدی عامل مغفول فرهنگ در این حوزه، توجه به تعامل فرهنگ و هویت، و روابط خارجی به جدی ترین مباحث رشته روابط بین الملل تبدیل شده است. پذیرش تأثیرگذاری فرهنگ در سیاست خارجی به معنای قبول تنوعات در آن است. در این مقاله از منظری ایرانی و با روش تاریخی و دیدگاه تحلیلی به متون کهن پارسی، در اینجا مشخصاً شاهنامه فردوسی، به برخی از ابعاد تأثیرگذاری این عامل بر روابط خارجی پرداخته شده است. چگونه «خود» و «دیگری» در شاهنامه بازنمایی شده اند؟ آیا تمایز آشکاری میان ایرانی و غیرایرانی در ذهنیت فردوسی وجود دارد؟ کدام دیدگاه فرهنگی می تواند با دیدگاه فردوسی مطابقت داشته باشد؟ انعکاس این نگرش در روابط خارجی چیست؟ در این مقاله ادعا شده است که فردوسی با نگاهی خاص فرهنگی به مقوله روابط خارجی می نگریست که آن را «دیدگاه انسان باورانه ایرانی در سیاست خارجی» می نامیم. دیدگاهی که ضمن تأکید بر هویت ممدوح ایرانی، اصالت را بر گسترش اخلاق و ارزش های انسانی می گذارد و در دام تعصبات قومی نمی افتد.
بررسی روابط ایران و اروپا در دوره ترکمان آق قویونلو(مقاله علمی وزارت علوم)
دولتهای اروپائی با ارسال سفرا و اسلحه و امپراطوری طرابوزان از طریق ازدواج شاهزاده خانمهای خود با امرای آق قویونلو، سعی داشتندآنها را در جهت منافع سیاسی – اقتصادی خود علیه عثمانی به جنگ وادارند.
روابط ایران و عثمانی در سده های هجدهم و نوزدهم
حوزه های تخصصی:
این مقاله ترجمة فصل هشتم کتاب تاریخ امپراطوری عثمانی و ترکیه از همین نویسنده است که اساس روابط میان ایران و امپراتوری عثمانی را در دورة جدید بر اساس معاهدة قصر شیرین (1639م) میداند، اما دورة جدید درگیریهای این دو کشور باز هم از سوی سلطان احمد سوم و در دورة “گل لاله” عثمانی از سوی ترکان آغاز شد.
بررسی حاکمیت ایران بر شمال رودخانه ارس در دوره کریم خان زند(مقاله علمی وزارت علوم)
انصراف کریم خان زند از ادامه عملیات در شمال ارس به دلیل دفع شورش برادرش زکی خان و بازنگشتن به آذربایجان و شمال ارس در سال های بعد و مقایسه کارهای او با دو پادشاه برجسته قبل و بعد از وی؛ یعنی نادر و آقامحمدخان قاجار در شمال ارس، برای برخی از محققان این پندار را ایجاد کرده که کریم خان بر شمال ارس حاکمیت نداشته است و به حکومت های آنجا استقلال داده است. این نوشتار می کوشد تا درستی و نادرستی این ادعا را از لابه لای متن های تاریخی با کمک گرفتن از برخی علوم بین رشته ای بررسی کند.
نظری بر ماموریت شوستر در ایران و چالشهای فراروی آن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شوستر و همراهانش در 1911/1329 ق در حالی وارد ایران شدند که اوضاع بین المللی برای فعالیت آنها در ایران ، به دلیل نزدیکی سیاسی روسیه وانگلیس ،مهیا نبود. از این رو شوشتر پس از هشت ماه ماندن در ایران، به دلیل التیماتوم دولت روسیه، به ترک ایران ناگزیرشد، اما صرف نظر از چالشهای خارجی، شوستر برای انجام اصلاحات، به لحاظ داخلی نیز با مشکلاتی رو به رو بود.
اتحاد ایران با متفقین؛ استراتژی یا ائتلاف تحمیلی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سیاست بی طرفی رضاشاه در قبال جنگ جهانی دوم و ادامه آن تا زمان برکناری و تبعید او و اتحاد بدون قید و شرط محمدرضا پهلوی با متفقین و پذیرش همه شرایط آنها موجب شد تا تحلیلهای گوناگونی در این زمینه ارائه شود؛ به گونه ای که شماری از سیاستمداران آن روز سیاستهای یادشده را سیاستهای ملی و مناسبترین استراتژی دانسته اند و شماری نیز هر دو سیاست را رد کردهاند و اتحاد ایران با متفقین را ائتلافی تحمیلی در وضعیت اشغال نظامی دانستهاند. در این نوشتار با تکیه بر اسناد و مدارک معتبر این موضوع بررسی شده است.
آرشیو ملی فرانسه
حوزه های تخصصی:
آرشیوهای فرانسه همگی زیر نظر “مدیریت آرشیوهای فرانسه” قرار داشته و به لحاظ قوانین، همگی از قانون واحد مصوب پارلمان پیروی می کنند. تهیه میکروفیلم از اسناد در فرانسه، از پنجاه سال پیش آغاز و تاکنون فقط از 5 درصد اسناد میکروفیلم تهیه شده است.
مصدق ، نفت و مشکلات امپریالیسم بریتانیا (2) : ارتباط آمریکا ، شرکت نفت ایران و انگلستان و کودتای اگوست 1953
حوزه های تخصصی:
این مقاله با اشاره به اختلاف نظر دولتمردان انگلیس و امریکا در مورد آیندة دولت دکتر مصدق با وجود آگاهی از احتمال کودتای عناصر تودهای، به وضع شرکت نفت ایران و انگلیس و بعضی افراد دخیل در این کودتا میپردازد.
نقش ایرانیان در گسترش حکومت بهمنیان(مقاله علمی وزارت علوم)
علاءالدین حسن کانگوی بهمنی موفق شد در سال747ق حکومت بهمنیان را تاسیس کند. جانشینان او هر کدام برای گسترش این حکومت کوشش هایی کردند اما دوره اقتدار حکومت بهمنیان در زمان حاکمیت سلطان محمد سوم بود. او پس از تثبیت اوضاع داخلی حکومتش به گسترش قلمرو خود پرداخت. این گسترش قلمرو بیشتر به سوی سرزمین هندوها بود که همسایگان بهمنیان بودند.فعالیت ایرانیان دربار بهمنی، به ویژه خواجه محمود گاوان که وزیر سلطان محمد بود در تثبیت و گسترش حکومت بهمنیان اثر به سزایی داشت. اصلاحاتی که خواجه محمود گاوان انجام داد سبب تثبیت حکومت مرکزی بهمنیان و تضعیف امرای مناطق گوناگون شد. این اصلاحات بیشتر در زمینه های اداری و مالی بود به گونه ای که نظام اداری حکومت بهمنیان را متحول کرد و در نهایت سبب سرنگونی محمود گاوان شد. با قتل محمود گاوان و سپس مرگ سلطان محمد، حکومت بهمنیان روبه زوال رفت و دوران طلایی این حکومت به پایان رسید.در این دوره ورود برخی ایرانیان؛ همچون خواجه محمود گاوان، قلی قطب شاه و عادل شاه به دربار بهمنیان باعث شد تا بهمنیان با ایران روابط فرهنگی، مذهبی، سیاسی و تجاری داشته باشند و این روابط تا دوره حکومت های محلی دکن ادامه پیدا کند. در این پژوهش کوشش می شود تا نقش ایرانیان در گسترش حکومت بهمنیان و چگونگی روابط فرهنگی و سیاسی بهمنیان با ایران بررسی شود.
انگلستان، کرزن و خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تحولات داخلی قاره اروپا در چند سده گذشته موجب شد تا امپراتوری های بزرگ که قدرت نظامی آنها بر نیروی دریایی شان استوار بود، ایجاد شوند و برای ادامه حیات خود بر بسیاری از مناطق جهان تسلط یابند. بریتانیای کبیر از این قدرت هاست که برای چندین سده بر بسیاری از نواحی از جمله هندوستان با منابع طبیعی، بازار فروش و نیروی کار ارزان تسلط داشت. برای انگلستان حفظ هندوستان از راه خلیج فارس بسیار اهمیت داشت. از دید لرد کرزن، یکی از طراحان سیاست خارجی بریتانیا، خلیج فارس از دو جنبه دارای اهمیت بود: نخست منطقه ای برای حفظ هندوستان، دوم آبراهی پراهمیت که باید حفظ می شد. در این نوشتار شیوه های استعمار انگلستان در منطقه، نقش لرد کرزن، مجری و طراح حضور بریتانیا در اواخر سده نوزدهم و اویل سده بیستم، دلایل سرنگونی حکومت قاجاریه و پیامدهای حضور قدرت خارجی در خلیج فارس بررسی می شود.
نگاهی به روابط ایران و برزیل در دوره پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فاصله زیاد جغرافیایی ، نبود پیوندهای فرهنگی، تاریخی و سیاسی، ضعف اقتصادی و تسلط قدرتهای خارجی بر مناسبات خارجی دو کشور را می توان از جمله دلایل ضعف روابط دو جانبه ایران و برزیل دانست.
تحلیلی بر روابط ایران و کویت
حوزه های تخصصی:
دگرگونی نقش آفرینی ایران در خلیج فارس ( 1357 - 1350 ش )(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در آغاز دهه 1970 با اعمال مجدد حاکمیت ایران بر جزایر ایرانی خلیج فارس که پیش از آن در اشغال دولت انگلیس بود، نظارت ایران بر تنگه راهبردی هرمز افزایش یافت از سوی دیگر روابط ایران با کشورهای عرب منطقه به جز عراق افزایش یافت. در این دوره ایران خواستار انعقاد نوعی پیمان دفاعی و همکاری امنیتی میان کشورهای حوزه خلیج فارس برای استقرار ثبات گردید.
کشتی رانی آلمان ها در خلیج فارس (1285 ـ 1320ش / 1906 ـ 1941م)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پیشینه کشتی رانی آلمان ها در خلیج فارس به دوره قاجاریه بازمی گردد. با وقوع انقلاب مشروطیت در سال 1285ش / 1906م فعالیت آلمان ها در زمینه کشتی رانی در خلیج فارس وارد مرحله جدیدی شد و در این سال نخستین خط کشتی رانی آنها در خلیج فارس تاسیس شد. سپس در سال های 1302 و 1318ش دو خط کشتی رانی دیگر نیز برای جابه جایی کالاهای تجاری ایران و آلمان بین بندر هامبورگ و خلیج فارس راه اندازی شد. در مسیر خطوط کشتی رانی یاد شده برای جابه جایی کالا به بندرها و مرکزهای متعددی توجه شد. در این مرکزها بسیاری از کالاهای آلمانی و ایرانی معامله می شد.افزون بر این، آلمان ها برای گسترش کشتی رانی در خلیج فارس با دولت ایران معاهده تجاری ـ دریایی امضا کردند که مفادی از آن به کشتی رانی و گسترش آن در خلیج فارس اختصاص داشت.در این نوشتار سیر تحول کشتی رانی آلمان ها در خلیج فارس از دوره مشروطیت تا پایان دوره پهلوی اول بررسی می شود.