مصطفی جعفری

مقوله دانش و مدیریت دانش رفته رفته جای خود را در سازمانها باز می کند . امروزه مدیران سازمانها می دانند ماشین آلات ، تجهیزات و ساختمان را نمی توان اصلی ترین دارایی یک سازمان به حساب آورد . آنچه به عنوان دارایی مهم هر سازمان به شمار می رود ، دانش سازمانی است و مدیریت صحیح بر‌ آن باعث کسب مزیت رقابتی برای سازمان و در نهایت پیروز شدن بر رقبا خواهد شد . مطالب بسیاری در این باره در ژورنالها ، کتابها و مجلات مختلف نگاشته شده است ولی آنچه نویسندگان این مقاله را بر آن داشت تا به این موضوع ( ناکامی مدیریت دانش ) بپردازند ، خلاء موجود در باره علل ناکامی بعضی شرکتها در این رابطه بود ...

مدیریت دانش روشی سیستماتیک برای تشخیص ، ‌سازماندهی و به اشتراک گذاشتن دانش در سازمان است که می تواند در نهایت به تولید دانش بیشتر در سازمان منجر گردد . امروزه مدیران ارشد سازمانها دریافته اند که سرمایه های دانشی در سازمان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار بوده و می بایست توان زیادی را برای مدیریت سرمایه های دانشی و دانش نهفته در فرایندهای سازمان خود صرف کنند . از طرفی ، گاه فرایندهای سازمان از کارایی کافی برخوردار نبوده و مدیران را به اندیشه هایی چون مهندسی مجدد ، فرایندها جهت اصلاح مکانیسمها و فرایندهای سازمان خود وامی دارند ...

سازمان یاد گیرنده یا فراگیر یک الگوی تغییر یافته برای سازمانها و راهی نوین برای اندیشیدن درباره سازمان در عصر دانش است . یک سازمان یاد گیرنده دارای کمترین سلسله مراتب اختیارات ، پاداشی برابر در برابر عملکرد یکسان ، فرهنگ مشترک و ساختاری انعطاف‌پذیر و سازشکار است که می‌توان بدان وسیله از فرصتها استفاده کرد و بحرانها را از بین برد . سازمان یادگیرنده الگوی منحصر به فردی ندارد و به واقع نوعی نگرش یا فلسفه جدید درباره سازمانهاست که نقشهای اصلی را به عهده اعضای سازمان می‌گذارد ...

هدف اصلی این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر «مدیریت اثربخش ارتباطات مبتنی بر انگیزش کارکنان دانشی در سازمان های دانش محور» است که پس از بررسی وسیعِ ادبیات موضوع، این عواملْ شناسایی و مدل اولیه ی پژوهش استخراج گردید. رویکرد پژوهش کاربردی و روش اجرای آن توصیفی پیمایشی می باشد. نتایج، نشان داد که اصلی ترین عوامل مدل برای دست یابی به اهداف پژوهش «اعتماد سازمانی، توجه به کیفیت کار و اهمیت دادن به افکار خلاقانه و فعالیت های نوآورانه، سبک های مدیران در ارتباطات و تعاملات با کارکنان دانشی، انجام کار تیمی و پروژه ای اثربخش، وجود اصول و ارزش های اخلاقی فراگیر، ایجاد روندهای پایدار به جای اتکا بر اشخاص» می باشد

این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین ویژگی های روان شناختی با مدیریت دانش شخصی انجام شده و از همین رو با رویکرد توصیفی و از نوع پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ای شامل 72 سؤال بوده و حجم نمونه ی آماری 268 نفر از دانشجویان، کارشناسان و مدیران فعال در زمینه ی مدیریت دانش است. داده های پژوهش با استفاده از روش های آماری و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل شد. تحلیل داده ها این نتیجه را در برداشت که بین تحصیلات و توانمندی افراد در مدیریت دانش شخصی رابطه ی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. همه ی ویژگی های شخصیتی به جز عصبیت با مدیریت دانش شخصی رابطه ی مثبت و معنا داری دارد و تأثیر منفی و معنادار ویژگی عصبیت نیز با مدیریت دانش شخصی اثبات شد. هم چنین یافته های پژوهش ارتباط معنادار پنج بعد شخصیتی را با ابعاد چهارگانه مدیریت دانش شخصی ثابت کرد.

همانطور هر بازار دیگر ، بازار دانش نیز به بازاری اطلاق می شود که در آن نوعی معامله صورت گیرد ، با این تفاوت که جنس مورد معامله در این بازار ، از جنس دانش است . به عبارت دیگر بازار دانش ، بازاری است که در آن خرید و فروش دانش صورت می پذیرد . بازار دانش می تواند درون سازمان یا خارج از سازمان شکل گرفته و در آن مبادلات دانش تسهیل شود . مدیران هوشمند سازمانها دریافته اند که هر قدر بازارهای دانش (و بخصوص بازارهای دانش درون سازمانی) گرمتر شوند ، مدیریت دانش در سازمان نیز تسهیل شده و تولیدات دانش در سازمان فزونی خواهد یافت ...

تدوین استراتژی فناوری با استفاده از روش های پیش بینی و شناسایی روندهای حاکم بر فناوری و آینده آن رویکردی است که در این مقاله در خلال یک مطالعه موردی در حوزه خدمات و فناوریهای مرتبط با آن تشریح می شود. در واقع این مقاله بیشتر حالتی مقدمه گونه بر مبحثی متفاوت در عرصه مدیریت فناوری نیز داشته وسعی دارد با توجه به ویژگیها چالشها و روندهای موجود در عرصه فعالیتهای خدماتی و تعمیم آنها به فناوری های درگیر در این بخش به شناسایی عمده ترین چالشهای مطرح در بخش خدمات و فناوریهای خدماتی و از طریق آن پیش بینی راهبردها و در واقع...

هدف تحقیق شناسایی عوامل تکنولوژیک و دانشی موثر بر طراحی و جذب فناوری در مراکز دانش بنیان و صنایع تولیدی و بررسی تأثیر مدیریت دانش بر هر یک از این عوامل و انتقال موفق فناوری می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی از نوع همبستگی می باشد، همچنین از بعد روش گردآوری داده ها، از نوع تحقیق پیمایشی(میدانی)می باشد. در این تحقیق با استفاده از روش تصادفی ساده تعداد 151نفر از فعالان در عرصه انتقال فناوری به عنوان نمونه از بین 28گروه علمی وتحقیقی از 4دانشگاه و تعداد277 نفر نیز از بین 16 صنعت تولیدی بزرگ واقع در شهرک های صنعتی استان اصفهان انتخاب شدند.داده های تحقیق از طریق پرسشنامه گردآوری شد. برای روایی سنجی از روایی سازه و تحلیل عاملی تاییدی و برای پایایی سنجی از آلفای کرونباخ استفاده گردید. جهت بررسی روابط بین متغییرهای تحقیق و بررسی فرضیات از مدلسازی معادلات ساختاری باکمک نرم افزار spssوAmos استفاده شده است . در نتایج تحقیق مشخص گردید رابطه مثبت و معنی داری بین مدیریت دانش و انتقال موفق فناوری وجود دارد . مدیریت دانش تنها در مراکز دانش بنیان ، اثر مستقیم بر انتقال موفق فناوری دارد. همچنین مدیریت دانش بواسطه متغیرهای میانجیگر، توانمندی دانشی و توانمندی تکنولوژیک ، بیشترین تأثیر را بر جذب فناوری در صنایع تولیدی مورد مطالعه دارد درصورتی که در مراکز دانش بنیان تنها از طریق متغیر میانجیگر توانمندی دانشی بیشترین تأثیر را بر طراحی و انتقال موفق فناوری دارد.

هدف: ترتیب تولد و حجم خانواده می تواند در سبک زندگی و شخصیت نقش مهمی داشته باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش ترتیب تولد و حجم خانواده در پیش بینی سبک زندگی و ابعاد شخصیتی دانشجویان بود. روش: در این پژوهش همبستگی،360 نفر از دانشجویان دانشگاه گیلان به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و مقیاس اصلی موفقیت بین فردی آدلر و پرسشنامه شخصیتی نئو را تکمیل نمودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چند متغیری با روش گام به گام استفاده شد. یافته ها: بین ترتیب تولد با سبک های زندگی نیاز به تأیید، کنارآمدن، مسئولیت پذیری، محتاط بودن و مستحق بودن رابطه منفی و بین ترتیب تولد با سبک های زندگی تعلق-علاقه اجتماعی و سخت گیری رابطه مثبت بدست آمد. بین ترتیب تولد با ابعاد شخصیتی روان رنجورخویی، برونگرایی و وظیفه شناسی رابطه منفی وجودداشت. بین حجم خانواده با سبک زندگی مسئولیت پذیری رابطه منفی و با روانرنجوریرابطه مثبت بدست آمد. بر اساس نتایج رگرسیون چند متغیری با روش ورود، ترتیب تولد به صورت مثبت سبک زندگی نیاز به تأیید، کنار آمدن و مسئولیت پذیری و به صورت منفی سبک هابی زندگی محتاط بودن، تعلق و سخت گیری را پیش بینی نموده است؛ ترتیب تولد به صورت منفی روان رنجورخویی، برون گرایی و وظیفه شناسی را پیش بینی نموده است. اما حجم خانواده نقشی در پیش بینی سبک های زندگی و ابعاد شخصیتی نقش نداشته است. نتیجه گیری:نتایج از رابطه ترتیب تولد و حجم خانواده با برخی از ابعاد سبک زندگی و شخصیت حمایت می کند و تلویحات مهمی در توجه به نقش ترتیب تولد و حجم خانواده در سبک زندگی و شخصیت دارد.

هدف این تحقیق، تبیین روشمندانه پاسخ این پرسش است که: مفهوم  کلیدی و دینی «توکّل» به مثابه «اعتماد به خدا و واگذاری کارهای خویش به او» و هوش فرهنگی بر ابعاد گرایش زمانی یعنی «گذشته گرایی، حال و آینده گرایی» اتخاذکنندگان تصمیمات راهبردی سازمان ها چه اندازه و چگونه اثر می گذارد؟ داده ها ازطریق پرسشنامه با روش نمونه گیری طبقه ای بین 261 نفر از تصمیم گیران راهبردی سازمان های منتخب از دو استان گیلان و زنجان توزیع و ازطریق معادلات ساختاری و با نرم افزارهای spss21 و PLS2 تجزیه وتحلیل شد. در این پژوهش از سه پرسشنامه استاندارد توکّل (نیکنام)، هوش فرهنگی و مؤلفه های آن ازطریق پرسشنامه بومی شده (آنگ و همکاران) و چشم انداز زمانی (زیمباردو) که توسط محقق بازنگری شده و از مقیاس چهار گزینه ای برای سنجش متغیرهای تحقیق استفاده شد. اعتبار این سه پرسشنامه با استفاده از ضریب همسانی درونی آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با 85/0، 77/0و 74/0 تأیید شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که سه نوع  هوش فرهنگی و سه مؤلفه توکّل به خداوند، بر آینده گرایی تصمیم گیران اثر می گذارد. بیشترین اثرگذاری بر آینده گرایی تصمیم گیران را توکّل رفتاری با (49 درصد) و هوش فرهنگی فراشناخت با (38 درصد) دارد.

موضوع اشتراک دانش یکی از چالش های مهم مدیریت دانش می باشد. سازمان ها برای اینکه بتوانند از دانش افراد استفاده کنند باید بتوانند کارمندان را ترغیب به اشتراک دانش کنند. با توجه به نظریه باندارا مبنی بر اینکه عوامل فردی و محیطی و رفتار در ارتباط متقابل با یکدیگر هستند ، در تحقیقات پیشین به تعدادی از متغیرهای مربوط به عوامل فردی و محیطی اشاره شده و از این متغیرها به عنوان عوامل پیش بینی کننده رفتار اشتراک دانش یاد شده است. در این پژوهش عواملی که دارای اهمییت بیشتری بوده شناسایی شد و این عوامل در بخش عوامل محیطی شامل هنجارهای ذهنی، اعتماد و کنترل رفتاری درک شده و در بخش عوامل فردی شامل ادراک لذت بردن از کمک به دیگران ، ادراک از دست دادن قدرت دانش ، پاداش، منافع دو جانبه و ادراک کسب شهرت می باشد. فرایند اشتراک دانش نیز شامل نگرش نسبت به اشتراک دانش، قصد اشتراک دانش و رفتار اشتراک دانش می باشد. در این پژوهش تاثیر عوامل فردی بر روی نگرش و تاثیر عوامل محیطی به عنوان متغیر تعدیلگر بین نگرش به اشتراک دانش و قصد اشتراک دانش و همچنین متغیر تحصیلات به عنوان تعدیلگر بین قصد اشتراک دانش و رفتار اشتراک دانش بررسی شد.

نشاط معنوی رضایت قلبی و لذتی است که در زیر امواج متلاطم زندگی، به تاب آوری کمک می کند. در تبیین رابطه نشاط معنوی با سلامت نیز قابل توجه است که نشاط معنوی موجب امیدواری و افزایش معنا در زندگی می شود. بر اساس اهمیت نقش نشاط معنوی، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش نشاط معنوی در رابطه میان سرمایه های اجتماعی و حمایت اجتماعی با تاب آوری کارکنان در برابر همه گیری بیماری کووید 19 در دوران فاصله گذاری اجتماعی انجام پذیرفت. پژوهش حاضر از نوع توصیفی پیمایشی با طرح همبستگی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل همه کارکنان زن و مرد شاغل به کار در پردیس کشاورزی دانشگاه تهران در اسفند سال 1398 بود که در حدود 574 نفر بودند. حجم نمونه شامل 234 کارمند زن و مرد بودند که بر طبق جدول مورگان تعیین و با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه های ویژگی های جمعیت شناختی، نشاط معنوی، سرمایه های اجتماعی، حمایت اجتماعی و تاب آوری به صورت حضوری و انفرادی صورت پذیرفت. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد که مدل طراحی شده برای تبیین تاب آوری کارکنان با توجه به نقش نشاط معنوی، از شاخص های برازش قابل قبولی برخوردار بود. بر این اساس رابطه متغیرهای سرمایه های اجتماعی و حمایت اجتماعی با تاب آوری از طریق نشاط معنوی در قالب تحلیل مسیر مورد تأیید قرار گرفت. بدین شرح که متغیر نشاط معنوی نقش تسهیل کننده در رابطه میان سرمایه اجتماعی و حمایت اجتماعی با تاب آوری نشان داد. همچنین دو متغیر پیش بین سرمایه اجتماعی و حمایت اجتماعی اثر مستقیم و مثبت بر تاب آوری کارکنان داشتند. در جمع بندی یافته های پژوهش حاضر می توان گفت رابطه مستقیم سرمایه اجتماعی و حمایت اجتماعی با تاب آوری مثبت معنادار بود. همچنین رابطه غیرمستقیم سرمایه اجتماعی و حمایت اجتماعی با تاب آوری از طریق نشاط معنوی، مثبت و معنادار بود. بر این اساس مدل پژوهش تأیید شد. یافته های پژوهش حاضر بدین معنی بود که نشاط معنوی در بین کارکنان نقش تسهیل کننده در افزایش تاب آوری دارد. بدین شرح که با افزایش سرمایه اجتماعی و احساس حمایت اجتماعی در کارکنان، نشاط معنوی آنها نیز افزایش یافته و در نهایت تاب آوری آنها در برابر استرس بیماری کرونا افزایش می یابد. بر این اساس بر طبق نتایج می توان گفت جهت تبیین تاب آوری در مقابل بیماری کرونا در دوران فاصله گذاری اجتماعی، از مزایای سرمایه های اجتماعی و احساس حمایت اجتماعی سود برد و نشاط معنوی و تاب آوری را در ایام بیماری ارتقاء بخشید.

در این مقاله سعی شده است مدل جامعی جهت بررسی تأثیر قابلیتهای سازمانی و اقدامات مدیریت دانش بر عملکرد دانشگاه ارائه شود. قابلیتهای سازمانی ، اقدامات مدیریت دانش و عملکرد سازمانی به عنوان عناصر مشترک در مدلهای مختلف شناسایی شدند و امکان تعمیم و تفسیر هر عنصر به تنهایی و ارتباط آنها در موضوع آموزش عالی از طریق تحلیل دادههای کیفی و کمی بررسی شد. جهت جمعآوری دادههای کمی، از پرسشنامه محققساخته به عنوان ابزار تحقیق استفاده شد . نمونه ها از اعضای هیئت علمی دانشکدههای فنی و مهندسی کل دانشگاههای دولتی ایران میباشند . روابط میان متغیرها با به کارگیری مدلسازی معادله ساختاری انجام شد . نتایج حاکی از آن است که اقدامات مدیریت دانش، متغیر میانی قابلیتهای سازمانی مدیریت دانش و عملکرد دانشگاهها است . این مدل میتواند به درک مؤلفههای مدیریت دانش در دانشگاهها کمک کنند و راهنمای عملی، برای استقرار موفق مدیریت دانش در بخش آموزش عالی ایران را فراهم آورد.

امروزه، اشتراک دانش در حال تبدیل شدن به مؤثرترین مؤلفه جهت دستیابی به مزیت رقابتی منحصربه فرد برای سازمان های دانش محور است؛ اما درحالی که می تواند منبع مزیت رقابتی سازمان باشد، می تواند منشای ریسک سازمانی نیز گردد. این مطالعه به بررسی امکان و شناسایی ریسک های احتمالی برای مزیت رقابتی در اثر به کارگیری فرایند اشتراک دانش در سازمان هدف می پردازد. این برای نخستین بار است که موضوع ریسک در اثر فرایند اشتراک دانش به طور جدی مورد مطالعه قرار می گیرد. در این مطالعه، از مدل پژوهشی توصیفی-کاربردی بهره برده شده و روش آن پیمایشی و جامعه هدف آن تعدادی از کارکنان (دانشی) یک سازمان دانش محور در حوزه IT است. جهت جمع آوری داده ها از طراحی پرسشنامه، نظر خبرگان و جهت بررسی پایایی و روایایی داده های استخراج شده از آزمون های آلفای کرون باخ، کیزر-میر-الکین، بارتلت و به منظور بررسی فرضیه های تحقیق از آزمون t، کای دو و فریدمن استفاده گردیده است. نتایج حاصل شده نشان داد که کارکنان و مدیران سازمان باید جهت حراست از مزیت رقابتی سازمان خود، ریسک آفرینی فرایند اشتراک دانش که منجر به ریسک هایی چون کاهش سطح عملکرد فناوری اطلاعات و کاهش بهره وری در سازمان می گردد را به طور جدی مورد توجه قرار داده و در راستای کاهش سطح این ریسک ها چاره جویی نمایند.