حضرت معصومه(س) و قم در نگاه امام(ره)

از هرسو که به شهر قم پا مى‏گذاریم، گنبد نورآفرین و طلایى‏کریمه اهل‏بیت‏علیهم السلام برابر دیدگان، دل آرایى مى‏کند و قم‏را زینت مى‏بخشد. این خطه، خط دین‏باورى و دیندارى را از رهبران‏الهى گرفته است. شهرى شهره است که نامش در معراج شنیده شده وعطریادش از گلواژه‏هاى معصومان‏علیهم السلام به مشام جان رسیده‏است. وجود عالمه آل طاها، عظمتى افزون بدان بخشیده، قم راولایتى کرده که همه مردمانش اهل «ولایت‏»اند. و دیگر شهرهاغبطه والایى‏اش را مى‏خورند. این همه از برکات کریمه اهل‏بیت‏علیهم‏السلام است. او چون کوثرى در کویر خط سبز سعادت و رستگارى‏ترسیم کرده و دلهاى عاشق را از گوشه و کنار سمت این شهرکشانده است. اینک که در زاد روز یاس یاسین; فاطمه زهرا(س) وسالروز یکصدمین سال میلاد حضرت امام خمینى(ره) قرار داریم، ازضریح چشمان آن عزیز سفر کرده، به حضرت معصومه(س) و قم نگاهى‏دوباره مى‏افکنیم و قطراتى از امواج معرفت امام(ره) را نصیب‏خود مى‏سازیم. در این بازنگرى، از واژه‏هاى زیبایى که در سالیان‏بسیار از غنچه لبان آن انسان آسمانى بیرون تراویده، استفاده‏مى‏کنیم; واژه‏هاى نورانى راهبرى که همواره خود را «قمى‏» واهل قم مى‏دانست، به این شهر افتخار مى‏کرد و عالمان آن را درتمامى جهان نمونه مى‏دید.
قم; خانه آل محمد(ص) و حرم اهل بیت علیهم السلام
«آشیانه آل محمد و پناهگاه شیعیان‏» لقبى قدسى است که امام‏هفتم(ع) به شهر قم داده است. حضرت موسى‏بن جعفر(ع) قم را دیارى‏خوانده که خداوند شر دشمنان و هرگونه بدى و آزارى را ازشیعیان آن دور مى‏کند. فرزند فرزانه امام موسى‏بن جعفر(ع)، رهبرکبیر انقلاب، با الهام از این سخن فرمود:
«از یزیدیان جز این انتظارى نیست که به حریم کشور اسلامى ما وبه ملت پیرو امام زمان و حتى به خانه آل محمدعلیهم السلام یعنى‏قم تجاوز نمایند...» پیش از میلاد کریمه اهل‏بیت‏علیهم السلام‏حضرت معصومه(س)، امام صادق(ع) در سخنانى تابناک فرمود:
«بزودى بانویى از فرزندان من که فاطمه نام دارد در آنجا (قم)
دفن مى‏شود. هرکس او را زیارت کند، بهشت‏بر او واجب مى‏شود.»
سپس قم را «مرکز شیعیان‏» و «حرم اهل‏بیت‏علیهم السلام »نامید و حرم خدا(ص) را مکه، حرم رسول خدا را مدینه، حرم‏ولى‏خدا على(ع) را کوفه معرفى کرد و فرمود: «حرم ما نیز قم‏است.» حضرت امام خمینى(ره) در سخنانى، که در جمع گروهى ازمردم مختلف قم بیان فرمود، بیش از بیست صفت ارزشمند در باره‏این شهر، حوزه علمیه قم و مردم آن به کار برد: «قم حرم اهل‏بیت است. قم مرکز علم است. قم مرکز تقواست. قم مرکز شهادت وشهامت است. از قم علم به همه جهان صادر شده است و مى‏شود; و ازقم شهادت به همه‏جا صادر مى‏شود. قم شهرى است که در آن ایمان وعلم و تقوا پرورش یافته و از آن وقتى که قم بوده است. قم اززمان ائمه اطهارعلیهم السلام مورد توجه اسلام بوده است; و از قم‏تقوا، شجاعت، شهامت و همه فضایل به همه‏جا صادر مى‏شود و صادرخواهد شد.
علمایى که در قم من ادراک کرده‏ام، کسانى بودند که در دنیانمونه بودند. در علم و در تقوا و من امیدوارم که ادامه پیداکند این علم و تقوا در شهرشما تا زمان ظهور امام زمان سلام‏الله علیه...» در فرازى دیگر، شوق سرشار خود به قم و ساکنانش‏را چنین بیان مى‏کنند:
«من هرجا باشم قمى هستم و به قم افتخار مى‏کنم. دل من پیش قم‏است و قمى و دل من پیش همه اهل تقواست و همه کسانى که به اسلام‏خدمت مى‏کنند. من گرچه از قم مع الاسف تا یک مقدارى دورهستم، لکن به حسب قلب نزدیکم. سلام من را به اهل قم برسانید واز همه شما امیدوارم که این نهضت را به آخر برسانید.»
قم; شهر قیام و نهضت
امام صادق(ع) فلسفه نام قم را چنین بیان فرموده است:
«از آنجا که اهل قم با قائم آل محمد(ص) همراه مى‏شوند، با اوقیام مى‏کنند، او را یارى مى‏کنند. و استوار و پابرجا مى‏مانند،این خطه را «قم‏» نامیده‏اند.» از معصومان‏علیهم السلام علت‏هاو تفسیرهاى مختلفى در باره نام قم بیان شده است; اما آنچه‏فلسفه‏اى برتر در علت نام قم بیان شده است; قیام و نهضت این‏شهر مقدس است. از دیرباز بیرق مبارزه علیه ستمگران، در این‏شهر بر پا بوده است. از این‏رو، دشمنان بغضى دیرینه نسبت‏به‏مردم، حوزه و شهر قم داشته‏اند. امام راحل(ره) در سخنى کوتاه،قم را شهرى همیشه پیشقدم در نهضت معرفى مى‏کند و مى‏فرماید:
«من در این حالى که هستم و ملاحظه مى‏فرمایید، کمتر موفق شدم‏که برادرهاى قمى خودم را از نزدیک ببینم و آن علاقه‏اى که به‏این جوان‏ها دارم... علاقه خودم را به آنها تقدیم کنم. این‏مسئله باید براى همه ملت، توجه به آن بشود که امروز این مملکت‏به دست تواناى شماها - و مبداء آن از قم بود به دست‏شماافتاده است... باید خودتان به فکر آن باشید. قم همیشه پیشقدم‏در امور بوده است.» این ویژگى پرفروغ سبب شد تا آن رهبرفرزانه، در روز ورود خود به این شهر، قم را «نمونه‏» و محل‏انتشار «دانش‏» معرفى کند و بفرماید:
«از قم علم منتشر مى‏شود. از قم قدرت منتشر مى‏شود. قم نمونه‏بود و من مفتخرم که در قم هستم. من 15 سال یا قدرى بیشتر ازشما دور بودم; لکن دلم اینجا بود. با شما بودم. شماغیرتمندان، شما پاک جوانان سرمشق همه شدید.»
آرى:
شهرها انگشترند و قم نگین قم هماره حجت روى زمین مرقد «معصومه‏» چشم شهرها مهر او جان‏هاى ما را کهربا «حوزه قم‏» هاله‏اى برگرد آن فقه و احکام خدا را مرزبان قم همیشه رفته راه مستقیم بوده در مهد هدایتى مقیم قم نمى‏بیند مگر خواب قیام تیغ قم بیگانه باشد از نیام شهر خون، شهر شرف، شهر جهاد شهر فقه و حوزه، علم و اجتهاد هرکجا را هرچه سیرت داده‏اند اهل قم را هم بصیرت داده‏اند نقطه قاف قیامند اهل قم برق تیغ بى‏نیامنداهل قم
انتشارات شهر قم
انتشارات هر مرز و بوم نشان روشنى از رشد، آگاهى و بینش مردم‏آن سرزمین است. آنگاه که تعداد روزنامه‏ها، مجلات، کتابها ودیگر نوشتارهاى مفید و انسان‏ساز یک جامعه افزایش یابد، شمارجرائم، قتل، غارت و جنایت و دادگاهها و زندان‏ها کاستى‏مى‏پذیرد.
بى‏شک وقتى بسیارى نشریات به سعادت و سلامت جامعه مى‏انجامد که‏با انگیزه‏اى مصلحانه و براى گشودن گره‏هاى فکرى فرهنگى گروههاى‏مختلف بویژه جوانان، تدوین و منتشر شود، در غیر این صورت‏به‏سان تیغ‏دادن در کف زنگى مست‏خواهد بود.
حضرت امام(ره)، با توجه دادن همگان به انتشارات شهر قم، این‏قداست را عمق بیشترى بخشیده، مى‏فرماید:
«تبلیغات باید بر اساس معنویات باشد. معنویات اساس اسلام‏است... توجه داشته باشید کتابها و چیزهاى دیگرى که از قم‏منتشر مى‏شود غیر از کتابهایى است که در سایر شهرها منتشرمى‏شود. قم شهر علم و اسلام است. اگر خطایى از قم منتشر شود دردنیا علم مى‏شود. این موضوع هم باید مورد توجه باشد که از قم‏چیز خلافى منتشر نشود. خداوند به همه شما توفیق دهد.»
بانوان قم
نگاه تیزبین رهبرى، دقیق و حساس است و از بلنداى بصیرت به‏یکایک افراد و صحنه‏ها مى‏نگرد. حضرت امام(ره)، که از آغاز نهضت‏بر حضور تمامى گروهها بویژه بانوان در خروش میلیونى مردمى‏تاکیدى شایان داشت، حضور زنان قم را در نهضت، چشمگیر مى‏شمردو مى‏فرمود:
«نام بزرگ ملت ایران در عالم به رشد سیاسى ثبت‏شد. نام بزرگ‏قم در بین ایران به رشد سیاسى و فعالیت و جانفشانى در تاریخ‏ثبت‏شد. نام بزرگ چهارمردان در فداکارى و جان‏نثارى در تاریخ‏عالم ثبت‏شد. نام بزرگ بانوان ایران ثبت‏شد. نام بزرگ بانوان‏قم ثبت‏شد. نام بزرگ بانوان چهارمردان ثبت‏شد. بانوان قم وبانوان چهارمردان پیشرو این نهضت اسلامى بودند. رشد سیاسى‏خودشان را اثبات کردند. نهضت را راهنمایى کردند.
شما رهبران این نهضت هستید. بانوان رهبر نهضت ما هستند. مادنباله آنها هستیم. من شما را به رهبرى قبول دارم و خدمتگزارشمایم. خداوند شما را براى اسلام حفظ کند.»
«من باید تشکر کنم از اهالى قم و از بانوان معظم قم که دریک‏همچو اوقاتى که ماگرفتار ابرقدرتها و قدرتهاى فاسد هستیم وایران از هر طرف مورد حمله آنها هستند، شما بانوان در پشت‏جبهه آن فعالیتى را مى‏کنید که آن سلحشوران در جبهه‏ها... این‏یک امرى است که بسیار مورد تشکر است و بسیار ارزنده است و درپیش خداى تبارک و تعالى ارزندگى شایان دارد.»