بهروز بیرشک

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی درمان فعال سازی رفتاری گروهی و شناخت درمانی گروهی در کاهش شدت علایم اضطراب اجتماعی و افسردگی و کاهش ارزیابی های منفی و بهبود عملکرد کلی انجام شد. روش کار: نمونه ی این پژوهش بالینی شامل 23 دانشجو با تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی با استفاده از مصاحبه ساختاریافته برای اختلالات روانی و بودن تحت درمان روان شناختی یا دارویی هم زمان با پژوهش بود. افزون بر آن، شرکت کنندگان پرسش نامه های فوبی اجتماعی، افسردگی بک، تعبیر رویدادهای اجتماعی و مقیاس سازگاری اجتماعی و کاری را نیز تکمیل کردند. شرکت کنندگان به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. گروه اول تحت 8 جلسه درمان فعال سازی رفتاری گروهی و گروه دوم تحت 8 جلسه شناخت درمانی گروهی قرار گرفتند. شرکت کنندگان ابزارهای پژوهش را در مقاطع زمانی پس از درمان و 3 ماه پی گیری مجددا تکمیل کردند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی، تحلیل کوواریانس و نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته ها: نتایج مقایسه ی پس از درمان نشان داد که درمان فعال سازی رفتاری گروهی در کاهش شدت علایم افسردگی برتری معنی داری نسبت به شناخت درمانی گروهی داشت (05/0>P) و شناخت درمانی گروهی در کاهش ارزیابی های منفی برتری معنی داری نسبت به فعال سازی رفتاری گروهی داشت (05/0>P). هم چنین این دو درمان در کاهش شدت علایم اضطراب اجتماعی و افزایش عملکرد کلی، اثر برابری داشتند (05/0<P). در مقطع پی گیری نیز نتایج به طور کلی نشان داد که اثرات درمان ها تداوم داشتند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج، هر دو روش درمان فعال سازی رفتاری گروهی و شناخت درمانی گروهی اثر مثبتی بر اختلال اضطراب اجتماعی داشتند و می توانند در درمان این اختلال مورد استفاده قرار گیرند. اگر چه تاثیر فعال سازی رفتاری گروهی در کاهش شدت علایم افسردگی و تاثیر شناخت درمانی گروهی در کاهش ارزیابی های منفی، بیشتر بود.

اهداف: این مطالعه با هدف بررسی، انطباق و اعتباریابی مقایسه ای فرم های اصلی و کوتاه مقیاس عاطفه مثبت و منفی برای کودکان در دانش آموزان ایرانی انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات مقطعی بود. این پژوهش بر روی دانش آموزان دختر و پسر مدارس دولتی در مقاطع دبستان و متوسطه شهر تهران و در سال تحصیلی ۹۷-۹۶ اجرا شد. نمونه مطالعه ۴۱۲ نفر (۸/۵۶ درصد دختر) بودندکه با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات مقیاس عاطفه مثبت و منفی برای کودکان ( PANAS-C )، پرسشنامه تنظیم هیجان برای کودکان و نوجوانان ( ERQ-CA )، پرسشنامه افسردگی کودکان ( CDI ) و پرسشنامه اضطراب کودکان اسپنس ( SCAS ) بود. تجزیه و تحلیل داده ها توسط SPSS-۲۰ و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل عاملی اکتشافی، آلفای کرونباخ و همبستگی پیرسون) انجام شد. یافته ها: نتایج نشان دهنده دو ساختار عاملی مجزا ( عاطفه مثبت و منفی) در هر دو فرم اصلی و کوتاه مقیاس عاطفه مثبت و منفی برای کودکان بود. ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس اصلی ۰/۸۵ و برای فرم کوتاه ۰/۸۱ بدست آمد. همچنین، همبستگی محاسبه شده برای بررسی رابطه میان دو عامل عاطفه مثبت و منفی با راهبردهای ارزیابی مجدد و سرکوبی، نشانه های اختلالات اضطرابی (به استثنای وسواس فکری عملی) و افسردگی نشان دهنده رابطه معنادار (در سطح خطای ۰/۰۱ و ۰/۰۵ ) بود. نتیجه گیری: بطور کلی، با توجه به نتایج به دست آمده در مطالعه حاضر می توان ادعا کرد که فرم فارسی PANAS-C و PANAS-C-SF از ویژگی های روانسنجی مطلوب برخوردار بوده و با اطمینان می توان از آنها جهت پژوهش و ارزیابی عواطف مثبت و منفی در کودکان و نوجوانان ایرانی استفاده کرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش پیش بینی کنندگی کمال گرایی مثبت و منفی، نگرانی، خودکارآمدی و مشکل در نظم بخشی هیجانی در اهمال کاری رفتاری و تصمیم گیری بود. روش : در پژوهش همبستگی حاضر 365 دانشجوی دانشگاه تهران به صورت نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به مقیاس خودکارآمدی عمومی ( GSES )، مقیاس مشکل در نظم بخشی هیجانی ( DERS )، پرسش نامه حوزه های نگرانی- فرم کوتاه ( WDQ )، مقیاس کمال گرایی مثبت و منفی ( PNPS )، مقیاس تعلل ورزی تصمیم گیری ( DPS ) و مقیاس تعلل ورزی عمومی ( GPS ) پاسخ دادند. داده ها به روش همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تحلیل شدند. یافته ها : تمام متغیرها با اهمال کاری رفتاری و تصمیم گیری ارتباط داشتند (01/0 p< ) . تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد مدل پیش بینی اهمال کاری رفتاری به ترتیب شامل متغیرهای خودکارآمدی عمومی، مشکل در نظم بخشی هیجانی، کمال گرایی مثبت و نگرانی بود (001/0 p< ) . کمال گرایی منفی از این مدل حذف شد. مدل پیش بینی اهمال کاری تصمیم گیری شامل مشکل در نظم بخشی هیجانی، نگرانی، کمال گرایی مثبت و کمال گرایی منفی بود (001/0 p< ) . نتیجه گیری : ماهیت چندوجهی اهمال کاری و اهمیت متغیرهای شناختی و هیجانی در فهم اهمال کاری در پژوهش حاضر مورد تأکید قرار گرفت. نتایج همچنین نقش تعیین کننده نظم بخشی هیجانی را در آسیب شناسی اهمال کاری تایید می کند. با این حال، این پژوهش بر پایه یک مدل نظری یکپارچه که این متغیرها را ادغام کرده باشد، نبود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان اثربخشی موسیقی درمانی سنتی برافسردگی، اضطراب وپرخاشگری زنان مبتلا به نشانگان پیش از قاعدگی بود. روش پژوهش حاضر، شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و طرح پیگیری بود. نمونه آماری این مطالعه شامل 40 نفراز زنان مبتلا به نشانگان پیش از قاعدگی مراجعه کننده به کلینیک راه برتر در شهر تهران در شش ماهه اول سال 1397 بودند که به صورت هدفمند انتخاب شده و در دو گروه 20 نفری آزمایش و کنترل به صورت تصادفی کاربندی شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از، آزمون افسردگی بک، آزمون اضطراب بک و آزمون پرخاشگری باس و پری وجهت مداخله درمانی از برنامه مداخله موسیقی درمانی سنتی محقق ساخته استفاده شد. بدین صورت که گروه آزمایش در معرض 15 جلسه موسیقی درمانی سنتی غیر فعال (3 بار در یک روز و هر بار نیم ساعت که در مجموع 45 بار اجرا شد) و 6 جلسه فعال برای هر فرد (هر جلسه یک ساعت) قرار گرفت. پس از پایان مداخله، گروه آزمایشی درمرحله پس آزمون و پیگیری داده ها با تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکررتحلیل شد. یافته ها نشان داد که موسیقی درمانی سنتی برمیزان اضطراب، افسردگی و پرخاشگری فیزیکی دربیماران مبتلا به نشانگان پیش ازقاعدگی تاثیر داشته است. بنابراین؛ می توان نتیجه گرفت موسیقی درمانی سنتی درکاهش علائم نشانگان پیش از قاعدگی در بلند مدت تاثیرگذار است.

اهداف پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای شفقت به خود در رابطه بین روابط ابژه و شدت نشانه های افسردگی انجام شده است. مواد و روش ها نمونه پژوهش شامل ۲۴۵ دانشجوی مرد و زن، ساکن در خوابگاه های دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال تحصیلی ۹۷-۹۶ بود. دامنه سنی آن ها بین ۱۸ تا ۴۱ سال و روش نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای بود. آزمودنی ها به پرسش نامه های روابط موضوعی بل ، فرم بلند پرسش نامه شفقت به خود نف و فرم کوتاه افسردگی بک پاسخ دادند. داده های گرد آوری شده، با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، مدل یابی معادلات ساختاری از نوع تحلیل مسیر و آزمون بوت استروپ توسط نسخه ۲۰ نرم افزار SPSS، نسخه ۸/۸ MPLUS و نسخه LISREL ۵/۱ تجزیه و تحلیل شد. یافته ها ارزیابی مدل فرضی پژوهش نشان داد این مدل برازش مطلوب دارد. نتایج نشان داد در مدل برازش یافته، شفقت به خود نقش واسطه ای در رابطه بین روابط ابژه و شدت نشانه های افسردگی ایفا می کند. نتیجه گیری پژوهش حاضر نشان می دهد بخشی از رابطه بین روابط ابژه و شدت نشانه های افسردگی به واسطه کاهش در شفقت به خود تبیین می شود. این یافته ها به درمانگران کمک می کند درک صحیح تری از سبب شناسی افسردگی داشته باشند.

هدف : مطالعه حاضر به مقایسه توانایی یادگیری و حافظه در افراد وابسته به مت آمفتامین، اوپیوئید و سالم می پردازد. روش : روش تحقیق علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش شامل مردان وابسته به مت آمفتامین، اوپیوئیدها و مردان سالم شهر تهران بود. نمونه متشکل از 20 مرد وابسته به مت آمفتامین، 17 مرد وابسته به اوپیوئید و 20 مرد سالم بود که به صورت در دسترس انتخاب شدند. در این پژوهش از آزمون یادگیری کلامی- شنیداری ری برای ارزیابی یادگیری و حافظه استفاده شد. یافته ها : نتایج پژوهش نشان داد که افراد وابسته به مواد، نمرات پایین تری در یادگیری و حافظه نسبت به گروه سالم دارند. گروه اوپیوئید در توانایی یادآوری و بازشناسی اطلاعات ضعیف تر عمل کردند. گروه مت آمفتامین، تکرار بیشتر در یادآوری و تداخل بیشتر در بازشناسی واژه ها نشان دادند. نتیجه گیری : گروه وابسته به مواد، آسیب بیشتری در توانایی یادگیری و حافظه داشتند. بررسی بیشتر آسیب پذیری این گروه ها، رهنمودی برای مداخلات مناسب به ویژه در حوزه بازتوانی فراهم می آورد.

هدف : هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی گروه درمانی فراتشخیصی با گروه درمانی شناختی سنتی بر عواطف مثبت و منفی و فرایندهای تنظیم هیجانی بود. روش : 33 نفر از دانشجویانی که نشانه های تحت بالینی اضطراب و افسردگی داشتند، به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند و در هشت جلسه گروهی دو ساعته شرکت کردند. یافته ها : در هر دو گروه، روش درمانی بر مؤلفه های تنظیم هیجانی و عواطف مثبت و منفی اثرگذار بود. تحلیل کوواریانس نشان دهنده اثربخشی بیشتر گروه درمانی فراتشخیصی بر بهبود ارزیابی مجدد (01/0= p ) و افزایش عاطفه مثبت (001/0= p ) بود. نتیجه گیری : اثربخشی گروه درمانی فراتشخیصی بر بهبود عاطفه مثبت و تنظیم هیجانی بیش از گروه درمانی شناختی است. کاربردهای بالینی این یافته مورد بحث قرار گرفته است.

اهداف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش میانجی شرم بیرونی و شفقت به خود در رابطه بین قربانی شدن توسط هم سالان و نشانه های افسردگی در نوجوانان دوره اول مقطع متوسطه (کلاس هفتم تا نهم) انجام شد. مواد و روش ها: در قالب یک طرح همبستگی به شیوه مقطعی، سیصد نفر (150 دختر و 150 پسر) از نوجوانان دوره اولِ مقطع متوسطه شهر شاهین شهر (اصفهان) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. از شرکت کنندگان خواسته شد به مقیاس قربانی چندبعدی، مقیاس شفقت به خود فرم کوتاه، مقیاس شرم بیرونی، پرسش نامه خلق و احساس پاسخ دهند. به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر و نرم افزارهای SPSS نسخه 19 و AMOS نسخه 20 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که میان قربانی شدن توسط هم سالان، شرم بیرونی، شفقت به خود و نشانه های افسردگی به لحاظ آماری رابطه معناداری وجود دارد (0/669≥P ≤ 0/01،-0/328 ≤ r). ارزیابی مدل فرضی پژوهش با استفاده از شاخص های برازندگی نشان داد که مدل فرضی پژوهش برازش دارد (RMSEA=0/037،CFI=0/999). نتایج نشان داد که قربانی شدن توسط هم سالان به صورت غیرمستقیم از طریق شرم بیرونی و شفقت به خود بر نشانه های افسردگی تأثیر غیرمستقیم می گذارد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که شرم بیرونی و شفقت به خود در رابطه بین قربانی شدن توسط هم سالان و نشانه های افسردگی نقش میانجی دارد. توجه به این مکانیسم ها می تواند در تدوین مداخلات پیشگیرانه و درمانیِ کارآمد برای نوجوان در مقابله با قربانی شدن توسط هم سالان و ابتلا به نشانه های افسردگی مفید باشد.

اهدف هدف پژوهش حاضر، بررسی متغیر های کنترل تکانه و نظم بخشی هیجانی در بیماران مبتلا به اعتیاد غذایی درمقایسه با گروه کنترل بود. مواد و روش   ها پژوهش حاضر، از نوع مقطعی (پس رویدادی) بود و تمامی نمونه های این مطالعه را بیماران مرد تشکیل می دادند. از بین بیماران مراجعه کننده به کلینیک چاقی بیمارستان امام خمینی(ره) و کلینیک های چاقی شهر تهران، براساس نمونه گیری مبتنی بر هدف، سی نفر مرد مبتلا به اعتیاد غذایی به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. همچنین، سی نفر باتوجه به همتاسازی انجام شده با گروه پژوهشی از بین کارکنان کلینیک، بیمارستان و دانشجویان دانشگاه تهران برگزیده شدند. برای ارزیابی کنترل تکانه و نظم بخشی هیجانی، به ترتیب از این ابزارها استفاده شد: مصاحبه نیمه ساختاریافته SCID - I برای سرند و پرسش نامه اعتیاد غذایی یال ( YFAS ) به منظور تشخیص گروه های پژوهشی، مقیاس تکانشگری بارت ( BIS- 11) و پرسش نامه دشواری برای تنظیم هیجانی گراتز ( DERS ). افزون براین، به منظور ارزیابی هریک از متغیرها، از تحلیل واریانس چندمتغیره ( MANOVA ) و نسخه شانزدهم نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته   ها نتایج نشان داد که بیماران مبتلا به اعتیاد غذایی درمقایسه با گروه کنترل، در تمامی شاخص های کنترل تکانه و نیز تنظیم هیجانی، ازنظر آماری نمره کمتری کسب کردند. نتیجه   گیری بیماران مبتلا به اعتیاد غذایی درمقایسه با گروه کنترل، تکانشگری بیشتر و نظم بخشی کمتری داشتند؛ بنابراین، نقص در کنترل تکانه و نظم بخشی هیجانی، از عوامل مهم در شکل گیری و تداوم اعتیاد غذایی محسوب می شود.

هدف : برای بررسی اثربخشی روش های دارویی و غیردارویی که با کاهش بی قراری در بیماری هایی هم چون دمانس به کار برده می شوند، به ابزار مناسبی مانند پرسش نامه بی قراری کوهن- منسفیلد نیاز است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روانسنجی این آزمون انجام شد. روش : در این پژوهش 100 نفر از مراقبان بیماران مبتلا به آلزایمر، پرسش نامه بی قراری کوهن- منسفیلد را تکمیل کردند. یافته ها : برای ارزیابی پایایی پرسش نامه، هم زمان مراقب دیگری، آن را برای همان بیمار تکمیل کرد. با فاصله دو هفته، مراقب اصلی نیز برای بار دوم، پرسش نامه را برای همان بیماران پر نمود. سنجش پایایی پرسش نامه به روش بازآزمایی، دونیمه سازی و آلفای کرونباخ به ترتیب ضرایب 99/0، 92/0 و 82/0 به دست داد. برای محاسبه روایی نیز از شاخص های روایی همگرا و همسانی نظر ارزیاب ها و روایی سازه (تحلیل عاملی) بهره گرفته شد. نتایج تحلیل عاملی به کمک روش های مؤلفه های اصلی چرخش واریماکس نشان داد که این پرسش نامه دارای چهار عامل رفتارهای پرخاشگرانه، رفتارهای غیرپرخاشگرانه، پرخاشگری کلامی و رفتارهای پنهان کارانه است. این عوامل بیش از 77/72% از واریانس کل را تبیین می کنند. روایی همگرای این پرسش نامه با محاسبه ضریب همبستگی زیرمقیاس های این پرسش نامه با یکدیگر و با کل پرسش نامه تأیید شد. این ضرایب از 43/0 تا 90/0 در نوسان و معنادار بودند (01/0 p< ). نتیجه گیری : با درنظرگرفتن نتایج پژوهش، می توان بیان کرد که پرسش نامه بی قراری کوهن- منسفیلد به طور کلی می تواند ابزاری معتبر و پایا در ارزیابی بی قراری در جمعیت بیماران ایرانی مبتلا به آلزایمر باشد.

اهداف: دشواری در نظم بخشی هیجانی، مؤلفه مهمی در آسیب شناسی انواع اعتیاد است که مقایسه و بررسی آن به عنوان مؤلفه مشترک آن ها می تواند در فهم و درمان این اختلالات کمک کننده باشد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه نظم بخشی هیجانی بین افراد وابسته به مواد افیونی (هروئین و تریاک)، افراد مبتلا به اعتیاد غذایی، اینترنتی با گروه کنترل انجام شد. مواد و روش ها: طرح کلی پژوهش در چارچوب یک مطالعه علّی مقایسه ای انجام شد. جامعه آماری شامل مراکز اقامتی شهرداری تهران، دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران و کلینیک های درمان چاقی شهر تهران بود که 120 نفر در هر گروه تعداد سی نفر ( افراد وابسته به اعتیاد غذایی، مواد افیونی، اینترنتی و گروه کنترل)، به روش نمونه گیری در دسترس مبتنی بر هدف انتخاب شدند. همه افراد نمونه مورد مطالعه، مرد بودند. برای تشخیص گذاری اختلالات از مصاحبه بالینی نیمه ساختاریافته برای اختلالات محور یک SCID-I، پرسش نامه اعتیاد غذایی یال (YFAS)، پرسش نامه اعتیاد اینترنتی یانگ (IAT) استفاده شد. بعد از انتخاب آزمودنی ها همه آن ها پرسش نامه آزمودنی ها و پرسش نامه تنظیم هیجانی گراتز (DERS) را پر کردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چندمتغیره (مانوا) در نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد. یافته ها: شاخص کلی دشواری در نظم بخشی هیجانی و تمام زیر مقیاس های آن در هر سه گروه افراد وابسته به مواد افیونی، افراد مبتلا به اعتیاد غذایی و افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی بیشتر از افراد گروه کنترل بود و این تفاوت از نظر آماری معنادار بود (05/P<0). بین سه گروه اعتیاد غذایی، افراد وابسته به مواد افیونی و افراد مبتلا به اعتیاد غذایی از نظر متغیر نپذیرفتن پاسخ هیجانی، دشواری های دست زدن به رفتار هدفمند تفاوت معناداری مشاهده نشد. اما از نظر متغیرهای دشواری در کنترل تکانه، فقدان آگاهی هیجانی، دسترسی محدود به راهبردها، ابهام هیجانی و شاخص کلی بین گروه ها تفاوت معناداری مشاهده شد (05/P<0). نتیجه گیری: این پژوهش نقص هایی را در نظم بخشی هیجانی در افراد وابسته به مواد افیونی، افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی و افراد مبتلا به اعتیاد غذایی نسبت به گروه کنترل نشان می دهد. این پژوهش نشان داد که کنترل تکانه و نظم بخشی هیجانی افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی نسبت به افراد مبتلا به اعتیاد غذایی و همچنین نسبت به افراد وابسته به مواد افیونی بهتر بود.