پساصهیونیسم: نقدی بر گفتمان صهیونیسم

سیاحت غرب، ش 14
در این مقاله ضمن معرفى گفتمان پساصهیونیسم در برابر گفتمان صهیونیسم، به بررسى جریان‏هاى مختلف پساصهیونیسم، افکار و آراء اندیشمندان و ... پرداخته شده است.
نسل جدیدى از اندیشمندان اسراییل که معتقد به نامشروع بودن تأسیس اسراییل هستند، صهیونیسم را یک حرکت ظالمانه و خشن مى‏دانند. پساصهیونیسم، در نظر منتقدانش، به دلیل کمک به تضعیف ارزش‏هاى ملى و تخریب هویت مستقل ملى اسراییل، شریک جرم دشمنان آن است. پساصهیونیست‏ها خواسته صهیونیسم را شکلى از ناسیونالیسم استعمارى تلقى مى‏کنند، یا مکتبى که زمانى مشروع بوده و اکنون نامشروع. در هر صورت، آنها در شکل‏گیرى این حس مشترک سهیم‏اند که جامعه اسراییل و علم و دانش مربوط به آن در گفتمان صهیونیستى، هم نادر است و هم انحصارى و خطرناک.
یک بعد مهم نقد پسامدرن صهیونیسم اثبات این مطلب است که مفاهیم احساسى که از سوى صهیونیست‏ها تجلى صحیح حقیقت تلقى مى‏شود، از قبیل وطن، تبعید، رهایى، الیه(1) و گردآورى تبعیدیان، جاى‏گزین مفاهیم استدلالى و عقلانى شده است. پساصهیونیسم در کادر آموزشى تمام دانشگاه‏هاى اسراییل در قالب هسته انتقادى جاى گرفته است. این گفتمان که تا کمتر از 10 سال پیش رادیکال تلقى مى‏شد، اگر چه به کندى ولى به طور فزاینده‏اى به عنوان مظهر حقیقى تغییر واقعیت‏ها پذیرفته شده است. طرف‏داران آن نشان مى‏دهند که اساس و شالوده‏هایى که تعاریف رایج صهیونیسمى در مورد هویت ملى، سرزمین ملى، تاریخ ملى و قانون ملى سکونت بر آن بنا شده‏اند، بیشتر عارضى هستند تا طبیعى، ضرورى و اساسى. نقد پساصهیونیسمى، در حقیقت، آنچه صهیونیست‏ها ارزش‏هاى مقدس، اعمال و روایت‏ها و خاطرات مقدس تلقى کرده‏اند، تهدید مى‏کند. همچنین، پساصهیونیست‏ها در قدرتى که موجب پیدایش اَشکال غالب علوم در اسراییل شده و ترتیبات سازمانى که این اَشکال علوم را حفظ کرده است، تردید مى‏کنند و این، منجر به تغییر آداب و رسوم نیز مى‏شود.
______________________________
Aliyah 1.