مدل علی جو روانی- اجتماعی کلاس و احساس دلزدگی تحصیلی با نقش واسطه ای خودکارآمدی تحصیلی در دانش آموزان دوره دوم متوسطه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر ابعاد جوّ روانی- اجتماعی کلاس بر احساس دلزدگی تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی با نقش واسطه ای ابعاد خودکارآمدی تحصیلی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر سال سوم دوره دوم متوسطه شهر برازجان در سال تحصیلی 97- 1396 بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تعداد 328 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند و به پرسشنامه های پژوهش که شامل مقیاس دلزدگی تحصیلی پکران، گوئتز و پری (2005)، مقیاس جو روانی- اجتماعی کلاس میشو، کومئو و گوپیل (1985) و مقیاس خودکارآمدی تحصیلی موریس (2001) بود پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته ها نشان داد که ابعاد مشارکت دانش آموزان در فعالیت های کلاسی، بکاربستن مقررات و پشتیبانی، مستقیماً قادر به پیش بینی دلزدگی تحصیلی هستند. در بررسی اثرات غیرمستقیم نیز مشخص شد که ابعاد دلبستگی و پشتیبانی جوّ روانی اجتماعی کلاس با واسطه گری خودکارآمدی تحصیلی منجر به کاهش دلزدگی می شوند. از طرفی بعد دلبستگی با میانجی گری خودکارآمدی اجتماعی منجر به افزایش دلزدگی تحصیلی دانش آموزان می شود. بر اساس این نتایج می توان به معلمان توصیه کرد که با ایجاد یکی جو روانی اجتماعی مشارکتی، قاعده مند و حمایتی که تقویت کننده خودکارآمدی تحصیلی است در جهت کاهش دلزدگی نسبت به کلاس و یادگیری اقدام کنند.