علیرضا منصوری

علیرضا منصوری

مدرک تحصیلی: دکتری فلسفۀ علم و فن آوری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
رتبه علمی: دانشیار گروه پژوهشی فلسفه علم، پژوهشکده مطالعات فلسفی و تاریخ علم، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
پست الکترونیکی: mansouri@ihcs.ac.ir
لینک رزومه

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۵۲ مورد از کل ۵۲ مورد.
۴۱.

عدم تقارن ترمودینامیکی زمان و فرضیه ی گذشته برای کیهان اولیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فلسفه فیزیک پیکان ترمودینامیکی زمان فرضیه گذشته کیهان اولیه ساختار فضا-زمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۳۰۶
بر اساس تجربه ی روزمره و فهم متعارف به نظر می رسد تفاوتی بین گذشته و آینده وجود دارد که آن را «پیکان زمان» می نامیم. تبیین های متفاوتی برای پیکان زمان ارایه شده که یکی از آن ها پیکان ترمودینامیکی است. اما قوانین بنیادی فیزیک، به ویژه قوانین نیوتن و مکانیک آماری–که انتظار می رود تبیین گر قوانین پدیدارشناختیِ ترمودینامیک باشند- عدم تقارنی را نشان نمی دهند. بولتزمن کوشید عدم تقارن ترمودینامیکی را با پیشنهاد «فرضیه ی گذشته» برای کیهان اولیه توضیح دهد. طبق این فرضیه کیهان اولیه در شرایط اولیه ی بسیار خاصی بوده است. اما این پیشنهاد با نقدهای بسیاری روبرو شد. در مقاله ی حاضر ضمن بیان ابعاد فلسفی و بنیادی مساله ی «پیکان زمان» در ارتباط با نظریه «فرضیه گذشته» استدلال می کنیم با فرض بنیادی بودن «پیکان زمان»، فرضیه ی گذشته به تنهایی برای تبیین آن کفایت نمی کند و نیاز به تبیین بنیادی تری وجود داردکه ممکن است نگرش ما را نسبت به ساختار فضا-زمان عوض کند.
۴۲.

تاریخ نگاری عقلانیت نقاد: موردکاوی نهاد های علمی و فرهنگی دوره تیموری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عقلانیت نقاد جامعه شناسی علم فلسفه تکنولوژی تیموریان نهاد های علمی و فرهنگی خانقاه نقشبندیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۳۳۳
در رویکرد عقلانیتِ نقاد، نهاد های علمی به مثابه فنّاوری های اجتماعی در نظر گرفته می شوند. عقلانیت نقاد ظرفیت های مناسبی برای تحلیل نهاد ها و بررسی ابعاد اجتماعی آنها و منطق تحول آنها در اختیار ما قرار می دهد. تاریخ نگاری عقلانیت نقاد نیز مستلزم بررسی مسائل تاریخی از طریق شناخت «موقعیت مسائل» است. در مقاله حاضر با عنایت به آموزه های عقلانیت نقاد درخصوص فنّاوری ها و همچنین در پرتو ملاحظات تاریخ نگارانه این رویکرد، به بررسی وضعیت نهاد های علمی و فرهنگی دوره تیموری می پردازیم. گزارش های تاریخی نشان دهنده حمایت تیموریان از نهاد های علمی و فرهنگی در دوره مذکور است. آموزه های عقلانیت نقاد درخصوص فنّاوری های اجتماعی (یعنی نهادها) و ملاحظات تاریخ نگارانه این رویکرد، ما را به سمت این فرضیه هدایت می کند که حمایت از علم و فرهنگ در این دوره با توجه به شرایط سیاسی و مذهبی و خصوصاً صف بندی های فرقه ای قابل فهم است و صرفاً نتیجه علاقه شخصی حاکمان به علم و فرهنگ نیست.
۴۳.

ارزش اخلاقی صدق:بازسازی دیدگاه کانت از منظر عقلانیت نقاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: صدق ایده تنظیمی عقلانیت نقاد ریالیسم علمی نظریه صدق تطابقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۳۵۱
هدف علم مسیله مورد مناقشه بین ریالیست ها و مخالفانشان است. ریالیست ها معتقدند هدف علم دستیابی به نظریه هایی است که توصیف و تبیین صادقی از جهان به دست دهند. برای پاسخ به این مسیله که چرا باید هدف فعالیت علمی و معرفتی را چنان که ریالیست ها اصرار دارند رسیدن به صدق قرار دهیم پاسخ های متنوعی داده شده است. این مقاله بر آن است برای این مسیله پاسخی کانتی را در زمینه بحث ریالیسم علمی بازسازی کند. به این منظور نشان داده شده است که آراء کانت در زمینه صدق این ظرفیت را ایجاد می کند که به رغم عدم وجود معیاری برای تشخیص صدق، آن را به مثابه یک ایده تنظیمی و به عنوان یک وظیفه اخلاقی و انسانی بپذیریم. در عین حال می توان با بهره برداری از این ظرفیت در نظریه کانت و با کنار گذاشتن موجه گرایی در معرفت شناسی، پاسخ کانت را بهبود بخشید تا انتخاب صدق به عنوان هدف علم «تصمیمی دلبخواهی» تلقی نشود.
۴۴.

Effect of Segregation on the Dynamics of Noise-Free Social Impact Model of Opinion Formation Through Agent-Based Modeling

تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۷۳
Knowing the current public opinion and predicting its trend using opinion formation models is very applicable. The social impact model of opinion formation is a discrete binary opinion model. It describes how interactions among individuals and sharing their opinions about a specific topic in a social network affect the dynamics of their opinions and form the opinion of society. The society could be an online social network. In this research, we considered the effect of segregation on opinion formation. Segregation is a phenomenon that happens due to homophily and is measured based upon network topology. Homophily is the tendency of individuals to interact with others who share similar traits. We used scale-free networks to model interactions between individuals. The social impact model includes a noise parameter, which is the stochastic part of the model, dealing with the inexplicable behavior of individuals and the effects of other influentials, e.g., mass media. Since this noise is a white noise with no bias toward any possible opinion, for simplicity, we assumed a noise-free social impact model, which is valid in equilibrium analysis we considered. The results reveal that with the same attributes for the individuals, the more segregated opinion group dominates the less segregated opinion group on average. Therefore, with the same population size and individual characteristics of both opinion groups, segregation is an overall influential factor for opinion formation. A more segregated opinion group attracts some individuals from the other group and becomes the majority opinion group of society in equilibrium.
۴۵.

نقش نظام طبایعی در علم فلاحت دوره اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فلاحت دوره اسلامی فلاحت نامه ها علم یونانی و دوره اسلامی نظام طبایعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۳۱۸
نظریه عناصر چهارگانه به همراه نظام طبایعی از ارکان طبیعیات فلسفه یونانی خصوصاً از ارسطو به بعد است. با ترجمه و انتقال علوم یونانی، این نظریه به جهان اسلام راه یافت و مبنای نظری غالب علوم دوره اسلامی را تشکیل داد. از آن میان در حوزه علوم کشاورزی دوره اسلامی نیز به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. در مقاله حاضر می کوشیم تأثیر این نظریه را در دو قسمت علمی و تکنولوژیکی نشان دهیم. قسمتی که می توان توسعه طبیعیات ارسطویی بر مبنای نظام طبایعی دانست، و بخشی که در زمره فن و تکنولوژی است و نظام طبایعی نقش الهام بخشی برای آن دارد.
۴۶.

Post-Based Prediction of Users' Opinions Employing the Social Impact Model Improved by Emotion

تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۰۴
Opinion formation is a collective behavior, describing the dynamics of people’s opinions due to their interactions. Nowadays, social media are broadly used and cause a lot of interactions among users who mainly know each other merely as a username, but significantly influence each others’ opinions and emotions. Both emotions and opinions spread across users in social media via their exchanged posts. Furthermore, based on psychology research, emotion affects people’s opinion. In this research, we implemented two binary classifiers to predict the users’ next opinions considering previous posts sent in online community: an original classifier, a classifier based on the social impact model of opinion formation; and an emotion-integrated classifier, a classifier based on the social impact model of opinion formation integrated with an emotion model to achieve an improved model. To evaluate the improved classifier, we used a dataset containing some debates from the CreateDebate.com website and compared the performance of the original classifier with the performance of the emotion integrated classifier. The experiment results show that considering emotions improves the accuracy and precision of the social impact model of opinion formation in social media.
۴۷.

Designing Development Readiness Indicators and Roadmap for Petaflops Scale Supercomputers

تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۷۵
Recently, supercomputers and high-performance computing (HPC) have caused significant progress in many fields, including industrial and research fields of artificial intelligence, data science, big data, Internet of Things, as well as large scale web applications. Regarding this characteristic, the supercomputer field becomes one of the strategic issues in developed and developing countries. Successful HPC development requires a robust infrastructure that effectively depends on a multidimensional policy and roadmap, covering all aspects of HPC services. In this regard, a comprehensive roadmap is necessary to design and achieve high-performance computing services. This paper proposes a comprehensive roadmap focusing on several strategic areas, including research activities, infrastructure and platforms, data processing, standard regulations, applied services, and business development. The roadmap follows an evolutionary strategy where strategic regions evolve in parallel. Also, in this paper, the Supercomputing Development Readiness Indicators (SDRI) inspired by the "Network Readiness Indicators" (NRI) are presented and the proposed roadmap uses them. The proposed roadmap is then compared with two other hypothetical roadmaps with the timing and priority of different strategic areas in terms of progress and completion time. Evaluation of the proposed roadmap based on the SDRI specification shows the effectiveness of the proposed method in creating and developing the services of a petaflops scale supercomputer.
۴۸.

یک ارزیابی از دو برنامه پژوهشی فلسفی به مسئله پیکان زمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیکان زمان پیکان ترمودینامیکی فرضیه گذشته فضازمان رویکرد (غیر)هیومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۸۸
دو رویکرد متافیزیکی به مسئله پیکان زمان وجود دارد که ناشی از دو تلقیِ متفاوت هیومی و غیرهیومی از قوانین طبیعت است. هدف مقاله حاضر این است که استدلال کند این دو رویکرد به مثابه دو برنامه پژوهشی، به رغم اختلاف بنیادیِ و مسائلی که هر یک درگیر آن هستند، در نهایت ما را به سمت این مسئله اساسی هدایت می کنند که تبیین مسئله پیکان زمان نیازمند شناخت ساختار فضازمان در کیهان اولیه است. دو رویکرد متافیزیکی به مسئله پیکان زمان وجود دارد که ناشی از دو تلقیِ متفاوت هیومی و غیرهیومی از قوانین طبیعت است. هدف مقاله حاضر این است که استدلال کند این دو رویکرد به مثابه دو برنامه پژوهشی، به رغم اختلاف بنیادیِ و مسائلی که هر یک درگیر آن هستند، در نهایت ما را به سمت این مسئله اساسی هدایت می کنند که تبیین مسئله پیکان زمان نیازمند شناخت ساختار فضازمان در کیهان اولیه است.
۴۹.

شناختِ عینی محصولِ داروینیسمِ فعال در معرفت شناسی تکاملی پوپر(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۹۰
نظریه تکامل خوانش های متعددی از زمان طرح توسط چارلز داروین به خود دیده است. دیدگاه رایج در قرن بیستم مبتنی بر شانس کور و انتخاب طبیعی بود در حالی که برخی دیدگاه ها موجودات زنده را ارگانیسم های فعال و هدایت گر در نظر می گیرند. در این مقاله به تشریح دیدگاه پوپر در برجسته سازی کنشگری هر واحد زیستی، از باکتری تا موجود پیچیده ای چون انسان، پرداخته ایم و نشان می دهیم پوپر چه نقدی به دیدگاه های قدیم داشت و آینده نگرانه، با چه خوانشی از رویکردهای جدید سخن گفته است. از نظر پوپر، کنشگری فرایندی مداوم که شامل طرح مسئله، یافتن راه حل های ابداعی برای مسئله پیش آمده و حذف برخی از آنها است که منجر به پدید آمدن موقعیت های جدید خواهد شد و درنتیجه آن، گونه زایی و تنوعِ زیستی به وجود خواهد آمد. داروینیسمِ فعالِ پوپر در تقابل آشکار با آرای رایج زیست شناسان در انفعالِ موجودات نسبت به انتخاب طبیعی و در توافق با رویکردهای متأخرتر در زیست شناسی است. هرچند سابقه چنین نگاهی در آرای خود داروین در دو بحث انتخاب مصنوعی و انتخاب جنسی نیز قابل ردیابی است، اما پوپر آن را برجسته می سازد. در این مقاله کوشش می شود خوانشی عمیق تر از معرفت شناسی پوپر عرضه شود که هم نوا با نوع خوانش او از داروینیسم باشد.
۵۰.

هستی شناسی میم ها از منظر نظریه ی سه جهان پوپر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هستی شناسی میم نظریه سه جهان کارل پوپر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۸۵
آراء متفاوتی درباره ی شأن هستی شناختی میم ها وجود دارد. دسته ای از پژوهشگران از جمله بلکمور (Blackmore) و دنت(Dennett)  میم ها را موجوداتی در سطح فرهنگ درنظر می گیرند و دسته ی دیگر آن ها، از جمله لینچ (Lynch)و برادی (Brodie) میم ها را هستوندهایی ذهنی می دانند و برخی از جمله گترر (Gatherer) و بنزون (Benzon)وجودی فیزیکی برای آن ها قائل هستند. برخی از منتقدان از جمله بوید و ریچرسون (Boyd and Richerson)و طرفداران نظریه ی هم تکاملی ژن-فرهنگ وجود میم را انکار می کنند و به طور کل وجودی برای آن ها قائل نیستند. این مناقشه ها و اختلاف نظرها شرایط را برای ایجاد مسأله ای هستی شناسانه در نظریه میم ها رقم زده است. این مقاله تلاشی ست برای تحلیل اختلاف نظرها به کمک نظریه ی سه جهان پوپر. پس از معرفی اختلاف نظرها در هستی شناسی میم ها، و هم چنین اشاره ای مقدماتی به نظریه ی سه جهان پوپر، به نفع تکثرگرایی وجودی میم ها دلایلی عرضه می کنیم. تکثرگرایی میم ها به دو معنای متفاوت و قابل جمع در مقاله به کار رفته است. نخست آن که، برخی میم ها هم زمان در یک، دو یا هر سه جهان از جهان های سه گانه وجود دارند و بنابراین نباید همه ی میم ها را به لحاظ وجودشناسی یکسان درنظر گرفت. دوم آن که، ممکن است برخی از آن ها در یک زمان در دو یا سه جهان وجود داشته باشند و در زمانی دیگر تنها در یک جهان. نظریه ی هستی شناختی سه جهان پوپر (به ویژه جهان 3) به جهت ارتباط وثیقی که با معرفت شناسی تکاملی و نحوه ی ارتباط سه جهان پوپر در این نظریه دارد، می تواند ظرفیت مناسبی برای توضیح و تبیین وضعیت هستی شناسی میم ها ارائه دهد.
۵۱.

The Metaphysics of Artifacts: a critical rationalist approach(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: technical artifact Critical Rationalism metaphysics of artifact Ontology philosophy of technology

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۶۵
Artifacts are ubiquitous and influential in our world, but their nature and existence are controversial. Several theories have been proposed to explain the ontology of artifacts. Drawing on Popper's theory of three worlds, this paper suggests a metaphysics for artifacts along the line of a critical rationalist (CR) approach. This theory distinguishes between three realms of reality: the physical world (World 1), the mental world (World 2), and the world of objective knowledge (World 3). The paper argues that artifacts have different ontological components that correspond to these three realms, and that each component is real and causal. The paper shows how this perspective can account for the intentional and functional aspects of artifacts, as well as their dependence on plans that influence different realms of reality. The paper explains how this pluralistic ontology, compared to the rival theories, enables one to explain the relevant ontological problems of artifacts. The paper also explores how this proposal can lead to a research program encompassing a broader range of technologies, such as social artifacts. In sum, the paper suggests that Popper's three worlds theory provides a rich and comprehensive framework for understanding the metaphysics of artifacts.
۵۲.

مروری انتقادی بر نظریات هستی شناسانه مصنوعات تکنیکی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فلسفه تکنولوژی مصنوعات کارکرد قصد طرح هستی شناسی مصنوعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۴۱
مسئله هستی شناسی مصنوعات تکنیکی این است که چه چیزی باعث می شود یک شیء به عنوان یک مصنوع تکنیکی لحاظ شود. از آنجا که مصنوع تکنیکی کارکردی را برای کاربران محقق می کند، اغلب نظریات با تحلیل مفهوم کارکرد به بررسی هستی مصنوعات پرداخته اند. دسته ای از نظریات با توجه به ساختار فیزیکی مصنوع و نقش علی که در ایفای کارکرد دارد، به تبیین هستی مصنوعات پرداخته اند، برخی دیگر بر مقاصد عامل ها در طراحی و کاربرد مصنوعات تأکید کرد ه اند و کارکرد را همان قصد عامل تلقی کرده اند. برخی نیز تطور یک مصنوع یعنی تاریخچه انتخاب و بازتولید یک مصنوع را در هستی آن مؤثر دانسته اند.با توجه به نواقص نظریه هایِ نقش علی، قصدی و تطوری، تلاش هایی برای ارایه نظریه های ترکیبی صورت گرفته است. ما در این مقاله ضمن مرور مهم ترین نظریات هستی شناسی مصنوعات تکنیکی، از رهگذر نقد و بررسی آن ها توضیح می دهیم که یک نظریه هستی شناختی مناسب برای مصنوعات باید به چه مسائلی پاسخ دهد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان