تعلیم و تعلم

رسول خدا(ص): ((افضل الصدقه ان یعلم المرء علما ثم یعلمه اخاه)).(1)
بهترین صدقه آموختن دانش و تعلیم آن به برادر دینى است.
رسول خدا(ص): ((یجىء الرجل یوم القیامه و له من الحسنات کالسحاب الرکام إو الجبال الرواسى فیقول: یا رب إنى لى هذا و لم اعملها؟ فیقول هذا علمک الذى علمته الناس یعمل به من بعدک)).(2)
روز قیامت مردى مىآید با حسناتى فراوان هم چون ابر متراکم و یا هم چون کوه سر بر افراشته, مى گوید: پروردگارا این حسنات را من انجام نداده ام! خطاب مى رسد این, آن دانشى بود که به دیگران آموختى, پس از تو به آن عمل مى کنند (در نتیجه این حسنات به تو مى رسد)
رسول خدا(ص): ((من لم یصبر على ذل التعلم ساعه بقى فى ذل الجهل ابدا)).(3)
آن کس که تحمل یک ساعت صبر کردن براى آموختن دانش را نداشته باشد براى همیشه در ذلت نادانى خواهد ماند.
رسول خدا(ص): ((من کتم علما نافعا عنده الجمه الله یوم القیامه بلجام من نار)).(4)
آن کس که دانشى را (که مورد نیاز جامعه است) داشته باشد و کتمان کند, روز قیامت لجامى از آتش بر دهانش زده خواهد شد.
امام على (ع):((تعلموا العلم فان تعلمه حسنه, و مدارسته تسبیح, والبحث عنه جهاد و تعلیمه لمن لایعلمه صدقه)).(5)
دانش را بیاموزید, آموختن آن حسنه, ادامه دادن آن ذکر خدا, بحث و گفت و گو پیرامون آن جهاد و آموختن آن به آن کس که نمى داند, صدقه است.

امام على (ع):((تعلم علم من یعلم, و علم علمک من یجهل)).(6)
دانش را از آن کس که دارد بیاموز, و به آن کس که نمى داند یاد بده.

امام على (ع):((العالم الذى لایمل من تعلم العلم)).(7)
دانشمند کسى است که از آموختن دانش ملول و خسته نشود.

امام على (ع):((العالم من لایشبع من العلم و لایتشبع به)).(8)
دانشمند کسى است که از آموختن علم سیر نمى شود و وانمود سیرى هم نمى کند.

امام على (ع):((العالم والمتعلم شریکان فى الاجر و لا خیر فیما بین ذلک)). (9)
یاد دهنده و یاد گیرنده در ثواب همانند و خیرى که در بین این دو باشد نیست (یعنى کسى که نه عالم باشد نه متعلم مرده اى است بین زندگان)

امام مجتبى (ع):((علم الناس علمک, و تعلم علم غیرک, فتکون قد اتقنت علمک, و علمت ما لم تعلم)).(10)
دانش خود را به مردم بیاموز و از دانش دیگران بهره بگیر, هم پایه علمیت محکم شده و هم آن چه را نمى دانى فرا خواهى گرفت.

امام سجاد (ع): ((لو یعلم الناس ما فى طلب العلم لطلبوه ولو بسفک المهج و خوض اللجج)).(11)
اگر مردم بدانند در طلب علم چه فایده اى است آن را مى طلبند اگرچه با ریختن خون دل و فرو رفتن در گرداب ها باشد.

امام صادق (ع): ((ان لکل شىء زکاه و زکاه العلم ان یعلمه إهله)).(12)
براى هر چیزى زکاتى است که باید پرداخت و زکات دانش آموختن آن به اهلش مى باشد.

امام صادق (ع): ((من تعلم العلم و عمل به و علم لله دعى فى ملکوت السموات عظیما فقیل: تعلم لله و عمل لله و علم لله)).(13)
آن کس که براى خدا دانش فرا گیرد و به آن عمل کند و به دیگران بیاموزد, در مقام هاى بلند آسمان ها عظیمش خوانند و گویند: آموخت براى خدا و عمل کرد براى خدا و تعلیم داد براى خدا.

پاورقی ها:پى نوشت ها: 1 ) بحارالانوار, ج2, ص25. 2 ) همان, ص18. 3 ) همان, ج77, ص164. 4 ) کنزالعمال, ح29142. 5 ) بحارالانوار, ج1, ص171. 6 ) غرر الحکم, ج1, ص357. 7 ) همان, ص47. 8 ) همان, ص69. 9 ) همان, ص81. 10 ) بحارالانوار, ج78, ص111. 11 ) اصول کافى, ج1, ص43. 12 ) بحارالانوار, ج78, ص247. 13 ) اصول کافى, ج1, ص35.