الگوی ارتباطات انسانی مطلوب در فرهنگ اسلامی (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

برخی نظریات به نقش برجسته ارتباطات و نقش آفرینی آن در پیدایش، حفظ یا تحوّل و انتقال فرهنگ اشاره می کنند. در ابعاد گوناگون سیاست گذاری فرهنگی نیز لازم است به این مقوله توجه جدّی تری بشود. این مقاله درصدد است با تبیین اهمیت و جایگاه ارتباطات در تحقق فرهنگ دینی، به ارائه ابعاد کلی الگوی ارتباطات انسانی اسلامی بپردازد. بدین منظور، با روش کیفی- تحلیلی، ضمن بازخوانی نقش ارتباطات در فرهنگ دینی، محوریت توحید و ولایت در ارتباطات انسانی مطلوب دینی تبیین می گردد. بر اساس تحلیل این نوشتار، توحید محور اصلی نظام معنایی فرهنگ دینی است و بدین روی، ابعاد گوناگون ارتباطات نیز باید در جهت تحقق آن ترسیم شود. از سوی دیگر، چون ولایت ظرف تحقق توحید است، ارتباطات مطلوب دینی باید با توجه به درجه دین داری افراد و تولّا و تبرّا شکل گرفته، بر اساس آن اجرا شود و سایر حیثیات مخاطب و ساحاتی که ارتباط در آن محقق می شود به عنوان قیودی بر آن ملاحظه شود. با توجه به جایگاه برجسته ارتباطات در تحقق فرهنگ دینی، لازم است این مسئله در مراحل گوناگون سیاست گذاری و آموزش عمومی جامعه مدّ نظر سیاست گذاران قرار گیرد.