کتابنامه حضرت معصومه(س)
آرشیو
چکیده
متن
نزول با کرامتحضرت معصومه(س) در شهر قم رحمتى بود از جانب پروردگار که ساکنان این شهر را تا به امروز نورباران ساخته است. شیعیان شیفته اهل بیت(ع) در این شهر به پاس این رحمت در شادى و سوگ آن اهل بیت آفتابى شعرها سروده و کتابها نگاشتهاند. در این نوشتار، رسالهها، کتابها و مقالات مستقلى که به زندگانى حضرت معصومه(س)، تاریخچه حرم و ذکر احادیث و زیارات آن حضرت نگارش یافته را براى شما شیفتگان معارف آلالله به معرفى مىنشینیم.
تاریخچه زندگانى حضرت معصومه(س)
حضرت فاطمه معصومه(س)، دختر امام موسى بن جعفر(ع)، بنا به گفته معروف اول ذىقعده سال173 ق چشم به جهان گشود. تاریخ تولد آن حضرت براى اولین بار در کتاب وسیلة المعصومیه، ص 65 به نقل از کتاب نزهة الابرار نسب اولاد الائمة الاطهار ذکر شده است. رشد و بالندگى آن حضرت در مدینه بوده تا آنکه در سال 201 ق که برادر بزرگوارشان حضرت امام رضا(ع) در خراسان بسر مىبرد، مسافرت تاریخى خود را براى دیدار آن حضرت آغاز ولى در نیمه راه در شهر قم بیمار شد و در 12 ربیعالثانى 201 ق به نداى رب لبیک گفت.
کتابهایى که در باره تاریخچه زندگانى آن حضرت به ترتیب تاریخ منتشر شده عبارتند از:
احوالات حضرت فاطمه معصومه(س)
از: شیخ محمدحسین بنمحمدحسن قمى متخلص به مفلس و ملقب به اردشیر، (متوفاى1367ق)از این کتاب اطلاعى در دست نیست و مؤلف در مقدمه کتاب تحفة الفاطمیین فى احوال القم و القمیین خود در ذکر آثارش از آن یاد نموده است. مرحوم خیابانى صاحب علماى معاصرین کتاب تحفة الفاطمیین را ملاحظه کرده و در کتاب ذخایر الاسفار خود بخش کوتاهى از آن را نقل نموده است.
در این بخش چند قصیده و غزل در مدح حضرت معصومه(س) از جمله این قصیده از شاعرى به نام زکى باغبان اهل قم و معاصر شاه سلمان صفوى نقل شده است:
این گنبد رفیع که دائم منور است این بارگاه دختر موسىبن جعفر است خاک درش از تربت پاکش معطر است عمش یقین بدان که على بنجعفر است یا رب بود به روز جزا حملهدار قم خاک فرج که مدفن اولاد مرتضى است اینجا حریم خواهر سلطان دین رضاست خاک درش به چشم خلایق چو طوطیاست شاهى که خشت گنبد با رفعتش طلاست چندین حدیث گفته به وصف دیار قم هستند چهار صد و چهل و چار از شرف مدفون به امر حق همه چون در در این صدف اولاد مرتضى على آن شاه لوکشف فرقى مدان میان قم و کعبه و نجف جان مىدهند اهل خرد در نثار قم روزى که حشر و نشر قیامتبپا شود ایمان و کفر و نیک و بد از هم جدا شود بهر حساب خلق چو میزان بپا شود بر اهل قم محاسبه در قبرها شود خوشدل کسى که دفن شود در مزار قم هر جا که موج فتند تو را در میان گرفت طغیان نمود ظلم تمام جهان گرفت فصل بهار زندگیت را خزان گرفت باید که پند از «زکى باغبان» گرفت خود را کشید و رفتبه قم یا جوار قم
وسیلة المعصومیه
از: حکم میر ابوطالب، مشهور به بیوکآقا واعظ حسینى تبریزى.
این کتاب را تا به حال به عنوان اولین کتاب مستقل در باره حضرت معصومه(س) شناخته مىشود، مؤلف در یک مقدمه و هفت فصل تنظیم کرده است. عنوان مقدمه و فصول آن عبارتند از:
مقدمه: در فوائد توسلفصل اول: وصف دارالامان قمفصل دوم: اجر و ثواب زیارت آن حضرتفصل سوم: کرامات آن حضرتفصل چهارم: عبادت آن مخدرهفصل پنجم: مصائب آن جلیلهفصل ششم: فضل زیارت حضرت عبدالعظیم حسنى و حضرت امامزاده حمزه و امامزاده طاهرفصل هفتم در فضایل زیارت عموم سادات
خاتمه: در توسل به حصرت حجت(عج)
مؤلف در این کتاب به نقل از کتاب نزهة الابرار فى نسب اولاد الائمة الاطهار نقل نموده است که ولادت حضرت معصومه(س) در اول ذىقعده173 و وفاتش در 12 ربیعالثانى209 واقع شده و در هنگام رحلت27 سال عمر داشتند. متاسفانه کتاب نزهة الابرار در هیچ جایى معرفى نشده و مؤلف آن نیز مجهول است.
مؤلف، کتاب دیگرى به نام وسیلة الزائرین دارد که در تبریز به چاپ رسیده است.
- چاپ سنگى، تهران، کاتب احمد زنجانى، ربیعالمولود 1371ق، قطع رقعى،106ص.
حضرت معصومه(س) و شهر قممحمد حکیمى، مشهد، آستان قدس رضوى، 1365ش.
زندگانى حضرت معصومه(س) و تاریخ قم
سید مهدى صحفى، قم، کتابفروشى صحفى
سیدة عش آل محمدسید ابوالحسن هاشم، قم، مطبعه علمیه،1416ق، وزیرى،137صاین کتاب در ده فصل با این عناوین تنظیم شده است:
1 - ولادتها و نشاتها 2 - القابها3 - هل تزوجت السیدة المعصومة علیها السلام؟ 4 - معاناتها 5 - هجرتها6 - الجنة لمن زارها7 - یا فاطمة اشفعى لى فى الجنة 8 - المعصومة تحدثنا9 - معجزاتها و کراماتها 10 - الشعراء فى رحاب السیدة المعصومة. خاتمه: زیارة السیدة المعصومة.
فاطمة بنت الامام موسى الکاظم
محمدهادى الامینىاین کتاب با این عناوین تنظیم شده است:
1 - المدخل 2 - بواعث تالیف الکتاب3 - بنات الامام موسى الکاظم(ع) 4 - فاطمة المحدثة 5 - فاطمة تتحسس عن اخیها6 - وفاة فاطمة و مدفنها7 - زیارة مشهد فاطمة 8 - مزار السیدة فاطمة علیها السلام 8 - کرامات فاطمة9 - فى جوار فاطمة 10 - مصلى فاطمه 11 - وقفة مع این واضح یعقوبىقم، مطبعة مهدیه،1393 ش / 1405ق، قطع وزیرى، 160ص.
نگین قم (آشنایى با شخصیتحضرت معصومه علیها السلام)
از: جواد محدثى (فارسى)
این کتاب براى آشنایى جوانان و زائران با زندگانى حضرت معصومه علیها السلام نوشته و در یازده بخش کوتاه با این عناوین تنظیم شده است:
قم حرم ائمه(ع)، کریمه اهل بیت، در سایه تربیت رضوى، فاطمه راوى حدیث، رحلت، فضیلت زیارتش، سازندگى زیارت، ادب و آداب زیارت، زیارتنامه حضرت معصومه(س)، ترجمه زیارتنامه، نگین قم (شعر) از مؤلف.
قم، نشر معروف، چاپ اول، پاییز 1374ش، قطع پالتوى کوچک، 48ص.
کریمه اهل بیت علیهم السلام (فارسى)
از: علىاکبر مهدىپورکتاب بدون فصلبندى است و اهم مطالب آن عبارتند از:
دارالایمان قم، شخصیت و القاب حضرت معصومه(س)، احادیثى که حضرت معصومه(س) روایت نمودهاند، احادیث در فضیلت زیارت حضرت معصومه(س)، حرکت تاریخى حضرت معصومه(س)، تاریخچه حرم حضرت، کرامتهاى حضرت، سیماى تابناک حضرت در ادب فارسى، چهل حدیث پیرامون قم، مسجد جمکران و تاریخ و آداب آن، ازدواج نکردن حضرت معصومه، نامه امام هشتم به حضرت معصومه،
کتابشناسى قم و حضرت معصومه.
این کتاب در قطع رقعى در53 ص در قم توسط مؤسسه نشر و مطبوعات حاذق در 1414ق / 1374ش به چاپ رسیده است.
زندگانى حضرت معصومة علیها السلام (حیات الست)
از: مهدى منصورىقم، کتابفروشى صحفى، 1380ق، رقعى، 32ص.
حضرت معصومه فاطمه دوم (فارسى)
از: محمد محمدى اشتهاردىاین کتاب در3 فصل بدین ترتیب تنظیم شده است:
1 - تاریخچه قم و برخاستگان آن و حوزه علمیه 2 - زندگینامه حضرت معصومه(س) از آغاز تا شهادت - چند کرامت از دیدگاه حضرت معصومه(س) - سیر تاریخى بارگاه حضرت معصومه(س) به طور کوتاه3 - مسجد جمکران، امامزادگان و مکانهاى دیدنى قم
چاپ: قم، انتشارات علامه، تابستان 1375ش، قطع رقعى،236ص.
همچنین تلخیصى از این کتاب در96ص به قطع جیبى در قم چاپ شده است.
چکامه شرح مسافرت حضرت معصومه(س) از مدینه تا قم (شعر فارسى)
از: عباسخان افشار متخلص به پریشانشرحى استبه نظم از آغاز حرکت تاریخى حضرت معصومه(س) از مدینه تا رحلت در قم. این منظومه در حدود سیصد بیت است.
نسخهاى که به حرم حضرت معصومه(س) تایپ شده، اصل است که توسط مؤلف به کتابخانه حرم در اربعین سال 1375ق / 1335ش اهدا شده است. قطع رقعى،23ص، هر صفحه 14 سطر.
آغاز چکامه به این صورت است:
فراقنامه نویسان راه دور دراز حکایت غم هجران چنین کنند آغاز محرران اساطیر دفتر عشاق بنوک خامه چنین کردهاند شرح فراق
پایان چکامه:
شکر خدا که قصر بهشتیتساخته هر بیت و هر قصیده که انشاء مىکنم ذاتیست است آه و ناله پریشان به طبع من من طبع خود به ناله نه معتاد مىکنم
حیات حضرت معصومه قم
از: سید حیدر مهدىحیدرآباد پاکستان،1983م، قطع جیبى، 100ص.
در حریم حضرت معصومه(س)از: علىاکبر مهدىپورقم، 1415ق.
زندگانى حضرت معصومه(س)از: محمد شیرین کلامچاپ قم.
حضرت معصومه را بهتر بشناسیماز: علىاکبر مهدىپورمقاله: مکتب اسلام، سال 30ش، 2 چاپ، 1410ق.
فاطمه بنت الامام موسى بنجعفراز: سید محمدباقر ابطحىاین کتاب از مستدرکات جلد17 عوالم است.
قم،1409ق، 40 صفحه وزیرىب: احادیثحضرت معصومه (س)حدیثهاى گهربارى که از حضرت نقل شده متاسفانه تعداد اندکى از آنها بدست ما رسیده است که تعدادشان از پنج عدد تجاوز نمىکند. در باره احادیث آن حضرت این کتابها تالیف شده است.
مسند فاطمه معصومه(س)
از: سید علىرضا سیدکبارىمؤلف در این کتاب با تلاش در خور تقدیر پنجحدیث را که از طریق فاطمه بنت موسىبنجعفر علیها السلام روایتشده نقل نموده و کاوشهایى پیرامون متن احادیث و روایات آنها نموده است.
قم - انتشارات زائر ، 1375 ش، قطع رقعى، 108 ص.
همچنین در کتاب کریمه اهل بیت ص 65 -77 روایات نقل شده از طریق آن حضرت تحت عنوان محدثه آل طاها (سه روایت) نقل شدهاند.
ج: زیارت و تعزیه و مدایح حضرت معصومه(س)
زیارت حضرت معصومه(س) و فضیلت زیارتش اولین بار در کامل الزیارات از امام رضا(ع) و امام جواد(ع) نقل شده است.
تعزیه حضرت معصومه(س)
از صادق همایونىمقالهایست که در مجله کاوه شماره 41 و 42 (چاپ 1351 ش) در مونیخ به چاپ رسیده است.
زیارتنامه حضرت معصومه
تا کنون جزوات و کتابهاى متعددى به این نام منتشر شده است.
در حریم حضرت معصومه(س) یا زیارتنامه کریمه اهل بیتاز: على اکبر مهدىپورقم - 1415 ق.
لمعات عشقاز: حیدر آقا تهرانى متخلص به معجزهشامل مدایح و قصایدى که در باره حضرت معصومه(س) سروده شده است.
قم -1369 ش، قطع خشتى، 131 ص.
ودیعه آل محمد فاطمه معصومه
از: محمد صادق انصارىقم -1413 ق، قطع وزیرى، 32 ص.
د: بارگاه حضرت معصومه(س)
مزار فیض آثار حضرت همیشه مورد توجه اهل دل و دردمندان بوده و به همین جهتشیعیان همیشه تمام سعى و تلاش خود را در آبادى و تزیین آن به کار بردهاند و در هیچ زمانى با مرور ایام و تکرار حوادث مرقد منور آن حضرت بدون بارگاه نبوده است. در تاریخچه بارگاه آن حضرت این کتابها نگاشته شده است.
کتابهاى حرم مطهر حضرت معصومه(س) و خطیرههاى اطراف آن(فارسى)
از: دکتر منوچهر ستودهدر این کتاب، کتیبهها و کتابهاى مربوط به ضریح حضرت معصومه(س) و درهاى آن و مسجد بالاسر و ایوانها و صحنهاى اطراف حرم و مقبرهاى خانوادگى داخل صحنها همراه با 92 عکس از کتیبهها معرفى شده است.
قم - کتابخانه حضرت آیةالله العظمى مرعشى نجفى، 1375 ش، قطع وزیرى بزرگ، 188 ص.
بارگاه حضرت معصومه(س)
بیژن سعادتچاپ ایتالیا، فلورانس چاپ1977 ماین کتاب در سه جلد تنظیم شده: 1 - تاریخچه حرم مطهر و بناهاى وابسته 2 - همان مطالب به زبان انگلیس3 - عکسهایى رنگى از حرم و آستانه حضرت معصومه.
بارگاه حضرت معصومه(س)
نشریه شهردارى قمشامل تاریخچه حرم مطهر و زیارتگاه قم همراه با تصاویر.
تربت پاکان
از: سید حسین مدرسى طباطبایىاین کتاب در دو جلد است و در آن تاریخ آستانه مقدسه، بناهاى تابعه، اسناد، مدارک وقفنامهها و ... معرفى شدهاند.
قم - 1355 ش، دو جلد، 1228 ص.
راهنماى قمبه قلم گروهى از دبیران و صاحبنظرانشامل تاریخچه قم، توصیف حرم و ابنیه وابسته، نفایس آستانه، آییننامه داخلى حرم، تاسیسات جدید و قدم و اسامى مدفونین اطراف آستانه، شامل 64 عکس و یک نقشه با مقدمهاى از رشید یاسمى استاد دانشگاه تهران.
تهران، چاپخانه مجلس، قطع رقعى، 172 ص + 64 ص عکس.
کتیبههاى آستانه مقدسه قم
از: منوچهر ستودهمقاله: در مجله معارف اسلامى نشریه سازمان اوقاف ش 2 (مسلسل16) منتشر شده است.
نشریه آستانه مقدسه قم
شامل گزارشى از گذشته و حال حرم و بقاع تابعه با تعدادى عکس و تفصیلاتقم -1347 ش، 48 ص، قطع وزیرى.
ه: کتابخانه حضرت معصومه(س)
در کنار مزار مبارک آن حضرت همیشه کتابخانهاى دایر بوده که کهنترین سند آن وقفنامهاى است هم اکنون در یکى از قرآنهاى حرم موجود است و طبق آن، قرآن را در سال 594 ق بر مرقد منور آن حضرت وقف نمودهاند. کتابخانه فعلى حاصل تلاش چند تن از شخصیتهاى مذهبى و دینى معاصر است و هم اکنون در آن قریب 400 قرآن نفیس خطى و 2000 نسخه خطى، 3400 نسخه چاپ سنگى و 65000 کتاب چاپى و آرشیو مجلات متعدد نگهدارى و مورد استفاده محققین است. در باره کتابخانه حرم تا بحال کتابهاى زیر منتشر شده است:
فهرست نسخ خطى کتابخانه آستانه مقدسه قم
از: محمد تقى دانشپژوهدر این فهرستحدود سیصد جلد قرآن کریم دستنویس آستانه و 800 نسخه خطى معرفى شده و مقدمه مفصلى دارد در تاریخ قم.
قم - 1355 ش، قطع وزیرى بزرگ.
فهرست نسخ خطى کتابخانه آستانه مقدسه قم جلد اول
از: حسن نقیبىدر این فهرست 400 نسخه از نسخههاى خطى که به کتابخانه آستانه افزوده شدهاند معرفى شده است.
قم، انتشارات زائر،1373 ش.
فهرست نسخ خطى کتابخانه آستانه مقدسه قم جلد دوم
از: على صدرایىنیادر این فهرست 364 نسخه خطى از نسخههاى جدید کتابخانه آستانه معرفى شده است.
نسخههاى خطى دفتر پنجم (1346 ش) ص397 - 398، از انتشارات دانشگاه تهران. در آن کتابخانه آستانه قم معرفى شده است.
گنجینه هزار ساله (معرفى کتابخانه آستانه مقدسه) مقاله، مجله کوثر، ش 1.
ذخایر الاسفار، مولا على خیابانى تبریزى، به تصحیح و تحقیق نگارنده، چاپ شده در میراث اسلامى ایران، سال سوم (1374 ش)، ص 621 -653، سال چهارم (1375 ش)، ص 81 - 130، قم، انتشارات کتابخانه حضرت آیةالله مرعشى نجفى.
- کامل الزیارات، ابىالقاسم جفعر بنمحمد بنقولویه قمى (متوفاى 368) قم، مؤسسه نشر اسلامى،1417 ق، ص536.
تاریخچه زندگانى حضرت معصومه(س)
حضرت فاطمه معصومه(س)، دختر امام موسى بن جعفر(ع)، بنا به گفته معروف اول ذىقعده سال173 ق چشم به جهان گشود. تاریخ تولد آن حضرت براى اولین بار در کتاب وسیلة المعصومیه، ص 65 به نقل از کتاب نزهة الابرار نسب اولاد الائمة الاطهار ذکر شده است. رشد و بالندگى آن حضرت در مدینه بوده تا آنکه در سال 201 ق که برادر بزرگوارشان حضرت امام رضا(ع) در خراسان بسر مىبرد، مسافرت تاریخى خود را براى دیدار آن حضرت آغاز ولى در نیمه راه در شهر قم بیمار شد و در 12 ربیعالثانى 201 ق به نداى رب لبیک گفت.
کتابهایى که در باره تاریخچه زندگانى آن حضرت به ترتیب تاریخ منتشر شده عبارتند از:
احوالات حضرت فاطمه معصومه(س)
از: شیخ محمدحسین بنمحمدحسن قمى متخلص به مفلس و ملقب به اردشیر، (متوفاى1367ق)از این کتاب اطلاعى در دست نیست و مؤلف در مقدمه کتاب تحفة الفاطمیین فى احوال القم و القمیین خود در ذکر آثارش از آن یاد نموده است. مرحوم خیابانى صاحب علماى معاصرین کتاب تحفة الفاطمیین را ملاحظه کرده و در کتاب ذخایر الاسفار خود بخش کوتاهى از آن را نقل نموده است.
در این بخش چند قصیده و غزل در مدح حضرت معصومه(س) از جمله این قصیده از شاعرى به نام زکى باغبان اهل قم و معاصر شاه سلمان صفوى نقل شده است:
این گنبد رفیع که دائم منور است این بارگاه دختر موسىبن جعفر است خاک درش از تربت پاکش معطر است عمش یقین بدان که على بنجعفر است یا رب بود به روز جزا حملهدار قم خاک فرج که مدفن اولاد مرتضى است اینجا حریم خواهر سلطان دین رضاست خاک درش به چشم خلایق چو طوطیاست شاهى که خشت گنبد با رفعتش طلاست چندین حدیث گفته به وصف دیار قم هستند چهار صد و چهل و چار از شرف مدفون به امر حق همه چون در در این صدف اولاد مرتضى على آن شاه لوکشف فرقى مدان میان قم و کعبه و نجف جان مىدهند اهل خرد در نثار قم روزى که حشر و نشر قیامتبپا شود ایمان و کفر و نیک و بد از هم جدا شود بهر حساب خلق چو میزان بپا شود بر اهل قم محاسبه در قبرها شود خوشدل کسى که دفن شود در مزار قم هر جا که موج فتند تو را در میان گرفت طغیان نمود ظلم تمام جهان گرفت فصل بهار زندگیت را خزان گرفت باید که پند از «زکى باغبان» گرفت خود را کشید و رفتبه قم یا جوار قم
وسیلة المعصومیه
از: حکم میر ابوطالب، مشهور به بیوکآقا واعظ حسینى تبریزى.
این کتاب را تا به حال به عنوان اولین کتاب مستقل در باره حضرت معصومه(س) شناخته مىشود، مؤلف در یک مقدمه و هفت فصل تنظیم کرده است. عنوان مقدمه و فصول آن عبارتند از:
مقدمه: در فوائد توسلفصل اول: وصف دارالامان قمفصل دوم: اجر و ثواب زیارت آن حضرتفصل سوم: کرامات آن حضرتفصل چهارم: عبادت آن مخدرهفصل پنجم: مصائب آن جلیلهفصل ششم: فضل زیارت حضرت عبدالعظیم حسنى و حضرت امامزاده حمزه و امامزاده طاهرفصل هفتم در فضایل زیارت عموم سادات
خاتمه: در توسل به حصرت حجت(عج)
مؤلف در این کتاب به نقل از کتاب نزهة الابرار فى نسب اولاد الائمة الاطهار نقل نموده است که ولادت حضرت معصومه(س) در اول ذىقعده173 و وفاتش در 12 ربیعالثانى209 واقع شده و در هنگام رحلت27 سال عمر داشتند. متاسفانه کتاب نزهة الابرار در هیچ جایى معرفى نشده و مؤلف آن نیز مجهول است.
مؤلف، کتاب دیگرى به نام وسیلة الزائرین دارد که در تبریز به چاپ رسیده است.
- چاپ سنگى، تهران، کاتب احمد زنجانى، ربیعالمولود 1371ق، قطع رقعى،106ص.
حضرت معصومه(س) و شهر قممحمد حکیمى، مشهد، آستان قدس رضوى، 1365ش.
زندگانى حضرت معصومه(س) و تاریخ قم
سید مهدى صحفى، قم، کتابفروشى صحفى
سیدة عش آل محمدسید ابوالحسن هاشم، قم، مطبعه علمیه،1416ق، وزیرى،137صاین کتاب در ده فصل با این عناوین تنظیم شده است:
1 - ولادتها و نشاتها 2 - القابها3 - هل تزوجت السیدة المعصومة علیها السلام؟ 4 - معاناتها 5 - هجرتها6 - الجنة لمن زارها7 - یا فاطمة اشفعى لى فى الجنة 8 - المعصومة تحدثنا9 - معجزاتها و کراماتها 10 - الشعراء فى رحاب السیدة المعصومة. خاتمه: زیارة السیدة المعصومة.
فاطمة بنت الامام موسى الکاظم
محمدهادى الامینىاین کتاب با این عناوین تنظیم شده است:
1 - المدخل 2 - بواعث تالیف الکتاب3 - بنات الامام موسى الکاظم(ع) 4 - فاطمة المحدثة 5 - فاطمة تتحسس عن اخیها6 - وفاة فاطمة و مدفنها7 - زیارة مشهد فاطمة 8 - مزار السیدة فاطمة علیها السلام 8 - کرامات فاطمة9 - فى جوار فاطمة 10 - مصلى فاطمه 11 - وقفة مع این واضح یعقوبىقم، مطبعة مهدیه،1393 ش / 1405ق، قطع وزیرى، 160ص.
نگین قم (آشنایى با شخصیتحضرت معصومه علیها السلام)
از: جواد محدثى (فارسى)
این کتاب براى آشنایى جوانان و زائران با زندگانى حضرت معصومه علیها السلام نوشته و در یازده بخش کوتاه با این عناوین تنظیم شده است:
قم حرم ائمه(ع)، کریمه اهل بیت، در سایه تربیت رضوى، فاطمه راوى حدیث، رحلت، فضیلت زیارتش، سازندگى زیارت، ادب و آداب زیارت، زیارتنامه حضرت معصومه(س)، ترجمه زیارتنامه، نگین قم (شعر) از مؤلف.
قم، نشر معروف، چاپ اول، پاییز 1374ش، قطع پالتوى کوچک، 48ص.
کریمه اهل بیت علیهم السلام (فارسى)
از: علىاکبر مهدىپورکتاب بدون فصلبندى است و اهم مطالب آن عبارتند از:
دارالایمان قم، شخصیت و القاب حضرت معصومه(س)، احادیثى که حضرت معصومه(س) روایت نمودهاند، احادیث در فضیلت زیارت حضرت معصومه(س)، حرکت تاریخى حضرت معصومه(س)، تاریخچه حرم حضرت، کرامتهاى حضرت، سیماى تابناک حضرت در ادب فارسى، چهل حدیث پیرامون قم، مسجد جمکران و تاریخ و آداب آن، ازدواج نکردن حضرت معصومه، نامه امام هشتم به حضرت معصومه،
کتابشناسى قم و حضرت معصومه.
این کتاب در قطع رقعى در53 ص در قم توسط مؤسسه نشر و مطبوعات حاذق در 1414ق / 1374ش به چاپ رسیده است.
زندگانى حضرت معصومة علیها السلام (حیات الست)
از: مهدى منصورىقم، کتابفروشى صحفى، 1380ق، رقعى، 32ص.
حضرت معصومه فاطمه دوم (فارسى)
از: محمد محمدى اشتهاردىاین کتاب در3 فصل بدین ترتیب تنظیم شده است:
1 - تاریخچه قم و برخاستگان آن و حوزه علمیه 2 - زندگینامه حضرت معصومه(س) از آغاز تا شهادت - چند کرامت از دیدگاه حضرت معصومه(س) - سیر تاریخى بارگاه حضرت معصومه(س) به طور کوتاه3 - مسجد جمکران، امامزادگان و مکانهاى دیدنى قم
چاپ: قم، انتشارات علامه، تابستان 1375ش، قطع رقعى،236ص.
همچنین تلخیصى از این کتاب در96ص به قطع جیبى در قم چاپ شده است.
چکامه شرح مسافرت حضرت معصومه(س) از مدینه تا قم (شعر فارسى)
از: عباسخان افشار متخلص به پریشانشرحى استبه نظم از آغاز حرکت تاریخى حضرت معصومه(س) از مدینه تا رحلت در قم. این منظومه در حدود سیصد بیت است.
نسخهاى که به حرم حضرت معصومه(س) تایپ شده، اصل است که توسط مؤلف به کتابخانه حرم در اربعین سال 1375ق / 1335ش اهدا شده است. قطع رقعى،23ص، هر صفحه 14 سطر.
آغاز چکامه به این صورت است:
فراقنامه نویسان راه دور دراز حکایت غم هجران چنین کنند آغاز محرران اساطیر دفتر عشاق بنوک خامه چنین کردهاند شرح فراق
پایان چکامه:
شکر خدا که قصر بهشتیتساخته هر بیت و هر قصیده که انشاء مىکنم ذاتیست است آه و ناله پریشان به طبع من من طبع خود به ناله نه معتاد مىکنم
حیات حضرت معصومه قم
از: سید حیدر مهدىحیدرآباد پاکستان،1983م، قطع جیبى، 100ص.
در حریم حضرت معصومه(س)از: علىاکبر مهدىپورقم، 1415ق.
زندگانى حضرت معصومه(س)از: محمد شیرین کلامچاپ قم.
حضرت معصومه را بهتر بشناسیماز: علىاکبر مهدىپورمقاله: مکتب اسلام، سال 30ش، 2 چاپ، 1410ق.
فاطمه بنت الامام موسى بنجعفراز: سید محمدباقر ابطحىاین کتاب از مستدرکات جلد17 عوالم است.
قم،1409ق، 40 صفحه وزیرىب: احادیثحضرت معصومه (س)حدیثهاى گهربارى که از حضرت نقل شده متاسفانه تعداد اندکى از آنها بدست ما رسیده است که تعدادشان از پنج عدد تجاوز نمىکند. در باره احادیث آن حضرت این کتابها تالیف شده است.
مسند فاطمه معصومه(س)
از: سید علىرضا سیدکبارىمؤلف در این کتاب با تلاش در خور تقدیر پنجحدیث را که از طریق فاطمه بنت موسىبنجعفر علیها السلام روایتشده نقل نموده و کاوشهایى پیرامون متن احادیث و روایات آنها نموده است.
قم - انتشارات زائر ، 1375 ش، قطع رقعى، 108 ص.
همچنین در کتاب کریمه اهل بیت ص 65 -77 روایات نقل شده از طریق آن حضرت تحت عنوان محدثه آل طاها (سه روایت) نقل شدهاند.
ج: زیارت و تعزیه و مدایح حضرت معصومه(س)
زیارت حضرت معصومه(س) و فضیلت زیارتش اولین بار در کامل الزیارات از امام رضا(ع) و امام جواد(ع) نقل شده است.
تعزیه حضرت معصومه(س)
از صادق همایونىمقالهایست که در مجله کاوه شماره 41 و 42 (چاپ 1351 ش) در مونیخ به چاپ رسیده است.
زیارتنامه حضرت معصومه
تا کنون جزوات و کتابهاى متعددى به این نام منتشر شده است.
در حریم حضرت معصومه(س) یا زیارتنامه کریمه اهل بیتاز: على اکبر مهدىپورقم - 1415 ق.
لمعات عشقاز: حیدر آقا تهرانى متخلص به معجزهشامل مدایح و قصایدى که در باره حضرت معصومه(س) سروده شده است.
قم -1369 ش، قطع خشتى، 131 ص.
ودیعه آل محمد فاطمه معصومه
از: محمد صادق انصارىقم -1413 ق، قطع وزیرى، 32 ص.
د: بارگاه حضرت معصومه(س)
مزار فیض آثار حضرت همیشه مورد توجه اهل دل و دردمندان بوده و به همین جهتشیعیان همیشه تمام سعى و تلاش خود را در آبادى و تزیین آن به کار بردهاند و در هیچ زمانى با مرور ایام و تکرار حوادث مرقد منور آن حضرت بدون بارگاه نبوده است. در تاریخچه بارگاه آن حضرت این کتابها نگاشته شده است.
کتابهاى حرم مطهر حضرت معصومه(س) و خطیرههاى اطراف آن(فارسى)
از: دکتر منوچهر ستودهدر این کتاب، کتیبهها و کتابهاى مربوط به ضریح حضرت معصومه(س) و درهاى آن و مسجد بالاسر و ایوانها و صحنهاى اطراف حرم و مقبرهاى خانوادگى داخل صحنها همراه با 92 عکس از کتیبهها معرفى شده است.
قم - کتابخانه حضرت آیةالله العظمى مرعشى نجفى، 1375 ش، قطع وزیرى بزرگ، 188 ص.
بارگاه حضرت معصومه(س)
بیژن سعادتچاپ ایتالیا، فلورانس چاپ1977 ماین کتاب در سه جلد تنظیم شده: 1 - تاریخچه حرم مطهر و بناهاى وابسته 2 - همان مطالب به زبان انگلیس3 - عکسهایى رنگى از حرم و آستانه حضرت معصومه.
بارگاه حضرت معصومه(س)
نشریه شهردارى قمشامل تاریخچه حرم مطهر و زیارتگاه قم همراه با تصاویر.
تربت پاکان
از: سید حسین مدرسى طباطبایىاین کتاب در دو جلد است و در آن تاریخ آستانه مقدسه، بناهاى تابعه، اسناد، مدارک وقفنامهها و ... معرفى شدهاند.
قم - 1355 ش، دو جلد، 1228 ص.
راهنماى قمبه قلم گروهى از دبیران و صاحبنظرانشامل تاریخچه قم، توصیف حرم و ابنیه وابسته، نفایس آستانه، آییننامه داخلى حرم، تاسیسات جدید و قدم و اسامى مدفونین اطراف آستانه، شامل 64 عکس و یک نقشه با مقدمهاى از رشید یاسمى استاد دانشگاه تهران.
تهران، چاپخانه مجلس، قطع رقعى، 172 ص + 64 ص عکس.
کتیبههاى آستانه مقدسه قم
از: منوچهر ستودهمقاله: در مجله معارف اسلامى نشریه سازمان اوقاف ش 2 (مسلسل16) منتشر شده است.
نشریه آستانه مقدسه قم
شامل گزارشى از گذشته و حال حرم و بقاع تابعه با تعدادى عکس و تفصیلاتقم -1347 ش، 48 ص، قطع وزیرى.
ه: کتابخانه حضرت معصومه(س)
در کنار مزار مبارک آن حضرت همیشه کتابخانهاى دایر بوده که کهنترین سند آن وقفنامهاى است هم اکنون در یکى از قرآنهاى حرم موجود است و طبق آن، قرآن را در سال 594 ق بر مرقد منور آن حضرت وقف نمودهاند. کتابخانه فعلى حاصل تلاش چند تن از شخصیتهاى مذهبى و دینى معاصر است و هم اکنون در آن قریب 400 قرآن نفیس خطى و 2000 نسخه خطى، 3400 نسخه چاپ سنگى و 65000 کتاب چاپى و آرشیو مجلات متعدد نگهدارى و مورد استفاده محققین است. در باره کتابخانه حرم تا بحال کتابهاى زیر منتشر شده است:
فهرست نسخ خطى کتابخانه آستانه مقدسه قم
از: محمد تقى دانشپژوهدر این فهرستحدود سیصد جلد قرآن کریم دستنویس آستانه و 800 نسخه خطى معرفى شده و مقدمه مفصلى دارد در تاریخ قم.
قم - 1355 ش، قطع وزیرى بزرگ.
فهرست نسخ خطى کتابخانه آستانه مقدسه قم جلد اول
از: حسن نقیبىدر این فهرست 400 نسخه از نسخههاى خطى که به کتابخانه آستانه افزوده شدهاند معرفى شده است.
قم، انتشارات زائر،1373 ش.
فهرست نسخ خطى کتابخانه آستانه مقدسه قم جلد دوم
از: على صدرایىنیادر این فهرست 364 نسخه خطى از نسخههاى جدید کتابخانه آستانه معرفى شده است.
نسخههاى خطى دفتر پنجم (1346 ش) ص397 - 398، از انتشارات دانشگاه تهران. در آن کتابخانه آستانه قم معرفى شده است.
گنجینه هزار ساله (معرفى کتابخانه آستانه مقدسه) مقاله، مجله کوثر، ش 1.
ذخایر الاسفار، مولا على خیابانى تبریزى، به تصحیح و تحقیق نگارنده، چاپ شده در میراث اسلامى ایران، سال سوم (1374 ش)، ص 621 -653، سال چهارم (1375 ش)، ص 81 - 130، قم، انتشارات کتابخانه حضرت آیةالله مرعشى نجفى.
- کامل الزیارات، ابىالقاسم جفعر بنمحمد بنقولویه قمى (متوفاى 368) قم، مؤسسه نشر اسلامى،1417 ق، ص536.
تبلیغات
