ارزیابی وضعیت توسعه یافتگی بنادر سواحل شمالی و جنوبی خلیج فارس و دریای عمان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
امروزه بنادر به عنوان دروازه های ورودی و خروجی هر کشور محسوب می شوند و عملکرد مناسب و کارایی بالای آن ها می تواند در شکوفایی اقتصاد و تحولات ساختار فضایی شهر ها و مناطق پس کرانه ای نقش بسیار تعیین کننده ای داشته باشد. یکی از فاکتورهای مهم در ارزیابی بنادر ،موقعیت جغرافیایی، تجهیزاتی و عملکردی است که همین امر نشان دهنده تفاوت در سطح کارایی، بهره وری و توسعه بنادر و به تبع آن، شهر ها و مناطق پس کرانه ای است. هدف از این پژوهش، شناخت، تحلیل و سطح بندی ظرفیت، امکانات و توانمندی های بنادر کرانه ساحلی خلیج فارس و دریای عمان است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی با بهره گیری از منابع اسنادی و وب سایت های معتبر اینترنتی است. به منظور وزن دهی و رتبه بندی به معیارها و زیرمعیارها، از مدل BWM و برای رتبه بندی سطح توسعه یافتگی بنادر، از مدل MABAC استفاده شده است. پس از بررسی کلی و مقایسه معیارها و زیرمعیارها، از میان بنادر کرانه ساحلی خلیج فارس و دریای عمان که در منطقه خاورمیانه واقع شده اند، 20 بندر بوشهر، عسلویه، چابهار، شهید رجایی، شهید باهنر، شهید حقانی، دمام، دوحه، حمد، مسقط، رشید، جبل علی، الحمریه، منامه، مینا سلمان، سیترا، شعیبه، شویخ، دوحه و الاحمدی به منظور انجام پژوهش انتخاب شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که بندر جبل علی به عنوان بزرگ ترین بندر خاورمیانه و جهان در شهر دبی در میان 20 بندر مورد مقایسه، به لحاظ معیارها و زیرمعیارهای مورد بررسی، در سطح اول توسعه یافتگی قرار دارد؛ بنابراین می توان گفت باوجود آنکه بندر رشید قدیمی ترین بندر شهر دبی به شمار می رود، بندر جبل علی توانسته است طی دو دهه اخیر تحت تأثیر عوامل داخلی مانند درآمدهای نفتی و استراتژی های دولتی و عوامل خارجی مانند نیروهای منطقه ای و جهانی همچون کانتینرسازی، بیشترین سطح توسعه یافتگی را به خود اختصاص دهد. این موضوع توانسته بر توسعه زیرساخت های بندر تجاری، تفریحی و نفتی در کرانه ساحلی کلان شهر دبی اثرگذار باشد.Evaluation of the Port Development on the Northern and Southern Coasts of the Persian Gulf and Oman Sea
Today, por ts are regarded as the entry and exit gates of every country, and their proper performance and high efficiency can play a very decisive role in the prosperity of the economy and changes in the spatial structure of cities and hinterland areas. To have one of the important factors in the evaluation of ports is their geographical location, equipment and performance, which indicates the difference in the level of efficiency, productivity and development of ports and, by nature, cities and hinterland areas. The purpose of this research is to identify, analyze and level, capacity, facilities and capabilities of the coastal ports of the Persian Gulf and the Sea of Oman. The research method used in this research is descriptive-analytical using documentary sources and reliable internet sites. In order to rank the criteria and sub-criteria, the BWM model has been used, and the MABAC model is used to rank the development level of the ports. After a general review and comparison of the criteria and sub-criteria, among the coastal ports of the Persian Gulf and the Sea of Oman located in the Middle East region, 20 ports of Bushehr, Asalouye, Chabahar, Shahid Rajaei, Shahid Bahonar, Shahid Haqqani, Dammam, Doha, Hamad, Muscat, Rashid, Jabal-Ali, Al-Hamriya, Manama, Mina Salman, Sitra, Shoaiba, Shoveikh, Doha and Al-Ahmadi were selected for the purpose of conducting research. The findings of the research show that Jabal-Ali port, as the largest port in the Middle East and the world in the city of Dubai, is at the first level of development among the 20 compared ports, in terms of the criteria and sub-criteria examined; Therefore, it can be said that despite the fact that Rashid Port is considered as the oldest port in Dubai, Jabal Ali Port has been affected by internal factors such as oil revenues and government strategies and external factors during the last two decades. Like the regional and global forces such as container construction, it has the highest level of development. This issue has been able to affect the development of commercial, recreational and oil port infrastructures on the coast of Dubai metropolis.
تبلیغات
