پدیداری آفرینش های هنری بر اساس نظر نهایی در نفس شناسی صدرایی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اهل حکمت، هنر را زائیده نیروی خیال می دانند. در نظر ایشان استناد حقیقی هنر به این نیرو وابسته به وجود مستقل قوه خیال است. در حالی که مطابق نظر نهایی حکمت صدرایی که مبتنی بر وحدت نفس و کل القوا بودن آن است، همه قوا، عین الربط به نفس اند. بر این مبنا، پرسش از چگونگی آفرینش آثار هنری از نفس چنین پاسخ داده می شود که؛ خیال، شأنِ نفس و عین تعلق به آن است. در نتیجه آثار منتسب به آن همچون هنر نیز، حقیقتاً فعلِ نفس خواهد بود و انتساب آن به خیال، ثانوی و با تسامح است. گوناگونی تجلی و ظهور نفس، سه مرتبه از وجودِ هنری را پدید می آورد که مرتبه اعلای آن واحد، اجمالی و بسیط به وجود جمعی نفس است. در این مرتبه، وجود هنری با تمام عناصر کمالی نفس یکی ا ست. بنابراین تمامِ معرفت ها، به وجودِ واحد در نفسِ انسان موجودند و هیچ فرقی میان هنرمند و حکیم و عارف وجود ندارد. تنها در مراتب بعدی و تنزل بر مرتبه خیال و سپس خلق بیرونی اثر هنری در پایین ترین مرتبه آن است که وحدت جمعی نفس در سیمای هنری خاص آشکار می شود.Appearance of Artistic Creations in Sadra’s Spritual Psychology
While theologists consider art as a product of imagination and refer to imagination as an independent faculty, Sadra’s view, which is based on the unity of the soul as the source of all faculties, considers all faculties originating from the soul. Therefore, imagination is a function of the soul and as a result resides in it. Art is the act of soul and attributing it to imagination, which is secondary, can be considered as an act of negligence. The various manifestations of the soul constitute three stages of artistic creation, the highest stage of which is the single, concise and simple stage of the collective existence of the soul. At this stage, artistic creation is one with all the elements of perfection of the soul. Therefore, all bits of knowledge exist in the human soul, and, in this regard, there is no difference between the artist, the sage and the mystic. It is only at the next level, the level of imagination and the external manifestation of the work of art, that the collective unity of the soul is revealed in a particular artistic image.
تبلیغات
