بررسی رویکرد ارتش در انقلاب های عربی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

تحولات کشورهای عربی و فرجام خیزش های انقلابی، با دخالت ارتش در این اعتراضات نسبت نزدیکی دارد. مقاله حاضر این پرسش اصلی را مطرح می کند که رویکرد و نقش ارتش در انقلاب ها و خیزش های عربی چه بوده است؟ فرضیه پژوهش آن است که در مصر و تونس ارتش در کنار انقلابیون قرار گرفت. در لیبی، نیروهای ارتش در مواجهه با اعتراضات مردمی دچار انشعاب شدند و مخالفان توانستند در جنگ داخلی بر رژیم قذافی پیروز شوند. در سوریه و یمن، هرچند فرار از ارتش صورت گرفت، ولی به اندازه ای نبود که انسجام ارتش را برهم زند. در بحرین، ارتش در جریان تظاهرات مخالفت آمیز، به سلطنت آل خلیفه پای بند ماند. بنابراین، رویکرد ارتش ها در فرایند های اعتراضات نه تنها اثرگذار، بلکه تعیین کننده بوده است. این مقاله، با روش تحلیلی-توصیفی و در قالب نظریه های نسل دوم، به خصوص جانسون و تیلی، به نفوذ و تأثیر ارتش های عربی در انقلاب ها و خیزش های کشورهاشان پرداخته و با این هدف، تحولات جهان عرب را مورد واکاوی قرار می دهد.