آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۶۰

چکیده

متن

هیچ گاه انسان‏ها به مانند انگیزاسیون (تفتیش عقاید و قلع و قمع مسلمانان اسپانیا در قرون 15 تا 17 توسط کلیساى کاتولیک) اسپانیا سعى نکرده‏اند نژادى را از روى زمین محو و نابود کنند . اکنون این پرسش پیش مى‏آید که چرا سکوت خفه کننده‏اى در مورد مردمى که شکوه و هنر را به مدت نه قرن به ارمغان آورده‏اند، هم‏چنان ادامه دارد؟ وقتى دانش‏آموزان غربى کتاب‏هاى تاریخ خود را مى‏گشایند و عنوان «مورها» را مطالعه مى‏کنند، تنها تعداد بسیار کمى از آنها متوجه مى‏شوند مطلبى را که مربوط به اسلام است، مطالعه مى‏کنند .


امروزه مى‏توان چارچوب و بدنه‏ى معمارى موجود در اسپانیا را در کتیبه‏ها و دست نوشته‏هاى سرى عربى یافت که در طول دوران انگیزاسیون نوشته شده است: لا غالب الا الله; هیچ فاتح و غالبى جز خدا وجود ندارد .

پس از دوران انگیزاسیون، احیاى جوامع اسلامى در سال 1976 در شهر کوردوبا (Cordoba) رخ داد . پنج مرد جوان در طول دوران فعالیت‏هاى تبلیغى شیخ عبدالغدیر الصوفى مسلمان شدند . آنها براى تاسیس انجمن مسلمانان در شهر گرانادا ( تلاش کردند با ابتکار شیخ عبدالغدیر الصوفى، این انجمن قطعه زمینى را در قلب شهر قدیمى اسلامى آلبایسن ( Albaycin) با هدف بناى یک مسجد خریدارى کرد که این مسجد پس از دوران انگیزاسیون، نخستین مسجدى است که به دست مسلمانان بنا شده است . اگرچه تلاش‏هاى آنان براى احداث مسجد به مدت هیجده سال از سوى عموم و مخالفان دولتى با موانعى ایجاد شد، اما اخیرا طرح‏هاى آنان رو به پیشرفت است . آنان در حال حاضر، به مانند انجمنى محترم، در حاشیه‏ى تاسیس یک نهاد اسلامى کامل قرار گرفته‏اند . این طرح نه تنها شامل احداث مسجد، بلکه شامل مدرسه، کالج اسلامى و مرکز تبلیغى و آموزشى است . صرف‏نظر از انگیزاسیون - که جامعه‏ى مسلمانان را از اسپانیا زدود - احیاى اسلام از این مکان به مکان دیگر - یعنى امریکا - صورت گرفته است . در قرن پانزدهم بردگانى از شمال و غرب آفریقا توسط کسانى که پیروز شده بودند به امریکا برده شدند که این بردگان نخستین معرفى کنندگان اسلام به شمار مى‏آیند و مى‏توان آنها را در کشورهایى چون برزیل، ونزوئلا، کلمبیا و برخى جزایر کارائیب یافت . این بردگان مسلمان از ترس اعدام شدن، مجبور به ترک عقاید خود بودند و از همین‏رو آثار و نشانه‏هاى اسلام در امریکاى لاتین محو شد . این اثر در پایان قرن شانزدهم با آزاد کردن برده‏ها، جان تازه‏اى گرفت و جریان‏هاى مهاجرت از هند و پاکستان، زمینه‏ى مساعدى را براى انجام اعمال مذهبى به وجود آورد . مستندات تاریخى نشان مى‏دهد که چند سال بعد، طى سال‏هاى 1850 تا 1860 تعداد بسیار زیادى از عرب‏هاى مسلمان پا بر خاک امریکاى لاتین گذاشتند . عمده این مهاجران از سوریه و لبنان بودند که ریشه‏ى جدیدى را در آرژانتین، برزیل، ونزوئلا و کلمبیا به وجود آمدند . در پاراگوئه، مهاجرانى از بنگلادش و پاکستان نیز بوده‏اند . فزونى مهاجرت مسلمانان به امریکاى لاتین در پنجاه سال پس از آن، رشد یافت و به کشورهاى دیگرى چون شیلى، پرو و بولیوى نیز گسترش یافت .

این جوامع و انجمن‏هاى جدید، همان شیوه‏اى را که مهاجران به امریکا اتخاذ کرده بودند، در پیش گرفتند . آنان در فعالیت‏هاى ملى مشارکت کردند و در خلال کارهایشان به بخشى از جامعه تبدیل شدند و براى کشورهایى که آنان را پذیرفته بودند، محترم و محبوب شدند .

بنابراین، جوامع مسلمانان، قدرت بیش‏ترى پیدا کردند و در نتیجه مراکز اسلامى، مساجد و مدارسى را به وجود آوردند . اکنون همه‏ى کشورهاى امریکاى لاتین از تمرکز وسیعى از مسلمانان برخوردار هستند . این جوامع مسلمانان، هم شامل مهاجران و هم شامل افراد بومى این کشورها مى‏شود .

در حال حاضر، شمار مسلمانان کشورهاى امریکاى لاتین، به بیش از شش میلیون نفر مى‏رسد که این رقم در آرژانتین به 700 هزار نفر و در بزریل یک میلیون و پانصد هزار نفر است . با شروع سال 2000، سازمان اسلامى امریکاى لاتین (IOLA) در آرژانتین فعال‏ترین سازمان در زمینه‏ى فعالیت‏هاى اسلامى به شمار رفته است . صندوق گراس (Gross) عربستان سعودى به آنها اجازه احداث یک مسجد زیبا و ظریف و سنتى را با وسعتى بزرگ مشابه یک مرکز اسلامى داده است . این سازمان (سازمان اسلامى امریکاى لاتین) با کارهایى از جمله تبلیغ اسلام، همه‏ى تلاش خود را براى اتحاد و یک‏پارچگى مسلمانانى که در امریکاى لاتین زندگى مى‏کنند به کار برده است . ماه مارس سال گذشته، دفتر نشر فرهنگ اسلامى این سازمان، سیزده جوان را از کشورهاى آرژانتین، شیلى، بزریل، اروگوئه، بولیوى، پاراگوئه، ونزوئلا، جزایر مارگاریتا، کورازو، گواتمالا، کاستاریکا و اکوادور به حج فرستاده است . در ماه فوریه دبیر کل اتحادیه جهانى مسلمانان از مدیر این سازمان براى ایراد یک سخنرانى در سمینارى با عنوان «حقوق بشر در اسلام‏» در شهر رم دعوت بعمل آورد .

در این سمینار که در مرکز فرهنگ اسلامى ایتالیا برگزار شد، مدیر سازمان اسلامى امریکاى لاتین، محمد هالار، در مورد اصول و قوانین حقوق بشر در اسلام و تصویر غلطى که از اسلام در غرب ارایه شده است، سخنرانى کرد .

با رشد نسل جدید مهاجران مسلمان در امریکاى لاتین، وابستگى آنان به نیازهاى کشورهایشان تا زمانى که هویت اسلامى آنان تثبیت نگردد، جبران نمى‏شود . در پرو مسلمانان مواظب مشکلات یتیمان کشورهایشان هستند . براساس این اندیشه، اتحادیه‏ى مسلمانان امریکاى لاتین - که در فرنزو در کالیفرنیا قرار دارد - طرحى را براى اولین پرورشگاه اسلامى یتیمان در پرو، پیشنهاد داد تا بر بحران اخیر که ناشى از سرپرستى هزاران کودک بى‏خانمان است، فایق آید . اتحادیه‏ى مسلمانان امریکاى لاتین ( LAMU) ، به منظور فعالیت‏هاى تبلیغى در پرو و مکزیک، سرمایه‏ى بیش‏ترى را اختصاص داده است .

در مکزیکویستى، مرکز فرهنگى اسلامى دمکزیکو، هم مسجد است و هم یک مرکز تبلیغى . این مرکز در زمینه‏ى ترجمه‏ى کتاب‏ها و متون اسلامى به زبان اسپانیایى فعالیت دارد و علاوه بر سیزده نشریه‏اى که تاکنون منتشر کرده است، یک برنامه‏ى رادیویى هم دارد .

اگرچه مسلمانان امریکاى لاتین داراى تاریخ ستبرى هستند، فعالیت‏هاى اسلامى و موجى از رجوع لاتینى‏ها در ایالات متحده سرگردان مانده و این پدیده در سال‏هاى اخیر در ایالات متحده امرى رایج گشته است . با حکم‏فرمایى ایالات متحده بر اقلیت لاتینى‏ها، فعالیت‏هاى سازنده در کل به شکل نزدیکى صورت مى‏گیرد . خبر رجوع لاتینى‏ها به اسلام در نشریه‏هاى معتبر امریکا چون لوس آنجلس تایمز و کریستین ساینس مونیتور و برنامه‏هاى عمومى تلویزیون پوشش داده مى‏شود . در سال 1997 شمار تخمینى مسلمانان در ایالات متحده، تقریبا پانزده هزار نفر بود که این برآورد از سوى شوراى مسلمانان امریکا در واشنگتن انجام گرفته بود .

یکى از بزرگ‏ترین جوامع مسلمانان لاتین بنیاد (ILM) لوس آنجلس است که کلاس‏هاى مختلفى را به زبان اسپانیایى برگزار مى‏کند . شروع این کلاس‏ها توسط گروهى به نام جنبش مسلمانان لاتین بود . تمرکز بسیار زیادى از مسلمانان در نیویورک، نیوجرسى، شیکاگو و میامى واقع شده است . در نیویورک گروهى از مسلمانان پورتوریکویى، یک مرکز اسلامى را به نام آلیانزا اسلامیکا (Alianza Islamica) افتتاح کرده‏اند که از سال 1992 تاکنون صدها لاتینى را مسلمان گردانیده است .

این مرکز شامل مسجدى کوچک است که خطبه‏هاى نمازجمعه به زبان‏هاى عربى، انگلیسى و اسپانیایى در آن واحد، به گوش مى‏رسد . یک انجمن زنان مسلمان لاتین به نام (Piedad) که شامل مشاوره براى زنان و انجام کارهاى تبلیغى است در واشنگتن قرار دارد . همه‏ى مسلمانان امریکاى لاتین در ایالات متحده براى دعوت، و سایر فعالیت‏هاى تبلیغى‏شان، از زبان اسپانیایى استفاده مى‏کنند .

پاره‏اى از سازمان‏هاى اسلامى عبارتند از: انجمن مسلمانان لاتین در امریکا (واقع در نیویورک)، سازمان دعوت امریکاى لاتین در نیویورک، جامعه‏ى مسلمانان امریکاى لاتین در واشنگتن، بنیاد بیسم رابیک (Bism Rabbi K) در فلوریدا و مرکز اسلامى اطلاعات و ترجمه در نیوجرسى . با افزایش موج گرایش لاتینى‏ها به اسلام، فعالیت‏سازمان‏هاى اسلامى روز به روز رو به گسترش است و از آینده امیدوار کننده‏اى برخوردار است .

تبلیغات