بررسی نقش مبنای غرب شناختی و جامعه شناختی فرایند تولید علم، در تعیین هویت علم دینی از منظر فرهنگستان علوم اسلامی (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
تولید علم دینی یکی از مقدمات بسیار مهم در تحقق تمدن اسلامی است و از این رو همواره دغدغه اندیشمندان اسلامی بوده است. راهکارهای مختلفی نیز برای تولید علمی دینی پیشنهاد شده است. یکی از مراکزی که با سابقه ای طولانی به این امر اهتمام ویژه داشته و تولیدات و نظریه های درخور توجهی در این موضوع ارائه داده است، «فرهنگستان علوم اسلامی» است. ارائه نظریه در تولید علم دینی قبل از تبیین هویت آن خطاست و محققان را به مغالطات فراوان مبتلا خواهد کرد؛ به همین دلیل فرهنگستان در تعیین «هویت علم دینی» به ابعاد شش گانه غرب شناختی و جامعه شناختی فرایند تولید علم، معرفت شناختی، فلسفی، منطقی، روش شناختی، و دین شناختی پرداخته است. در این نوشته دو مبنای نخست بررسی شده اند. اصحاب فرهنگستان در مبنای غرب شناختی فرایند تولید علم به ماهیت غیرالاهی علوم تولیدشده در دنیای مدرن قائل اند و در مبنای جامعه شناختی، حالت های بیست وهفت گانه ترابط «عوامل»، «مقاطع» و «سطوح» تولید علم را طرح کرده اند.Investigating Occidental and Sociological Basis of the Process of Science Production, for Determining the Identity of Religious Science from the Perspective of the Academy of Islamic Sciences
The production of religious science is one of the most important prerequisites for the realization of Islamic civilization; therefore, it has always been a concern for the Islamic thinkers. Various solutions have been proposed for religious-scientific production. One of the centers with a long history, which has paid special attention to this subject-matter and presented considerable works and theories on it, is the Academy of Islamic Sciences in Qom. It is a mistake to present a theory on the production of religious science before explaining its identity, and it will make researchers suffer many fallacies; so, to determine the ‘identity of religious science’, the academy has investigated the six occidental and sociological aspects of the process of the science production, including epistemological, philosophical, logical, methodological, and theological. In this study, the first two bases have been examined. Considering the occidental basis of the process of science production, the members of the Academy believe in the non-divine nature of the sciences produced in the modern world; and considering the sociological basis, they have proposed twenty-seven correlative modes of ‘factors’, ‘stages’ and ‘levels’ of science production.
تبلیغات
