بررسی مسیر تکاملی گنبد در معماری ایرانی-اسلامی از منظر گونه شناسی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
معماری مساجد در هنر اسلامی جایگاه ویژه ای دارد. معمار اسلامی که به دنبال معنی دادن به حیات و توجیه زندگی هدف دار خود است، در بیان و تجسم توحید، هندسه را که با قیود اعتقادی خود سازگار است، برگزیده و به مدد آن نقش های زیبایی را خلق می کند. هرگونه طراحی معماری در اصل کاری در زمینه هندسه است؛ هر دو با خواص خطوط، سطوح و اشکال در فضا سر و کار دارند. معماری اسلامی به شیوه های گوناگون در سنت های مختلف معماری به کار رفته است. تحول و روند ساخت گنبد در بناهای ایرانی از پیش از اسلام آغاز شده است. در این پژوهش سعی بر آن است که با تمرکز بر روی سیر تکاملی گنبد در طول ادوار مختلف به این سؤال پاسخ دهیم که که آیا گنبدها در دوران اسلامی تغییرات بسیاری با دوران های قبل از خود داشته اند؟ و آیا فرم خارجی و داخلی گنبدها در تمام دوران اسلامی ثابت بوده یا تحولاتی داشته است؟ این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده ها منابع کتابخانه ای و ترسیم نمودار و آنالیز اطلاعات انجام شده است. انتایج این پژوهش حاکی از افزایش نسبت خیز خارجی گنبد مساجد تا دوران مظفری- تیموری و کاهش این نسبت در دوران صفویه است. شایان ذکر است که سیر تاریخی تغییر فرم گنبدهای مساجد ایران، از گنبد "خاگی" به گنبد"نار" و از گنبد نار به گنبد "شبدری"تبعیت کرده است. اهداف پژوهش: تبیین تحول انواع گنبدسازی در مساجد دوران اسلامی. بررسی انواع گنبد در دوران اسلامی. سؤالات پژوهش: روند تحول گنبدسازی در مساجد دوران اسلامی چگونه بوده است؟ آیا نسبت خیز خارجی و داخلی انواع گنبد در تمام دوران اسلامی ثابت بوده است؟Investigation of the Evolutionary Path of the Dome in Iranian-Islamic Architecture Frome a Typological Perspective
The architecture of mosques has a special place in Islamic art. In this research, We try to focus on evolution of the dom over different eras,let us answer this question Have the domes changed a lot in the Islamic era Compared to their predecessor,s? Has the internal and extend Rise of dome,s been constant throughat the Islamic period Or hare there been ups and down,s daring this periods? Research has been done by descriptive – analytical method and drawing diagrams and analyzing information and library Studies. Among result,s of this study is increase in the Exteral rise ratio of the dome of mosque,s in the Mozaffari – Teimori priod and the de crease in this ratio is in the Safavi era. It is worth mentioning that the historical Course of transformation of the dome,s of Iranian mosgue,s has been from Khahi dome to Nar dome and from Nar dome to Shabdari dome
تبلیغات
