بررسی ساختار و سامان بندی های به کار رفته مخمل های عثمانی کاخ موزه توپکاپی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در امپراتوری عثمانی منسوجاتی متنوع تولید می شد. از جمله این منسوجات مجلل، می توان به مخمل هایی که امروزه تعداد قابل توجهی از آن ها در موزه ها و یا کاخ موزه های نگهداری می شود، اشاره کرد. یکی از کامل ترین مجموعه مخمل های باقی مانده عثمانی، نمونه هایی است که امروزه در مجموعه منسوجات خانگی کاخ موزه توپکاپی قرار دارد. بررسی عناصر بصری و ترکیب بندی های به کار رفته در این مخمل ها -که اجزای سامان بندی و ساختار آن ها را تشکیل می دهند- می تواند به شناخت هرچه بیش تر از اصول طراحی سنتی به کار رفته در منسوجات عثمانی کمک نماید. در این تحقیق، ده نمونه از مخمل های مجموعه منسوجات خانگی کاخ موزه توپکاپی(کوشک خزانه داری) انتخاب گردید و جزییات ساختاری و سامان بندی آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و نتایج به صورت کیفی و کمی ارائه گردیده است. نتایج این تحقیق نشان داد که، می توان طرح و نقش مخمل های عثمانی را براساس وجود نوار لاپت در دو سر انتهای عرضی و انتهایی مخمل طبقه بندی نمود. هم چنین طرح و نقش مخمل ها از قالب هایی یک سان و متقارن به صورت 2/1 یا 4/1 پیروی می نماید. تنوع رنگی مخمل ها محدود به سه رنگ و ابعاد لاپت در مخمل ها در تقسیمات طلایی تنظیم می شده است؛ ضمن این که طول زمینه مخمل به طول کل مخمل، همواره، حدود   و نسبت عرض به طول لاپت نیز حدود  تنظیم می شده است.

متن