تکوین و تکامل معناشناسانه شیدایی و جنون در شعر غنایی فارسی از آغاز تا حافظ (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
برای درک شعر غنایی در هر زبان باید به جنبه های مختلف مهم ترین مفاهیم آن آشنا بود؛ زیرا باوجود اشتراک معانی متداولی چون عشق و جمال در شعر غنایی فرهنگ های مختلف جهان باز هم تفاوت های فکری، عاطفی و زبانی وجود دارد که بدون آشنایی با آن ها فهم درست شعر ممکن نیست. یکی از این گونه مفاهیم، مفهوم جنون و تصویرها و تعبیرهای فراوانی است که از آن در شعر فارسی دیده می شود. مقاله حاضر می کوشد با روش توصیفی- تحلیلی از رهگذر بررسی جوانب مختلف این مفهوم و نشان دادن سیر تاریخی آن نشان دهد یک واژه معمولی چگونه به زبان شعر غنایی راه می یابد و به تدریج با گسترش حوزه واژگانی خود از طریق پیوستن به مفاهیم دیگر در سنت شعر، ماندگار می شود و آنگاه به دلیل مقارن شدن با جریانات فکری در بستر تاریخ، فرهنگ و اندیشه، امکان می یابد تا به مثابه یک گفتمان در شعر غنایی مطرح شود. نتایج این مطالعه نشان می دهد چگونه مفهوم جنون از معنای قاموسی با گذشت زمان و با توجه به اوضاع اجتماعی و سیاسی دستخوش تغییر می شود و از معنی ناپسند اجتماعی به مفهوم عاشقی ارتقاء می یابد و سپس در بستر منازعات فلسفی معتزله و اشعری تعبیری مناسب برای خردستیزی می گردد و با رواج اندیشه های صوفیانه به یک واژه ارزشمند تبدیل می شود. و از حدّ یک حوزه واژگانی صرف فراتر رفته و با گسترش قلمرو معنایی جای خود را به عنوان گفتمان رایج باز می نماید و در گستره شعر شاعران بزرگ به یکی از گفتمان های اساسی شعر غنایی فارسی تبدیل می شود.Evolution and semantic evolution of the concept of madness and mania in Persian lyrical poetry from the beginning to Hafez
In order to understand the lyric poetry in any language, one should be familiar with the different aspects of its most important concepts. Because despite the common meaning overlap in words such as love and beauty in the world’s lyric poetry, there are still special cultural and linguistic differences without which it’s impossible to properly understand a poetry. One of these concepts is madness and its various images and interpretations in Persian poetry. This article tries to use descriptive – analytical method to examine various aspects to show how a common word finds its way in to Language of lyrical poetry and gradually expands other concepts of the poetry tradition, it becomes permanent, and then due to its parallelism with intellectual currents in the context of history, culture and thought. It is possible not to present it as a discourse in lyrical poetry. The results of this study show how the concept of insanity travels the discours path and undergoes changes from the dictionary meaning with the passage of time and political situation, and it is promoted from the socially unpleasant meaning ti the concept of love and then in the context Mutazila and Ashari philosophical conflicts become a suitable term for anti – rationalism, and with the spreadof Sufi ideas, it becomes a valuale term. And it goes beyond the limit of a mere word and opens its place as a common discourse by expanding the semantic realm and become one of the basic discourses of Persian lyrical poetry
تبلیغات
