رویکرد نشانه معناشناسی به تحلیل گفتمان: مطالعه موردی فیلم «یه حبه قند» (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش حاضر با مروری بر بنیان های نظری رویکرد نشانه معناشناختی به تحلیل گفتمان، در کنار جنبه های اساسی این رویکرد به لحاظ عملی، سازوکاری نظری عملی جهت تحلیل فضاهای گفتمانی با رویکرد نشانه معناشناسی به دست می دهد که می تواند در حیطه تحقیقات ارتباطی و مطالعات سینمایی مورد استفاده قرار گیرد. رویکرد نشانه معناشناسی به دنبال نفوذ به عمق معنایی و کشف معانی سیال فیلم های سینمایی در چارچوب گفتمان است؛ گفتمانی که علی الخصوص در سینما شکل دهنده فضاهایی است که فرایند معناسازی، درون آنها صورت می گیرد. پژوهش حاضر جهت تحلیل فیلم، دو دسته عمده فضاهای گفتمانی؛ یعنی عناصر فضای فیزیکی و احساسی را به صورت هم زمان و در ارتباط با هم بررسی کرده و از این رهگذر، به استخراج معانی موجود در هر نما و در مجموعه نماها می پردازد. در ادامه، به منظور روشن تر شدن این رویکرد، فیلم «یه حبه قند» از آثار مهم و تحسین شده ایرانی که حاوی جنبه های جدی نشانه معناشناختی است، تحلیل می شود و نهایتاً جمع بندی پژوهش شامل تحلیل کلی فیلم، بیان خواهد شد.