عرفان مولانا در ساحت تجارب دینی و عرفانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
دین که یکی از مهم ترین عرصه های معرفتی است، ساحت های مختلفی ازجمله ساحت انفُسی و درونی دارد. در مطالعات عرفانی جدید، از ساحت انفُسی یا همان تجارب شخصی از خداوند به «تجربه دینی و عرفانی» تعبیر می شود. در این پژوهش، دیدگاه مولوی را برمبنای نظریه های جدیدی که در عرصه مطالعات عرفانی مطرح هستند، بازکاوی خواهیم کرد و مسئله اصلی، جست وجو و تحلیل تجارب عرفانی مولوی و انعکاس ادیبانه آن ها در بیان او خواهد بود. به نظر می رسد از آنجاکه مولانا در عرفان خانقاهی، عرفان ذوقی و عرفان نظری صاحبِ سبک و نظر است، خود نیز تجارب عرفانی وسیعی را از سر گذرانیده، و به بازسازیِ هنری این تجارب ناب، پیچیده و حیرت انگیز در قالب زبان و بیان ادبی پرداخته است. تجارب عرفانی و شهودی مولانا در غزل هایش بیشتر به صورت بی واسطه و در لابه لای تمثیلات عرفانی مثنوی، با واسطه و در موقعیت هایی که استمرار کلام، او را به عرصه های ناخودآگاه کشانیده، بروز پیدا کرده است. برخی از تجربه های عرفانیِ مولانا از حیث شکل و ساختارِ بازنمایی در چارچوب تحلیل هایی که ویلیام جیمز از تجارب عرفانی عرضه می کند، قابل تحلیل هستند و ما در این پژوهش، ضمن تبیین اصل تجربه مندیِ آثار مولانا، از جمله داستان پادشاه و کنیزک، تجربه عرفانی مندرج در آن را بر مبنای چارچوب نظریِ جیمز بررسی کرده و شباهت های ساختاری آن را با موضوعاتی که جیمز مطرح کرده است، نشان داده ایم.Rumi's Mysticism in the Field of Religious and Mystical Experiences
Religion, as one of the most important fields of knowledge, has different aspects, including the esoteric and inner fields. In modern mystical studies, esoteric or personal experiences about God are interpreted as “religious and mystical experience”. In this research, we will examine Molavi's perspective based on new theories that are in the field of mystical studies, and the main issue will be the search and analysis of Molavi's mystical experiences and their literary reflection in his expression. It seems that since Rumi possesses his own style and ideas in monastic mysticism, avocation mysticism, and theoretical mysticism, he has undoubtedly gone through vast mystical experiences and has artistically recreated these pure, complex, and astonishing experiences in the form of language and literary writing. Mowlavi's mystical and intuitive experiences have been revealed in his sonnets in a more unmediated and direct form, and with mediation in the layers of Masnavi's mystical allegories and in the situations that the powerful attractions of the discourse have brought the scope of his words to the unconscious realms. Some of Rumi's mystical experiences can be analyzed in terms of their form and structure of representation adopting the framework of William James ' analyses of mystical experiences. In this research, we have examined the principle of experientiality in Rumi's works, particularly in the story of King and the Maid, based on James' theoretical framework, and we have shown its structural similarity with the experiences presented by James.
تبلیغات
