تحولات ساختار اقسام مسائل علم النفس سینوی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در جستار حاضر، به ساختار اقسام علم النفس سینوی در برخی آثار شیخ الرئیس پرداخته و کوشیده ایم با مقایسه ساختار اقسام علم النفس ازحیث اجزا و ترتیب در آثار این فیلسوف، تحولات ساختار علم النفس ازمنظر وی را توصیف و تبیین کنیم. اهمیت تحقیق درباره این مسئله از آن جهت است که ما را به اندازه گامی هرچند کوچک به فهم منطق حاکم بر تحولات ساختار اقسام علم النفس ازمنظر شیخ نزدیک می کند. تحلیل و توصیف ساختار اقسام مسائل علمالنفس در آثار بوعلی نشان میدهد این ساختارها ازحیث تعداد اجزا دچار نابرابریهایی همچون فقدان، زیادت و نقصان در شمار اجزا، و ازنظر ترتیب اجزا دچار آشفتگیهایی نظیر ناپیوستگی، وارونگی و انتقال هستند. مقایسه و تطبیق اجزا و ترتیب ساختار اقسام مسائل علم النفس در آثار ابن سینا به ترتیب زمان تألیف، نشاندهنده سِیر کلی تحول در آن ها و به دیگر سخن، سِیری فزاینده و درحال نوسان بین پیوستگی و ناپیوستگی است. تبیین تحولات ساختار اقسام مسائل علمالنفس سینوی نشان می دهد این تحولات افزون بر بعضی عوامل بیرونی، ناشی از تحولاتی درونی هستند که در ساختارهای دو علم طبیعیات و مابعدالطبیعه سینوی رخ دادهاند.The Structural Developments in the Different Components of Avicenna’s Philosophical Psychology
The present paper pays attention to the structure of the components of Avicenna’s philosophical psychology (study of the soul) in some of his works and intends to describe and explain the changes that had happened in them in terms of components and their order. The importance of researching this issue lies in the fact that it can bring us, albeit a small step, closer to an understanding of the logic of the development of the structure in these works. Analysis and description of the structure of the components of Avicenna’s psychology in his works show that, in terms of components, there are differences such as lack, excess, and deficiency in the number of them, and, in terms of the order, it suffers from perturbations such as discontinuity, inversion, and transmission. The comparison of the components and their order in his works, in the sequence of their compilations, show a general course of evolution in them: increasing oscillation between concatenation and fragmentation. The result of explaining the changes in the structure of the components of Avicenna’s psychology indicates that these developments, in addition to some external factors, are due to internal changes that had occurred in the structures of his metaphysics and physics.
تبلیغات
