بررسی تطبیقی سندی و دلالی حدیث منزلت از دیدگاه فریقین (مقاله ترویجی حوزه)

چکیده

حدیث شریف منزلت یکی از برجسته ترین میراث های گران بهای روایی بر جای مانده از رسول خداj است. در این نوشتار این حدیث از منظر سندی و دلالی از دیدگاه فریقین به صورت تطبیقی بررسی گردید. پس از بررسی روشن شد عالمان شیعه و اهل سنت این حدیث را در همه دوره های مختلف تاریخی به صورت گسترده در منابع  خود ثبت کرده اند. عالمان شیعه این حدیث را در منابع خود، دست کم از «نه» نفر از امامان اهل بیتm، و «بیست و چهار» نفر از صحابه، و عالمان اهل سنت این حدیث را در منابع خود دست کم از «بیست و شش» نفر از صحابه از رسول خداj نقل کرده اند. رسول خداj این حدیث را در زمان ها، مکان ها و مناسبت های مختلف بیان فرموده است. حدیث منزلت ازنظر سندی، نزد فریقین صحیح، متواتر و مورد اتفاق است و ازنظر دلالی شیعه امامیه معتقدند بر اساس این حدیث همه منازل هارونm نسبت به موسیm برای علیm نسبت به رسول خداj به صورت عموم و اطلاق ثابت است و آن حضرت خلیفه رسول خداj در زمان حیات و پس از حیات آن حضرت است. بیشتر عالمان اهل سنت منازل هارونm را فی الجمله برای علیm پذیرفته اند و عموم و اطلاق آن را نپذیرفته اند و گفته اند علیm تنها در زمان حیات رسول خداj و در مدینه خلیفه آن حضرت است. منتقدان اهل سنت برخی ایرادهایی بر سند و دلالت این حدیث گرفته اند و بطلان این ایرادها بر اساس گفته ها، باورها و منابع اهل سنت روشن گردید. روش تحقیق در این نوشتار «توصیفی- تحلیلی» است.