مسیرهای تلاقی و همکاری فلسفه علم با سیاست گذاری علم، فناوری و نوآوری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
منبع:
سیاست علم و فناوری سال یازدهم تابستان 1398 شماره 2 (پیاپی 42) ویژه نامه جامع سیاست علم و فناوری
حوزه های تخصصی:
شماره صفحات:
۱۷ - ۲۸
دریافت مقاله
تعداد دانلود :
۳۷
آرشیو
چکیده
فلسفه علم، علم را به مثابه نظامی از ساختارهای مفهومی و گزاره ای و فرآیندهایی همچون تبیین، حل مسئله، اکتشاف و ارزیابی مورد ملاحظه قرار می دهد و از صدق و کذب و معناداری و توجیه آن می پرسد و بحث می کند. سیاست گذاری علم، فناوری و نوآوری از سوی دیگر، حوزه ای مطالعاتی است که علم را به عنوان یک نهاد اقتصادی-اجتماعی-سیاسی تلقی و نسبت آن را با مقولاتی همچون رشد اقتصادی، رقابت پذیری، امنیت، اشتغال و رفاه می کاود و توصیه هایی را برای عملکرد بهتر نهاد علم از یک منظر اجتماعی صورت بندی می کند. این مقاله با تکیه بر مجموعه ای از مطالعات اسنادی و روش تحلیل مفهومی به مسیرهای ممکن همکاری میان دو حوزه فلسفه علم با مطالعات نوآوری و سیاست گذاری علم و فناوری می پردازد. نتیجه استدلال ها و تحلیل های مطرح شده در مقاله این است که علی رغم استبعاد ظاهری، این دو حوزه دست کم در چهار مسیر زایا می توانند همکاری کنند: ارائه تحلیل فلسفی از سازه های معرفتی و روش های رایج در مطالعات نوآوری، توسعه مفاهیم نوآوری و رشد اقتصادی برای دربرگرفتن ابعاد مسئولانه و اخلاقی آنها، کمک به درک ابعاد ایده پردازانه و خلاقانه فرآیند نوآوری با وام گیری از علوم شناختی و بالاخره کمک به شکل گیری نوعی نگاه نقادانه به فناوری از طریق بکارگیری منابع فلسفه فناوری. چهار مسیر فوق، چشم انداز همکاری میان دو حوزه مذکور را ترسیم می کنند.Avenues of Contact and Collaboration for Philosophy of Science with STI Policy
Philosophy of science considers science as a system including conceptual and propositional structures and as processes like explanation, problem-solving, discovery, and evaluation. It studies truth, falsehood, meaningfulness, and justification. On the other hand, science, technology, and innovation (STI) policy is a field that considers science as an economic-social-political institution and studies its relationships with economic growth, competitiveness, security, employment, and welfare. Applying documentary research and conceptual analysis, this paper investigates possible paths of collaboration between these two research fields. The main conclusion of the paper is that, despite their apparent difference and separation, these two fields could cooperate in at least four productive ways: Providing philosophical analysis about epistemic constructs and common methods in STI policy, developing concepts of innovation and economic growth to include responsible and ethical dimensions, helping to the formation of a deeper understanding of the creational aspects of innovation process borrowing from cognitive science, and lastly but not least, helping to the formation of a critical approach to technology applying resources from philosophy of technology, are four directions that sketch landscapes of collaboration between these two fields.
تبلیغات
