بررسی و تحلیل اندیشه تقدیرگرایی در تاریخ عالم آرای عباسی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این پژوهش بر آن است که اندیشه تقدیرگرایی را به عنوان یکی از ویژگی های تاریخ نگاری اسکندربیگ منشی ترکمان در "تاریخ عالم آرای عباسی" مورد بررسی قرار دهد. یافته های این تحقیق نشان می دهد که اندیشه تقدیرگرایی یکی از مهمترین محورهای نگارش عالم آرای عباسی بوده، به گونه ای که اسکندربیگ در همه روایت های تاریخی، مشی تقدیرگرایانه را حفظ و به آن پایبند بوده است. او در هیچ زمینه ای خود را ملزم به ارائه تبیین ها و تحلیل های عقلانی ندانسته و بویژه در زمینه اخبار منفی، خط سیر تقدیرگرایی را دنبال نموده و با استفاده از آن به توجیه ناکامی ها پرداخته است. میزان تقدیرگرایی در متن تاریخ عالم آرا بسته به شرایط سیاسی کم و زیاد می شد و به طور متوسط این میزان در فاصله سالهای مرگ شاه طهماسب(984 -930 ق) تا به اوج رسیدن قدرت شاه عباس، بیشتر از دیگر مقاطع بوده است. به سبب ماهیت موضوع مورد پژوهش، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد. اندیشه تقدیرگرایانه کاربرد مشروعیت بخشی به حکومت صفویان نیز داشته و در همین راستا ترکمان از تعابیری چون اقبال شاهی و بخت شاهانه بهره برده است. در واقع می توان عنوان نمود که هدف نهایی توسل به اندیشه تقدیرگرایانه ایجاد مشروعیت در اقدامات شاهِ صفوی و حکومت صفویان بوده است. به هر روی تمام جنبه ها و ویژگی های تاریخ نگاری ترکمان مسئله این پژوهش نبوده و تمرکز بر جایگاه اندیشه تقدیرگرایانه در نگارش تاریخ عالم آرای عباسی بوده است.A study and analysis of the idea of destiny in the history of the Abbasid worldview
This study intends to examine the idea of destiny as one of the historiographical features of the Turkmen secretary Skanderbeg in the "History of the Abbasid Scholars". The findings of this study show that the idea of destiny is one of the most important axes in the writing of the Abbasi theologian, so that Skanderbeg has maintained and adhered to the policy of destiny in all historical narratives. He did not consider himself obliged to provide rational explanations and analyzes in any field, and especially in the field of negative news, he followed the path of destiny and used it to justify failures. The level of destiny in the text of the history of the worlds increased and decreased depending on the political situation, and on average, this rate was higher than the other during the years of Shah Tahmasb's death (930-984 AH) until the peak of Shah Abbas's power. There have been sections. Due to the nature of the research topic, the research method is descriptive-analytical. Destiny-minded thought has also given legitimacy to the Safavid rule, and in this regard, the Turkmen have used terms such as Iqbal Shahi and Bakht Shahaneh. In fact, it can be said that the ultimate goal of resorting to the fateful idea was to legitimize the actions of the Safavid Shah and the Safavid government. However, not all aspects and features of Turkmen historiography have been the subject of this research and the focus has been on the place of fateful thought in writing the history of the Abbasid theologians.
تبلیغات
