تحلیل مکان یابی کاربری های دانش محور با تأکید بر پایداری شهر (مطالعه موردی: شهر بندر عباس) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پیشینه و هدف: طی چند دهه اخیر جهان شاهد تغییرات اقتصادی، اجتماعی، فنی و محیطی عمده ای بوده است که به طور عمیقی بر الگوهای شهرنشینی، فعالیت های انسانی و سبک زندگی تأثیر گذاشته اند. شهر دانش محور از مفاهیم جدید در حوزه مطالعات شهری است که با توجه به مسائل و مشکلات روزافزون شهرها و لزوم مدیریت و توسعه این سیستم بر مبنای دانش و اطلاعات مطرح شده است. مولفه ها و شاخص های شهر دانش محور، حوزه های مختلف شهری را تحت تاثیر خود قرار می دهد و از طرف دیگر سایر حوزه های شهری نیز بر این مفهوم تاثیر می گذارند. در همین راستا، هدف این پژوهش، واکاوی و بررسی نقش مکان یابی کاربری های دانش محور بر جذب و نگهداری کارکنان و مدیران دانش بنیاد شهر بندرعباس و در نتیجه پایداری شهر بوده است.مواد و روش ها: این پژوهش به لحاظ ماهیت پژوهشی عینی، از نظر معرفت شناسی تحقیق پراگماتیسم و به لحاظ روش تحقیق از جمله تحقیقات کیفی به حساب می آید و جنبه شناختی و کاربردی دارد. راهبرد مورد استفاده در این پژوهش روش داده بنیان یا گراندد تئوری است. برای جمع آوری داده های این پژوهش از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده است و مصاحبه شونده مختار بود تا آنجا که تشخیص می دهد، به سوالات پاسخ دهد و مقوله ها را توصیف و تشریح نماید. جامعه آماری تحقیق جهت انجام مصاحبه، مدیران و متخصصان دانش در 55 مرکز رشد و فناوری بندرعباس می باشند، که مجموعاً 68 نفر کل جامعه می باشد و مصاحبه از جامعه آماری تا اشباع نظری ادامه یافت و در نتیجه جامعه نمونه 15 نفر از مدیران ذیربط در حوزه دانش است. داده های گردآوری شده از مصاحبه ها، به وسیله نرم افزار مکس کیو دا تجزیه و تحلیل شده است. از مجموع 501 فراوانی کد باز اولیه تکرار شده، تعداد 56 نشانه ساخته شده و از این تعداد نشانه 18 مفهوم ساخته شده و شاخص های موثر در تحقق دانش محوری در بندرعباس در 5 جنبه به دست آمده است. همچنین برای بررسی وضعیت پخشایش کاربری های دانش محور در سطح شهر بندرعباس نقشه های توزیع کاربری های دانش محور و پهنه های دانش محور شهری به وسیله نرم افزار آرک جی آی اس تهیه شده است.یافته ها و بحث: شاخص های موثر در تحقق شهر دانش در بندرعباس در 5 جنبه زیرساخت شهری مناسب، ساختار شهری مطلوب، اشتراک گذاری دانش، شبکه های فناوری اطلاعات و ارتباطات و مدیریت دانش محور به دست آمده است. همچنین با توجه به نقشه های تهیه شده در نرم افراز آرک جی آی اس مشخص شد که به طور کلی منطقه یک شهرداری بندرعباس از 4 منطقه در بهترین وضعیت از نظر این نوع کاربری قرار دارد. علاوه بر این کاربری آموزش عالی به عنوان یکی از کانون های اصلی و مهم برای جذب کارکنان دانش مورد توجه است که در شهر بندرعباس در بخش شرقی و غربی آن یعنی منطقه 1 و 3 شهرداری، سایر مناطق شهری فاصله زیادی از این نوع کاربری دارند. به عبارت دیگر توزیع این کاربری نامطلوب بوده و نیازمند بازبینی و توزیع مطلوب آن است.نتیجه گیری: برای تحقق و تقویت دانش محوری در شهر بندرعباس باید در بخش برنامه ریزی شهری، کاربری اراضی مطلوبیت لازم برای جذب و نگهداری جمعیت و نیروهای دانش فراهم آورد. از این رو طرح های توسعه شهری باید متناسب با نیاز کارکنان شاغل در بخش های دانش بنیاد تهیه شده و با توجه به اینکه چارچوب های مرسوم در تهیه طرح های توسعه شهری هم اکنون در اکثریت شهرها مناسب و درخور نیست، دولت دانش محور باید هم راستا با ساختار شهری مطلوب و زیرساخت های مناسب وارد عمل شود و با برنامه ریزی کاربری اراضی و پیش بینی و پخشایش مطلوب کاربری های دانش محور به صورت چند هسته ای، در سطح شهر بر این امر نائل آید.Analysis of Location of Knowledge-Based Landuses with an Emphasis on Sustainability of City (Case Study: Bandar Abbas City)
Background and purpose: During the recent decades, the world has witnessed major economic, social, technical and environmental changes that have deeply affected the patterns of urbanization, human activities and lifestyle. Knowledge- based City is of the newly introduced concepts in the field of urban studies, which has been proposed with regard to the ever-increasing problems of cities, and the need to manage and develop this system based on knowledge and data. The components and indicators of knowledge-based city effect on one hand different urban areas, and on the other hand other urban areas affect this concept. In this regard, the purpose of this study was to explore and investigate the role of locating knowledge-based land-uses on attracting and retaining knowledge workers and managers of Bandar Abbas, and as a result the sustainability of the city.Materials and Methods: this research, in terms of nature, is an objective research, in terms of epistemology, is a pragmatism research, and in terms of research method, it is considered qualitative research, and also has cognitive and applied aspects. The strategy used in this research is the grounded theory method. To collect the data of this research, the semi-structured interview method was used. The interviewee was free to answer the questions, and describe and explain the categories as far as he/she wanted to. To conduct interviews, the statistical population of the research included managers and knowledge specialists in 55 growth and technology centers in Bandar Abbas, which is a total of 68 people; moreover, the interview of the statistical population continued until the theoretical saturation, and as a result the sample population included 15 individuals of the relevant knowledge-based managers. The data collected from the interviews were analyzed by MAXQDA software. From the total of 501 frequency of the primary open code, 56symbols were created, and from this number of symbols, 18 concepts were created and the effective indicators in the realization of knowledge-based view in Bandar Abbas were obtained in 5aspects. Also, in order to check the distribution of knowledge-based land-uses in Bandar Abbas, distribution maps of knowledge-based land-uses and urban areas have been prepared by ArcGIS software.Findings and discussion: indicators effective in realizing the knowledge city in Bandar Abbas have been obtained in 5aspects being proper urban infrastructure, desirable urban-structure, knowledge sharing, information and communication technology networks, and knowledge-based management; furthermore, according to the maps prepared in ArcGIS software, it was found that in general, Bandar Abbas municipality district 1, out of the 4 districts, is in the best condition in terms of this type of land-use. In addition, higher educational use is considered as one of the main and important centers for attracting knowledge workers. In the eastern and western parts of Bandar Abbas city, meaning district 1 and 3 of the municipality, other urban districts are far from this type of land-use. In other words, the distribution of this land-use is undesirable and it needs to be reviewed so that an optimal distribution is achieved.Conclusion: In order to realize and strengthen knowledge-based aspect in Bandar Abbas, land-use shall provide the necessary benefits in the urban planning department, to attract and maintain the population and knowledge workers; , Therefore, urban development plans should be prepared according to the needs of knowledge-workers. Considering that the conventional frameworks for preparing urban development plans are not appropriate in most cities, the Knowledge-based government should take actions in line with the desired urban-structure and appropriate infrastructures. This would be achieved with land-use planning and the prediction and distribution of knowledge-based land-uses in a multi-core manner at the city.
تبلیغات
