مذاق شریعت و کارکردهای آن با تأکید بر فقه جزایی امامیه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
فقیه گاه در مقام استنباط احکام به نصوص و ادلّه شرعی به صورت منفرد و تک گزاره ای استناد می نماید و گاه در اثر ممارست و انس با نصوص شرعی، روش و سیره ی شارع در جعل احکام و روح کلی شریعت را در می یابد و با این بینش مجموعه نگر، ادله شرعی را ارزیابی می کند. بدین سان مذاق شریعت نه تنها مبین اراده ی تشریعی شارع است بلکه در مقام تفسیر اراده ی شارع نیز دست مایه ی فقها قرار می گیرد. در عرصه فقه جزایی امامیه در حوزه های مختلف به مذاق شریعت استناد شده است؛ فقیهان نسبت به کاربست این مفهوم در زمینه موضوعات فاقد سابقه تنصیصی، شیوه تحلیل موضوع حکم، رفع تزاحم احکام و تفسیر ادلّه شرعی مبادرت نموده اند. در نوشتار حاضر نیز ضمن پرداختن به مفهوم مذاق شریعت و اعتبارسنجی آن، کارکردهای آن در عرصه تشریع جزایی (جرم انگاری)، شیوه ی تفسیر موضوعات کیفری و رفع تزاحماتی که ممکن است در این عرصه عارض شود تبیین شده است.Spirit of Sharia and its Functions: Focusing on Imamiyah Criminal Jurisprudence
In order to make inferences from divine law, Islamic jurists often refer to the letter of scripture and religiously-endorsed evidence in their isolated form or as a single proposition, whereas, other times, those who have a full command of the fundamental provisions aim to imitate the religious laws and grasp the overall spirit of the Sharia law, and assess the evidence through this holistic approach. Thus, the spirit of Sharia not only delineates the legislative will of the legislator, but it is also used by the jurists for interpretation of the legislator's will. In Imamiyah criminal jurisprudence, there are numerous references to the spirit or taste of Sharia. Islamic jurists have employed this concept in areas concerning issues with no textual evidence, the method for analysis of laws, the resolution of contradictions in laws, and the interpretation of religiously-endorsed evidence. The present study investigates and validates the concept of the spirit of Sharia, and explains its functions in criminal jurisprudence (criminalization), methods for interpretation of criminal subjects, and resolution of any possible contradictions.
تبلیغات
