چکیده

مسأله اصلی این مقاله، واکاوی مبانی و رویکردهای رجالی آیت الله هاشمی شاهرودی است. برای دستیابی به این مهم، تقریرات نُه سال آخر دروس خارج فقه ایشان بررسی شد. به طور کلی مبانی فکری آیت الله شاهرودی در اعتبار سنجی حدیث را می توان به دو دسته کلی «مبانی رجالی» و «مبانی مصطلح الحدیثی» تقسیم کرد. رویکرد اصلی ایشان در اعتبار سنجی روایات بر اساس «وثاقت صدوری» است؛ البته ایشان ابتدا به بررسی سندی می پردازد و سپس به قراین دیگر روی می آورد. بنابراین وی علاوه بر بررسی سندی احادیث، اجماع علما، عمل اصحاب و یا اعراض از آن را مد نظر قرار می دهد. بر این اساس، گاهی از روایت صحیح السند به جهت دلالی و موارد وثاقت صدوری چشم پوشی می کند. آیت الله شاهرودی در دامنه توثیقات عام، قائل به پذیرش قاعده توثیق مشایخ ثقات ثلاثه، توثیق مشایخ علی بن ابراهیم، نقل اجلا و توثیق خاندان آل ابی شعبه است و در مقابل، اعتبار مراسیل ابن ابی عمیر را بر نمی تابد و در پذیرش قاعده توثیق راویان کامل الزیارات، مردد است.

هاشمی الشاهرودی، أساسیّات علم الرجال، التحقق من صحه الحدیث، السند، وثاقه الصدور.

یتمثّل الموضوع الرئیسی فی هذا المقال فی تحلیل مبادئ ومناهج آیه الله هاشمی الشاهرودی ولتحقیق هذا الهدف تمّ فحص محاضرات السنوات التسع الأخیره من أبحاثه الفقهیّه الاستدلالیّه. بشکل عام، یمکن تقسیم الأسس الفکریه لآیه الله الشاهرودی فی التحقّق من صحه الحدیث إلى فئتین عامتین: «الأسس الرجالیه» و «أسس مصطلح الحدیث». منهجه الرئیسی فی التحقق من صحه الروایات مبنی علی «وثاقه الصدور». بالطبع، یقوم أولاً بفحص السند ثم یتحوّل إلى مناقشه القرائن الأخرى. لذلک، فهو بالإضافه إلى الفحص السندی للأحادیث، فإنه ینظر إلى إجماع العلماء و عمل الأصحاب، أو إعراضهم عنها. على هذا الأساس، یتجاهل أحیاناً الروایات الصحیحه سنداً لعله دلالیه أو علل أخری ترجع الی وثاقه الصدور فیها. یؤمن آیه الله الشاهرودی من باب التوثیقات العامه بصحه قاعده توثیق مشایخ الثقات الثلاثه و توثیق مشایخ علی بن إبراهیم و وثاقه نقل الأجلاء و وثاقه آل أبی شعبه، ومن ناحیه أخرى لا یعتبر صحه مراسیل ابن أبی عمیر، ویتردد فی قبول حکم وثاقه رواه کامل الزیارات.

تبلیغات