بررسی عوامل مؤثر بر اجرای برنامه پنجم توسعه در ایران در حوزه فرهنگ و بهداشت با تأکید بر نقش اجراپژوهی در سیاستگذاری عمومی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اجراپژوهی یکی از مباحث عمده سیاستگذاری عمومی است که در آن عوامل مؤثر بر اجرا بررسی می شود. در این زمینه پژوهش حاضر بر آن است تا براساس روش توصیفی– تحلیلی و بهره گیری از پرسشنامه و تکنیکTOPSIS  و روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP)، عوامل مؤثر بر اجرای برنامه پنجم را بررسی کند. جامعه آماری پژوهش دربرگیرنده مدیران ارشد، میانی و کارشناسان مجری سیاست های قانون برنامه پنجم توسعه در وزارتخانه های بهداشت، درمان وآموزش پزشکی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تعداد 600 نفر است. حجم نمونه براساس جدول مورگان 234 نفر است و برای هر وزارتخانه 84 پرسشنامه در نظر گرفته شد. همچنین برای سنجش پایایی پرسشنامه ها از آلفای کرونباخ با ضریب اطمینان 96 درصداستفاده شد. نتایج نشان داد عدم اعتقاد به برنامه و عدم تعهد به برنامه به ترتیب با امتیاز 80/0 و 78/0 و فرایند پیچیده و طولانی مدت تدوین برنامه و سیستم کند اداری با امتیاز 70/0 و 68/0 از مهم ترین موانع اجرای برنامه پنجم توسعه ایران در سطوح مورد بررسی است. همچنین ضعف گردش اطلاعات و مدیریت دانش در سازمان ها و ضعف نظارت و ارزشیابی بیرونی و درونی با امتیاز 23/0 درصد و فقدان ستادی قوی برای اجرای سیاست ها و تعدد قوانین و تکثر سیاست ها از کم اهمیت ترین موانع اجرای برنامه توسعه هستند.