دستورالعمل قرآنی ذکرنجات(3)

ذکر یونسیه در اینه حدیث
در دو شمارة قبل با ذکر «لا اله الاّ انت سبحانک انی کنت من‌الظالمین» به عنوان «ذکر یونسیه» آشنا شدیم و گفته شد که: تکرار آن موجب رهیدن از تاریکی‌های روحی و گرفتاری‌های زندگی است. و نیز منزلت و موقعیت آن را در بین اهل معرفت یادآور شدیم. اکنون جایگاه آن را از دیدگاه معصومین(ع) بیان می‌کنیم تا به ابعاد و آثار آن ذکر شریف بیشتر واقف شویم، زیرا ائمه(ع) خود فانی در ذکر محبوب و مشعل‌داران هدایت راه سیر و سلوک و معنویت می‌باشندو هر ذکر و دستورالعملی که مُهر تایید ایشان نخورد، انسان را به هیچ‌وجه به خدا نزدیک نمی‌کند و نمی‌تواند هدایتگر باشد؛ بنابر این مطمئن‌ترین گفتارها را می‌توان از سرچشمه جوشان گفتار معصومین گرفت که به آن می‌توان دل دادو آنها را در عمل با کمال رغبت و عشق به‌کار گرفت. و از این رو، در ذیل گفتار آن بزرگواران را در باب «ذکر یونسیه» برای اهل دقّت و معرفت یادآور می‌شویم، باشد که درسی شایسته در راه معنویت گردد.
1 عن ابی عبداللّه(ع) انه قال: دعاء المکروب و الملهوف و من قد اعیته الحیلة و اصابته البلیة، لا اله الاّ انت سبحانک انّی کنت من الظالمین یقولها لیلة الجمعة اذا فرغ من الصلاة المکتوبة من العشاء لآخرة و قال اخذته عن ابی‌جعفر(ع) قال: اخذته عن علی بن الحسین(ع) ذی‌الثفنات اخذه عن الحسین بن علی(ع) اخذه عن امیرالمؤمنین(ع) اخذه عن رسول اللّه(ص) اخذه عن جبرئیل عن اللّه.
امام صادق(ع) ذکر یونسیه را به عنوان «دعای شخصی گرفتار و دل سوخته» یاد می‌کنند و می‌فرماید: این دعا را من از امام باقر(ع) و آن حضرت از امام سجاد(ع) و آن حضرت از امام حسین(ع) و آن حضرت از امیر مؤمنان(ع) و آن حضرت از پیامبر(ص) و پیامبر از جبرییل و جبرییل از خداوند نقل کرده است و از این روایت به روشنی فهمیده می‌شود که: ائمه به این دعا عنایت خاصی داشته‌اند و هر یک از آنان به امام بعد از خود آنرا توصیه می‌کردند و سند گفتار خود را بیان می‌داشتند.
2 ان رسول اللّه(ص) قال: «اِسمُ اللّه اَلَّذی اِذا دُعی بِهِ اَجابَ وَ اِذا سُئِلَ بِهِ اعطی‌هو دعوة یونس النّبی قلت: یا رَسُولَ اللّه لَهُ خاصّة؟ فَقالَ لَهُ خاصَّة وَ لِجَمیعِ المُؤمِنین عامة اِذا دَعوابِها اَلَم تسمع قول اللّه سُبحانَهُ: «و کذلک ننجی المؤمنین».
رسول خدا(ص) فرمود: «آن اسم [از اسامی خدا] که اگر کسی او را با آن بخواند اجابتش می‌کند و هرچه بخواهد می‌دهد. همان اسمی است که یونس [فرزند متی] خواند؛ عرضه داشتم: یا رسول‌اللّه(ص)، آن اسم مخصوص یونس بود یا برای همه مؤمنان؟ فرمود: برای یونس و همه مؤمنان است که اگر خدای را با آن بخوانند مستجاب می‌کند مگر نشنیده‌ای که خداوند می‌فرماید:«کذلک ننجی المؤمنین».
3 قال النبی(ص):«إنّی لاَعْلم کلمةً لا یقرأها مکرُوب إلّا خَرَج عَنه، کَلِمَةُ أخی یونس «فنادی فی الظلمات ان لا اله الّا انت».
پیامبر(ص) فرمود :من به کلمه‌ای آگاهم که هر گرفتاری آن را بخواند نجات می‌یابد و آن کلمه برادرم یونس است.
4 عن الصادق(ع) قال: عَجبتُ لِمَن فَزَعَ مِن اَربع کَیفَ لا یفزع اِلی اَربع:... عَجبتُ لِمَن إغتَّمَ کَیفَ لا یفزع إلی قَولِهِ: «لا الهَ الّا أنتَ سُبحانَکَ إنّی کُنتُ مِنَ الظّالِمین» فَانِّی سَمِعتُ عَزَّوَجَلَ یقُولُ بِعَقَبِها: «فنجیناه من الغم و کذلک ننجی المؤمنین».
امام صادق(ع) فرمودند: تعجب می‌کنم از کسیکه از چهار چیز می‌ترسد و به چهار چیز پناه نمی‌برد:... تعجب می‌کنم از کسیکه غمگین است و به قول خداوند: «لا اله الاّ انت... .» پناه نمی‌برد، همانا من شنیدم که خداوند در دنبال آن می‌فرماید: «پس ما او را از غم رهانیدیم و همچنین مؤمنین را نجات می‌دهیم».
5 عن ابی عبداللّه(ع) قال: اربع لِالأربع الی ان قال و الرابعة للغم و الّهم «لا اله الّا انت سبحانک انّی کنت من الظالمین». قال سبحانه: «فاستجبناله و نجّیناه من الغم و کذلک ننجی المؤمنین».
امام صادق(ع) فرمود: چهار چیز برای چهار چیز است تا آنجا که فرمود و چهارم برای برطرف کردن هم‌و‌غم است «لا اله الاّ انت...»، زیرا خداوند سبحان خودش فرمود: چون یونس آن دعا را کرد ما مستجاب کردیم و از غم و اندوه نجاتش دادیم و همچنین مؤمنان را نجات می‌دهیم.