چکیده

یکی از راه های تأثیرگذار در تصحیح سند روایات، تکیه بر توثیقات خاص و عام است. از جمله توثیقات عام، شهادت شیخ طوسی در عده، بر وثاقت مشایخ ابن ابی عمیر، صفوان و بزنطی است. این توثیق عام، راویان زیادی را پوشش داده، و البته پذیرش شهادت شیخ در صورتی ممکن است که منابع روایی، خلاف آن را اثبات نکند. اما بازخوانی متون روایی، پژوهشگر را با نمونه های فراوانی مواجه می کند که نشان دهنده روایت این سه راوی سرشناس امامی، از روات ضعیف است. در نتیجه شهادت شیخ، به شدت متزلزل و از اعتبار ساقط خواهد شد. مقاله حاضر، ضمن بررسی تک تک موارد نقض، بر اساس ارائه پنج پاسخ کلی و تطبیق آن بر مصادیق، به پاسخ و حل این معضلات پرداخته است؛ و از این رهگذر، پذیرش شهادت شیخ بر وثاقت شیوخ راویان یادشده را هموار می نماید.

التوثیقات العامه، مشایخ الثقات، ابن أبی عمیر، صفوان، البزنطی.

إحدی الطُرُق الموثره فی تصحیح سند الروایات هو الاتکال علی التوثیقات الخاصه و العامه. و من جمله التوثیقات العامه شهاده الشیخ الطوسی فی کتاب العده علی وثاقه مشایخ ابن أبی عمیر و صفوان و البزنطی. هذا التوثیق العام یشمل رواه کثیرین و لکن قبول شهاده الشیخ الطوسی یمکن قبولها فی فرض إذا لم یعارضها نقل فی کتبنا الروائیه الأخری. و من خلال مراجعه النصوص الروائیه سیجد الباحث نماذج مختلفه من نقل هؤلاء الثلاثه عن الرواه المتّهمین بالضعف. و من هنا تتزلزل شهاده الشیخ الطوسی و تسقط من دائره الاعتبار. و فی هذا المقال نحن بحثنا کلّ الطرق التی استُدِلّ بها للإشکال علی هذا الکلام و من خلال خمسه أجوبه عامه و ثُمّ تطبیقها علی مصادیق تلک الإشکالات، أجبنا علیها. فی هذه الدراسه تمکّنّا من تسهیل الطریق أمام الباحثین لقبول شهاده الشیخ الطوسی فی وثاقه مشایخ الرواه المذکورین.

تبلیغات