اقتصاد شهری

اقتصاد شهری

اقتصاد شهری سال اول تابستان 1395 شماره 2 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تحلیل تأثیر عوامل مؤثر بر قیمت مسکن(مطالعه موردی: شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوی تصحیح خطا قیمت مسکن الگوی کوتاه مدت و بلندمدت رهیافت خود توضیح برداری با وقفه های گسترده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 782 تعداد دانلود : 981
مسکن به عنوان سرپناه و محل سکونت، همانند خوراک و پوشاک، کالایی فاقد جانشین است و یکی از احتیاجات اساسی و اولیه ی انسان است. بخش مسکن به عنوان یکی از بخش های عمده ی اقتصادی، رابطه ی تنگاتنگ و وسیعی با سایر بخش های اقتصادی هر کشور دارد و بر آن اثرگذار است و لذا واکاوی بخش مسکن از اهمیت بسزایی برخوردار است. در کشور ایران و بخصوص در کلان شهرها بخش مسکن در طی دهه ی اخیر با دوره های رکود و رونق تورمی و افزایش بی رویه ی قیمت ها مواجه بوده است. به همین دلیل در این پژوهش به تأثیرگذاری متغیرهای شاخص قیمت سهام، شاخص قیمت خدمات ساختمانی، درآمد سرانه ی خانوار، قیمت زمین، تعداد ساختمان های تکمیل شده و نرخ سود تسهیلات در بخش مسکن بر قیمت مسکن در کلان شهر اصفهان پرداخته شده است. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر تأثیرپذیری زیاد قیمت مسکن از قیمت زمین و شاخص خدمات ساختمانی است. همچنین علامت ضریب برآورد شده برای شاخص قیمت سهام مطابق با تئوری اقتصادی است. علاوه بر این به منظور سرعت تعدیل الگو به سمت الگوی بلندمدت، الگوی تصحیح خطا نیز برآورد شده است که مقدار این ضریب بیانگر سرعت کند تعدیل به سمت تعادل بلندمدت است.
۲.

تحلیل فضایی تأثیر مهاجرت بر رشد منطقه ای در ایران (90- 1385)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: همگرایی اقتصادسنجی فضایی مهاجرت تصریح دوربین فضایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد منطقه ای، شهری، روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی اقتصاد توسعه اقتصادی،تغییر تکنولوژیکی،رشد توسعه اقتصادی تحلیل های منطقه ای ،شهری و روستایی
تعداد بازدید : 631 تعداد دانلود : 441
یکی از مهم ترین مدل های رشد اقتصادی، مدل رشد منطقه ای است. در مدل رشد منطقه ای، رشد هر منطقه تحت تأثیر اثرات فضایی مناطق بر یکدیگر است که این تأثیرات فضایی در قالب ماتریس همبستگی فضایی وارد مدل اقتصادسنجی فضایی می گردد. هدف این پژوهش ارزیابی تأثیر متغیر مهاجرت و متغیر دوربین مهاجرت بر رشد منطقه ای مبتنی بر فرضیه همگرایی است. مدل مورد استفاده در این پژوهش مدل پانل پویای تصادفی (DPD) با کاربرد روش گشتاورهای تعمیم یافته فضایی (SGMM) و استفاده از مدل دوربین است. دوره مورد مطالعه 90- 1385 و برای 30 استان ایران است. نتایج برآورد مدل اقتصادسنجی فضایی نشان می دهد که وقفه متغیر وابسته دارای تأثیر منفی و معنی دار بر درآمد سرانه استان ها است و به این ترتیب، فرضیه همگرایی اثبات گردید. نرخ مهاجرت، نرخ مشارکت اقتصادی، بودجه عمرانی و جاری استان ها و تحصیلات، دارای تأثیر مثبت بر درآمد سرانه استان ها است. وقفه فضایی مهاجرت به صورت معناداری متفاوت از صفر است و رشد هر استان متأثر از رشد استان های مجاور است. ضریب متغیر فضایی مهاجرت منفی است و مجاورت با استان های مهاجرپذیر، اثر منفی بر درآمد سرانه استان های مبدأ دارد. نتایج حاصل از آزمون مورآن I و جری Cنشان می دهد که بین متغیرهای مستقل و وابسته با در نظر گرفتن متغیر مهاجرت و درآمد سرانه به عنوان متغیر دوربین یک رابطه و همبستگی فضایی وجود داشته است. این نتایج نشان می دهد که برآورد مدل فوق بدون در نظر گرفتن اثرات فضایی منجر به تورش ضرایب برآورد شده خواهد گردید.
۳.

مدل سازی معیارهای مطلوب در تأمین مالی شهرداری ایلام: رویکرد (MCDM)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: MCDM شهرداری AHP درآمد پایدار الگوی تأمین مالی مناسب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 428 تعداد دانلود : 448
منابع مالی پایدار و مستمر، یکی از مهم ترین عوامل در اداره مسائل روزافزون شهرها و خدمات رسانی کارا به شهروندان است. بااین حال وضعیت تاریخی منابع درآمدی شهرداری ها در ایران نشان می دهد که ترکیب منابع در طول زمان روند باثباتی نداشته و شهرداری ها در جهت پایدارسازی منابع عملکرد مناسبی نداشته اند. لذا هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی مناسب تأمین مالی برای شهرداری ایلام با استفاده از رویکرد MCDM است که علاوه بر پایداری درآمدها، معیارهای عدالت، شفافیت، کارایی، کفایت و عملیاتی بودن را نیز مورد ارزیابی قرار دهد. به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات برای رسیدن به اهداف تحقیق از روش AHP و تکمیل پرسشنامه توسط 20 نفر از کارشناسان امور مالی و برای استخراج وزن ضرایب معیارها و گزینه ها از نرم افزار Expert Choice استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که عوارض بر آلایندگی، عوارض بر ارزش افزوده و عوارض بر کسب وپیشه فعالان اقتصادی، به ترتیب مهم ترین اولویت های سیاست گذاری در زمینه ی بهینه سازی منابع مالی و درآمدی شهرداری ایلام به شمار می روند.
۴.

حمایت کیفری از محیط زیست شهری در حقوق کیفری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جرم انگاری محیط زیست شهری حمایت کیفری مداخله کیفری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 58 تعداد دانلود : 430
قانون گذار در پاسداری از ارزش های مهم جامعه اقدام به مداخله کیفری و جرم انگاری رفتارهای ناقضآن ها می نماید. یکی از این ارزش ها، محیط زیست شهری است که قانون گذار ایرانی به حمایت کیفری از آن پرداخته است. در سیاست کیفری تقنینی ایران، حمایت کیفری از محیط زیست شهری در قالب جرم انگاری رفتارهای مخرب علیه درختان، پسماندها، آلودگی هوا، آب وخاک و آلودگی صوتی و هم چنین تهدید علیه بهداشت عمومی به عمل آمده است؛ اما چالش های مهمی همچون پراکندگی قوانین و نبود قانونی منسجم و تعارض مقررات کیفری با یکدیگر در راستای کارایی و پویایی سیاست کیفری ایران در حوزه حمایت کیفری از محیط زیست شهری وجود دارد که در این مقاله که با روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای نگارش شده است به ارزیابی رویکرد مقنن و چالش های پیش گفته پرداخته خواهد شد.
۵.

تحلیلی بر نیازسنجی و رضایت سنجی شهروندان جهت کاربرد در برنامه ریزی توسعه شهری - مطالعه موردی شهروندان شهر جوزدان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نیازسنجی مدیریت شهری سنجش رضایت شهر جوزدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 325 تعداد دانلود : 718
نیازها انگیزه های مهم رفتار فردی و جمعی معرفی شده اند که تداوم و بقای زندگی انسان ها در برآورده ساختن آن هاست و رفتارها بازتابی از نیازها هستند. رضایت درجه ای از عملکرد واقعی سازمان است ک ه انتظ ارات ساکنین را برآورده می کند. در یک اجتماع محلی نبود سازوکار سنجش نیاز و رضایت در سیستم مدیریت و برنامه ریزی شهری، کاستی هایی چون نبود شناخت کامل از خواسته ها و نیازهای ساکنین، کاستی در ارتباط های دوسویه بین تصمیم گیرندگان و جامعه و نبود پایه های نظری قابل به کارگیری در برنامه ریزی و حکمرانی شهری را ایجاد می کند. این مشکلات، انگیزه های اصلی برای تدبیر یک پژوهش پس نگر توصیفی- تحلیلی و پیش نگر تحلیلی- تجویزی بر پایه ی راهبرد پژوهش استقرایی در شهر جوزدان شد که با به کارگیری روش هایی چون ممیزی اجتماعی بر پایه ی اندازه گیری رفتار، مقیاس گذاری لیکرت، انجام آزمون های آماری و نیز تحلیل مستند متون مدون انجام شد. یافته های پژوهش نشان از نیاز به رفع مشکلات معابر، تردد خودروهای سنگین، بهبود آمدوشد با اتوبوس دارند و بیشترین میزان رضایت، به ترتیب از مدیریت جمع آوری زباله، نظافت و پاکیزگی محله ها و شرایط زیرساخت های شهری حاصل شده است. شدت نیاز و رضایت با یکدیگر رابطه ی معکوس دارند و سنجش توأمان آنان در یک اجتماع محلی اطمینان بیشتری برای اولویت بندی دستور کارهای مدیریت شهری فراهم می کند.
۶.

طراحی و ارزش گذاری صکوک جامعه مدار برای احیای بافت های فرسوده شهری (موردمطالعه: محله همت آباد اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بافت فرسوده شهری اوراق صکوک صکوک مشارکت صندوق املاک و مستغلات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 459 تعداد دانلود : 897
فرسودگی بافت های شهری بازتابی از کاستی ها و نارسائی هایی مانند کمبود خدمات و سرانه های شهری، شبکه ها و معابر ناموزون، مشکلات زیست محیطی و... است. مسئله تأمین مالی احیای این بافت ها با توجه به فقر و تنگدستی ساکنین، جمعیت رو به رشد و افزایش تصاعدی قیمت زمین و مسکن و سوداگری در بازار مسکن به عنوان دغدغه اصلی دولت ها مطرح بوده و هست. در این مقاله ضمن مرور تجربیات کشورهای توسعه یافته برای به کارگیری صندوق های املاک و مستغلات در تأمین مالی احیای بافت های فرسوده، تأمین این صندوق ها از طریق انتشار اوراق بهادار اسلامی (صکوک) موردبررسی و تحلیل قرار گرفت. سودآور بودن طرح احیا با داده های موجود در مورد احیاء بافت فرسوده محله همت آباد اصفهان نشان داد سودآوری با 1/2 درصد و نرخ بازگشت سرمایه 83/26 مورد تائید بوده و از میان انواع صکوک، انتشار اوراق مشارکت، اجاره به شرط تملیک، استصناع و مرابحه می تواند به عنوان ابزار این تأمین مالی مورداستفاده قرار گیرد. بررسی فنی و اقتصادی و درنهایت رتبه بندی ابزارهای مذکور از طریق روش تصمیم گیری چند معیاره با شاخص های چهارگانه بازده، ریسک، سهولت انتشار و استقبال مشتریان نیز نشان داد صکوک مشارکت به عنوان مناسب ترین گزینه می تواند انتخاب شود. ضمن اینکه مطالعات میدانی از طریق جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای از دو نمونه منتخب از اهالی محله و سرمایه گذاران بالقوه و تحلیل آماری یافته ها، میزان استقبال از اوراق منتشره را اثبات نمود.