پژوهشی در اشعار فارسی تقریظات مجموعه رشیدیه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مجموعه رشیدیه ، عنوان چهار کتاب از خواجه رشیدالدّین فضل اللّه همدان ی است. تقریظات علمای عصر بر این مجموعه از حیث نکات تاریخی، زبانی و ادبی جالب توجّه است. همچنین اشتراک موضوع نزدیک به صد مکتوب، این فرصت را فراهم می آورد تا بر اساس تفاوت های موجود در این تقریظات، به تحلیل و مقایسه عناصر بلاغی در آن ها پرداخته شود. در این مقاله به جایگاه اشعار در این تقریظات پرداخته و بسامد بهره گیری از مضامین مختلف شعری در تقریظات سنجیده می شود. تحلیل محتوا و مضمون اشعار، نشانگر کارکرد و جایگاه شعر در این مکتوبات است. از 72 تقریظ فارسی، در 44 مورد از شعر بهره گرفته شده است. این اشعار در حدود 230 بیت و تک مصراع هستند. شاعران تعدادی از اشعار شناخته شده اند. بسامد بالای بهره گیری از شعر برخی شاعران حاکی از اهمّیت آن ها در عصر تدوین اثر است. برخی اشعار نیز سروده نویسنده تقریظ است و نویافته محسوب می شود.