دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی

دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی

دانش و پژوهش در روانشناسی 1387 شماره 35 و 36

مقالات

۱.

اثربخشی آموزش مهارتهای کنترل خشم بر سازگاری فردی ـ اجتماعی دانش‌آموزان دختر سال اول متوسطه شهرستان ماهشهر

کلید واژه ها: اجتماعی مهارتهای کنترل خشم سازگاری فردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 467
هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای کنترل خشم بر سازگاری فردی ـ اجتماعی دانش‌آموزان دختر سال اول متوسطه شهرستان ماهشهر بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش‌آموزان دختر سال اول متوسطه شهرستان ماهشهر در سال تحصیلی ۸۷ ـ ۸۶ بودند. نمونه این پژوهش را ۵۰ نفر از این دانش‌آموزان تشکیل می‌دادند که از بین جامعه مورد نظر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند و به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند (گروه آزمایش ۲۵ نفر و گروه گواه ۲۵ نفر). پژوهش به روش تحقیق آزمایشی انجام شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه سازگاری فردی ـ اجتماعی کالیفرنیا بود. پس از انتخاب تصادفی گروههای آزمایش و گواه، ابتدا بر روی هر دو گروه پیش‌آزمون اجرا گردید، سپس مداخله آزمایشی (آموزش مهارتهای کنترل خشم)، در ۸ جلسه ۵/۱ ساعته ارائه گردید و پس از اتمام برنامه آموزش، پس‌آزمون روی هر دو گروه اجرا شد. سپس داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که آموزش مهارتهای کنترل خشم موجب افزایش سازگاری فردی ـ اجتماعی دانش‌آموزان دختر گروه آزمایشی در مقایسه با گروه گواه شده است. سطح معناداری در این پژوهش۰۰۱/۰P< است.
۲.

مقایسه پردازش انتخابی اطلاعات مربوط به تهدید در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب منتشر و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

کلید واژه ها: سوگیری توجه اختلال استرس پس از سانحه اختلال اضطراب منتشر پردازش انتخابی اطلاعات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات اضطرابی استرس پس از سانحه
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات اضطرابی اضطراب فراگیر
تعداد بازدید : 236 تعداد دانلود : 49
"این پژوهش از نوع پژوهش‌های علی ـ مقایسه‌ای است که با هدف مقایسه پردازش انتخابی اطلاعات و نقش توجه آگاهانه در این فرایند در اختلال‌های اضطرابی صورت گرفته است. بدین منظور سه گروه 15 نفری از آزمودنی‌ها شامل گروه افراد بهنجار (به‌صورت تصادفی نظام‌مند از بین همراهان بیماران انتخاب شدند)، گروه بیماران مبتلا به اختلال اضطراب منتشر (GAD) و گروه بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) از بین بیماران مراجعه‌کننده به مراکز درمانی روان‌شناسی و مطب‌های خصوصی روانپزشکی در شهر نیشابور به‌صورت تصادفی انتخاب شدند و سپس در یک موقعیت آزمایشی با آزمون استروپ و آزمون بازشناسی مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که سوگیری توجه بیماران مبتلا به اختلال اضطراب منتشر در مقایسه با دو گروه دیگر، به سمت نشانه‌های تهدید بدنی و اجتماعی است (P<0/01). در حالی که سوگیری توجه بیماران مبتلا به اختلال PTSD فقط به سمت نشانه‌های تهدید مربوط به PTSD است و این محرک‌ها را به طور انتخابی پردازش می‌کنند (P<0/01). یکی دیگر از یافته‌های پژوهش این بود که علی‌رغم پردازش بیشتر نشانه‌های تهدید بدنی و اجتماعی در گروه مبتلا به GAD و نیز نشانه‌های تهدید مربوط به PTSD در گروه مبتلا به PTSD، از نظر یادآوری این نشانه‌ها بعد از آزمایش بین سه گروه تفاوت معناداری وجود نداشت (P>0/05). "
۳.

مقایسه اضطراب ریاضی گونه‌های مختلف کمال‌گرایی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی شهرستان خرمشهر

کلید واژه ها: اضطراب کمالگرایی آموزش ریاضی کمال‌گرای بهنجار کمال‌گرای نابهنجار ناکمال‌گرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 340 تعداد دانلود : 894
"هدف این پژوهش شناسایی گونه‌های مختلف کمال‌گرایی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی شهرستان خرمشهر و مقایسه اضطراب ریاضی دانش‌آموزان بر مبنای گونه کمال‌گرایی آنها بود. به این منظور نمونه‌ای به حجم 232 دانش‌آموز (120 پسر و 112 دختر) به‌صورت خوشه‌ای چند مرحله‌ای از مدارس دخترانه و پسرانه شهرستان خرمشهر در سال تحصیلی 87 ـ 1386 انتخاب شد. برای سنجش کمال‌گرایی و اضطراب ریاضی دانش‌آموزان به ترتیب از مقیاس کمال‌گرایی چند بعدی فراست و مقیاس اضطراب ریاضی فنما ـ شرمن استفاده شده است. ملاک اطلاع بیزی (BIC) نشان داد که با مقیاس کمال‌گرایی چند بعدی فراست دانش‌آموزان را می‌توان به سه گروه تفکیک کرد. با استفاده از تجزیه و تحلیل خوشه‌ای دانش‌آموزان به سه گروه کمال‌گرای بهنجار، کمال‌گرای نابهنجار و ناکمال‌گرا رده‌بندی شدند. نتایج تجزیه و تحلیل واریانس یکطرفه نشان داد که اضطراب ریاضی بین انواع گونه‌های کمال‌گرایی اختلاف معنادار دارد (05/0P<). با استفاده از آزمون تعقیبی شفه مشخص شد که دانش‌آموزان کمال‌گرای بهنجار، اضطراب ریاضی کمتری در مقایسه با دانش‌آموزان کمال‌گرای نابهنجار و ناکمال‌گرا دارند (05/0 P<). "
۴.

رابطه اعتماد بین‌فردی،خودکارآمدی، پایبندی مذهبی و بخشش با باور‌های دنیای عادلانه توزیعی و رویه‌ای

کلید واژه ها: بخشش اعتماد بینفردی خودکارآمدی پایبندی مذهبی باور‌های دنیای عادلانه توزیعی باور‌های دنیای عادلانه رویه‌ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 744 تعداد دانلود : 177
"این پژوهش با هدف بررسی رابطه اعتماد بین‌فردی، خودکار آمدی، پایبندی مذهبی و بخشش با باور‌های دنیای عادلانه توزیعی و رویه‌ای انجام شد. به همین منظور از بین کل اهالی شهر اصفهان (حدود 1000000 نفر) به‌عنوان جامعه آماری، حدود 500 نفر برای پاسخگویی به پرسشنامه‌های پژوهش طی نمونه‌گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه خودکارآمدی ژاندا، پرسشنامه اعتماد بین‌فردی محقق‌ساخته، پرسشنامه پایبندی مذهبی اتکینزو هاودون و پرسشنامه بخشش تامپسون و همکاران بود. داده‌ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون همزمان و گام ‌به‌گام بررسی شده است. نتایج نشان داد از بین کلیه متغیر‌های پژوهش در رگرسیون همزمان فقط اعتماد بین فردی دارای توان پیش‌بینی معنا‌دار برای باور‌های دنیای عادلانه توزیعی و اعتماد بین فردی و نیز خودکارآمدی و توسل به نیرو‌های مافوق بشری دارای توان پیش‌بینی معنا‌دار برای باور‌های عادلانه رویه‌ای می‌باشند. در رگرسیون گام به گام در گام اول اعتماد بین‌فردی و در گام دوم توسل به نیرو‌های مافوق بشری دارای توان پیش‌بینی معنا‌دار برای باور‌های دنیای عادلانه توزیعی بودند و برای باورهای دنیای عادلانه رویه‌ای در گام اول اعتماد بین فردی، در گام دوم توسل به نیرو‌های مافوق بشری در گام سوم خودکارآمدی، در گام چهارم بخشش دیگران و در گام پنجم بخشش خود دارای توان پیش‌بینی معنا‌دار بودند. "
۵.

رابطه کیفیت زندگی کاری و ابعاد آن با جامعه‌پذیری سازمانی( کارکنان سازمان تامین اجتماعی اصفهان)

کلید واژه ها: کیفیت زندگی کاری سازمان تامین اجتماعی جامعه‌پذیری سازمانی ابعاد کیفیت زندگی کاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 864 تعداد دانلود : 83
"این پژوهش در سال 1387، با هدف بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری و ابعاد آن با جامعه‌پذیری سازمانی در بین کلیه کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان اصفهان انجام شده است. نوع پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، از نوع توصیفی ـ همبستگی بوده و به روش میدانی اجرا گردیده است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق‌ساخته، حاوی سه قسمت اطلاعات فردی شامل 3 سؤال، پرسشنامه جامعه‌پذیری شامل 25 سؤال و پرسشنامه کیفیت زندگی کاری شامل 35 سؤال (در 8 حیطه) است. پایایی پرسشنامه برای دو قسمت جامعه‌پذیری و کیفیت زندگی کاری به روش آلفای کرونباخ محاسبه گردید و به ترتیب با ضریب آلفای 95/0 و 91/0 تایید شد. همچنین روایی صوری و محتوایی آن مورد تایید کارشناسان و متخصصان قرار گرفت. تعداد نمونه 163 نفر محاسبه شد و به شکل تصادفی طبقه‌بندی شده از بین تیپ‌های پنجگانه سازمان تامین اجتماعی استان اصفهان انتخاب گردید. نتایج تحقیق وجود رابطه مستقیم و معنادار (01/0 >P) سطح کیفیت زندگی کاری و تمامی 8 بعد آن شامل پرداخت کافی و منصفانه، محیط ایمن و بهداشتی، ایجاد فرصت رشد و امنیت مستمر، نقش قانون و قانونگرایی، وابستگی اجتماعی زندگی کاری، فضای کلی زندگی کاری، یکپارچگی و انسجام اجتماعی و توسعه قابلیتهای انسانی با جامعه‌پذیری سازمانی را نشان داد. "
۶.

رابطه هوش هیجانی با خودکارآمدی و سلامت روان و مقایسه آنها در دانش‌آموزان ممتاز و عادی

کلید واژه ها: سلامت روان خودکارآمدی هوش هیجانی دانش‌آموز ممتاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 32 تعداد دانلود : 238
"هدف این پژوهش بررسی رابطه هوش هیجانی با خودکارآمدی و سلامت روان و مقایسه آن در دانش‌آموزان ممتاز و عادی پسر دوره متوسطه شهرستان اشنویه است. بدین منظور 249 دانش‌آموز به عنوان نمونه (115 دانش‌آموز ممتاز و 134 دانش‌آموز عادی) به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های هوش هیجانی شاته و همکاران، خودکارآمدی شرر و همکاران و سلامت عمومی گلدنبرگ استفاده شد. نتایج نشان داد که هوش هیجانی با خودکارآمدی و سلامت روان در هر دو گروه از دانش‌آموزان رابطه معناداری دارد (01/0>P). همچنین نتایج نشان داد که بین هوش هیجانی، باورهای خودکارآمدی و سلامت روان دانش‌آموزان ممتاز و عادی تفاوت معناداری وجود دارد (01/0>P). "
۷.

مقایسه بهداشت روانی،رضایت زناشویی و ابراز وجود والدین دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی و عادی در استان آذربایجان‌غربی

کلید واژه ها: والدین ابراز وجود رضایت زناشویی بهداشت روانی کم‌توانی ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 359 تعداد دانلود : 568
"این پژوهش به‌منظور بررسی مقایسه‌ای بهداشت روانی، رضایت زناشویی و ابراز وجود والدین دانش‌آموزان (دختر و پسر) کم‌توان ذهنی و عادی اجرا شده است. برای گردآوری اطلاعات، پرسشنامه‌های بهداشت روانی ( SCL-)، رضایت زناشویی (ENRICH) و ابراز وجود (ASRI) بر روی 414 مورد از والدین دانش‌آموزان (دختر و پسر) کم‌توان ذهنی و عادی اجرا شد. میانگین داده‌های گردآوری شده با استفاده از آزمون t گروههای مستقل تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین بهداشت روانی، رضایت زناشویی و ابراز وجود والدین دانش‌آموزان (دختر و پسر) کم‌توان ذهنی و عادی تفاوت معناداری در سطح (P<0/01) وجود دارد. با توجه به یافته‌های پژوهش تشکیل کلاسهای آموزش خانواده با هدف آموزش والدین دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی و معلول در مدارس استثنایی و کمک مالی از طرف دولت به این گروه از والدین پیشنهاد می‌گردد. "
۸.

رابطه ابعاد بهزیستی روان‌شناختی و سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزاد شهر (86 ـ 1385)

کلید واژه ها: سلامت عمومی خودمختاری بهزیستی روانشناختی پذیرش خود رابطه مثبت با دیگران زندگی هدفمند رشد شخصی تسلط بر محیط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 727 تعداد دانلود : 11
"سلامتی یک مفهوم چند بعدی است که علاوه بر بیمار نبودن، احساس شادکامی و بهزیستی را نیز در برمی‌گیرد. این پژوهش با هدف بررسی رابطه بهزیستی روان‌شناختی و سلامت عمومی در بین دانشجویان طراحی و اجرا گردید. روش این پژوهش از نوع همبستگی است. تعداد 145 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر با استفاده از روش تصادفی به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه جمعیت‌شناختی، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) و مقیاس‌های بهزیستی روان‌شناختی ریف (SPWB). داده‌های حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS در دو سطح توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین خرده‌مقیاس اختلال در کارکرد اجتماعی پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) بالاتر از سایر عامل‌ها می‌باشد (3/7= M) و افسردگی از کمترین میانگین برخوردار است (08/4 =M ). نتایج نشان داد که بین ابعاد بهزیستی روان‌شناختی (پذیرش خود، رابطه مثبت با دیگران، خودمختاری، زندگی هدفمند، رشد شخصی، تسلط بر محیط) و سلامت عمومی رابطه منفی معنا‌دار وجود دارد (01/0 P<). 35 درصد از تغییرات واریانس نمرات سلامت عمومی با نمرات بهزیستی روان‌شناختی قابل پیش‌بینی است. "
۹.

رابطه انگیزه پیشرفت و سرسختی روان‌شناختی با هیجان‌خواهی و مسؤولیت‌پذیری

کلید واژه ها: هیجان‌خواهی انگیزه پیشرفت سرسختی روانشناختی مسؤولیت‌پذیری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی شخصیت نظریات محدود طیف شخصیت
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی انگیزش نیازها ی فیزیولوژیک و روانی و اجتماعی ارگانیزم
تعداد بازدید : 74 تعداد دانلود : 314
"این پژوهش به‌منظور بررسی رابطه ساده و چندگانه انگیزه پیشرفت و سرسختی روان‌شناختی با هیجان‌خواهی و مسؤولیت‌پذیری در میان کارکنان شعبه‌های بانک مسکن شهر اصفهان در سال 1386 انجام شده است. نمونه مورد بررسی 132 نفر از کارکنان شعبه‌های بانک مسکن شهر اصفهان بودند که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. این کارکنان پرسشنامه‌های سنجش انگیزه پیشرفت (گرفته شده از پرسشنامه توصیف خود گیزلی، 1971)، سرسختی روان‌شناختی (پرسشنامه کیامرثی و همکاران، 1377)، هیجان‌خواهی (فرم کوتاه زاکرمن، 1979) و سنجش مسؤولیت‌پذیری (پرسشنامه گاف، 1987) را تکمیل کردند. در این پژوهش از آزمون‌های آماری همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده گردید. نتایج نشان داد که انگیزه پیشرفت با هیجان‌خواهی رابطه منفی و معنادار (05/0>P و 38/0-=r) ولی با مسؤولیت‌پذیری رابطه مثبت و معناداری دارد (01/0>P و 29/0=r)؛ همچنین سرسختی روان‌شناختی با هیجان‌خواهی رابطه مثبت و معناداری دارد (01/0>P و 59/0=r)، اما با مسؤولیت‌پذیری رابطه ندارد (05/0P و 62/0=R) از همبستگی ساده هر یک از آنها بیشتر بود. در نهایت همبستگی چندگانه انگیزه پیشرفت و سرسختی روان‌شناختی با مسؤولیت‌پذیری (05/0>P و 31/0=R) از همبستگی ساده هر یک از آنها بیشتر بود. به‌طور کلی یافته‌های این پژوهش بیانگر ارتباط دو متغیر شخصیتی انگیزه پیشرفت و سرسختی روان‌شناختی با دو متغیر مهم مسؤولیت‌پذیری و هیجان‌خواهی بوده است. "
۱۰.

رابطه عمل به باورهای دینی با شادکامی و رضایت زناشویی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه

کلید واژه ها: شادکامی رضایت زناشویی عمل به باورهای دینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی مثبت گرا
تعداد بازدید : 137 تعداد دانلود : 614
"این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین دینداری با شادکامی و رضایتمندی زناشویی انجام گرفت. طرح پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمام کادر آموزشی، کارکنان و دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه در سال تحصیلی 87 ـ86 بود. نمونه پژوهش 269 آزمودنی (62 نفر عضو هیات علمی، 28نفر از کارکنان و 179 دانشجوی متاهل) بود که به شیوه طبقه‌ای تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه شادکامی (90/0= α)، پرسشنامه رضایت زناشویی (92/0 = α) و آزمون «معبد2» (97/0= α) بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها علاوه بر روشهای آمار توصیفی از تحلیل واریانس یکطرفه (ANOVA)، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره استفاده گردید. تحلیل نتایج نشان داد که بین دینداری با شادکامی و رضایت زناشویی همبستگی مثبت معناداری وجود دارد (01/0 >P). دینداری و سن، پیش‌بینی‌کننده‌های مناسبی برای رضایت زناشویی و شادکامی محسوب می‌شوند (05/0 "
۱۱.

معرفی سندرم ایمپاستر (بیماری افراد موفق)، نشانه‌ها، علل و پیامدها

کلید واژه ها: سندرم ایمپاستر بیماری افراد موفق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 402 تعداد دانلود : 124
سندرم ایمپاستر ویژه افراد موفق است. بسیاری از افراد توانمند و تیزهوش علی‌رغم قابلیت‌ها و موفقیت‌های روز افزون هیچ احساس مثبت درونی به توانمندی‌ها و قابلیت‌های خود ندارند بلکه معتقدند دیگران را به گونه‌ای فریب داده‌اند. به عبارت دیگر این سندرم را می‌توان به عنوان مجموعه‌ای از احساسات عدم کفایت تعریف کرد که از این باور نشات می‌گیرد که فرد ناشایست بوده و قابلیت انجام کار را ندارد. ایمپاسترها دارای علایم روان‌شناختی از قبیل اضطراب بالا و همیشگی، عزت‌نفس پایین تعارض بین حقارت و برتری، خودپنداره منفی، ترس از رو شدن دست، ترس از شناسایی شدن و ... دارند. پژوهش درباره سندرم ایمپاستر را برای اولین بار در سال 1978 دو درمانگر به نام‌های پائولین کلانس و سوزان آیمز آغاز کردند و پس از آن پژوهش‌های زیاد و مقالات فراوانی به شناخت این سندرم و نحوه مقابله با آن اختصاص داده شد.چهل سال پیش برخی از روان‌شناسان در دانشگاه جورجیا این سندرم را تشخیص دادند و به این نتیجه رسیدند که حدود 40 درصد جمعیت افراد دارای این سندرم هستند. هشت گروه بیشتر از بقیه مردم در معرض خطر مبتلا شدن به سندرم ایمپاستر هستند. این گروهها عبارت‌اند از: 1ـ افرادی که موفقیتشان سریع حاصل شده است 2ـ اولین افراد موفق شغلی در سابقه یک خانواده یا یک نسل 3ـ افرادی که والدینی بسیار موفق دارند 4ـ افرادی که در زمینه کاری خود تک هستند 5ـ افرادی که به مشاغلی مشغول‌ هستند که برای جنس آنها غیرمعمول است 6ـ افرادی که تنها کار می‌کنند. 7ـ افرادی که در زمینه‌های خلاق و ابتکاری فعالیت دارند. 8 ـ دانش‌آموزان. برای شناسایی سندرم ایمپاستر آزمونی ساخته شده و در بسیاری از کشورهای دنیا به اجرا در آمده است. همچنین برای مقابله با این سندرم راهکارهایی وجود دارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۵