فرهنگ در دانشگاه اسلامی

فرهنگ در دانشگاه اسلامی

فرهنگ در دانشگاه اسلامی سال چهارم تابستان 1393 شماره 2 (پیاپی 11) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ارزیابی مولفههای هویت ایرانی- اسلامی و انقلابی در وبسایت های دانشگاههای دولتی تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 989 تعداد دانلود : 886
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناخت فعالیت های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ارائه شده در وب سایت های دانشگاه های دولتی شهر تهران از نقطه نظر تاثیرگذاری بر شکل گیری و تقویت هویت ایرانی، اسلامی و انقلابی دانشجویان، انجام گرفته است. روش: این پژوهش از نوع توصیفی است و در گروه پژوهش های کاربردی قرار می گیرد. در این نوشتار با استفاده از روش تحلیل محتوا، برنامه ها و فعالیت های ارائه شده در وب سایت های دانشگاه های دولتی شهر تهران طی یک دوره یک ساله (دی ماه91 – دی ماه92) بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزارگردآوری اطلاعات سیاهه وارسی محقق ساخته است که با 18 شاخص هدف و 42 مولفه، میزان شاخص های راهبردی هویت ایرانی، اسلامی و انقلابی در وب سایت های مذکور را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده است. بیشتر شاخص ها و مولفه های موجود از سندمولفه های هویت ایرانیان و همچنین سندشاخص های راهبردی، استخراج گردیده اند. یافته ها: یافته ها نمایان گر آن است که توجّه برنامه های فرهنگی و مطالب موجود در وب سایت ها به مولفه های هویت ایرانی و اسلامی بیشتر از مولفه های هویت انقلابی است. در بررسی و مقایسه نتایج شاخص ها نیز مشخص گردید که شاخص رفتاری در هویت اسلامی که انعکاس دهنده ارزش ها و مراسم دینی در یک جامعه مذهبی است، جلوه و برجستگی بیشتری در مقایسه با شاخص سرزمین که آن هم حاوی ارزش ها و مراسم سنتی در هویت ایرانی است، داشته است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که غنی سازی برنامه ها و فعالیت های فرهنگی، مذهبی، سیاسی و ارائه شناخت های زیربنایی، می تواند در شکل گیری و تقویت هویت ایرانی، اسلامی و انقلابی جوانان در وب سایت دانشگاه هامفید واقع شود.
۲.

نقش دین در توسعه شبکه اعتماد اجتماعی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 501 تعداد دانلود : 463
اعتماد اجتماعی یکی از عناصر کلیدی در تحقق توسعه پایدار و همه جانبه جوامع تلقی می شود. در تحقق این مفهوم خیلی از عوامل می توانند دخیل باشند که مقوله دینداری اعضای جامعه یکی از آنهاست. هدف : از این رو مقاله حاضر در نظر دارد، اعتماد اجتماعی دانشجویان و نقش دینداری آنان را در توسعه این مفهوم مورد بررسی قرار دهد. روش: پژوهش حاضر، به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه با حجم نمونه 401 نفر در بین دانشجویان دانشگاه تبریز در تمامی مقاطع تحصیلی در سال تحصیلی 93-92 انجام گرفته و از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. یافته ها: یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین دینداری و اعتماد اجتماعی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. یعنی با افزایش میزان دینداری، افزایش در اعتماد اجتماعی نیز حاصل می شود. علاوه بر این، نتایج، بیانگر وجود ارتباط مثبت و معنی داری بین ابعاد اعتماد اجتماعی (اعتماد نهادی، اعتماد بین شخصی و اعتماد تعمیم یافته) و ابعاد متغیر دینداری (مناسکی، تجربی و پیامدی) بود. نتایج تحقیق همچنین میانگین نمره دانشجویان را برای اعتماد اجتماعی، متوسط ارزیابی نمود. نتیجه گیری: در این تحقیق بعد اعتماد بین شخصی بیشترین میانگین را در بین ابعاد اعتماد اجتماعی به خود اختصاص داده است. همچنین براساس نتایج تحقیق، اعتماد اجتماعی بیشتر از همه از بعد مناسکی متغیر دینداری متأثر است.
۳.

بررسی تأثیر برنامه استعدادیابی شبکه تلویزیونی من و تو یک بر سبک زندگی دانشجویان (مطالعه موردی دانشگاه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 585 تعداد دانلود : 267
درجهان حاضر با توجّه به تغییر الگوهای ارتباطی افراد و گسترش استفاده از وسایل ارتباط جمعی روز به روز شاهد کاهش تأثیر ارتباطات میان فردی و افزایش قدرت تاثیر گذاری این وسایل بر زندگی افراد هستیم. به گونه ای که رسانه ها باانتقال مفاهیم و معلومات تأثیر بسیاری بر تغییر سبک زندگی افراد دارند. سبک زندگی دانشجویان به دلیل پیشگام بودن در استفاده از رسانه ها و تماشای برنامه های ماهواره ای در معرض تغییرات گسترده تری قرار دارد. هدف: هدف از نگارش این مقاله، بررسی تأثیر برنامه استعداد یابی شبکه تلویزیونی من و تو یک بر سبک زندگی دانشجویان دانشگاه تهران است. روش: روش این تحقیق، روش پیمایشی است وابزار مورد استفاده، پرسشنامه محقق ساخته است که برای حصول اطمینان از پایایی آن، ابتدا آلفاکرونباخ 35 پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفت و عدد 939/0 به دست آمد که نشان دهنده میزان اعتبار بالای سوألات طرح شده است. این بررسی بصورت نمونه گیری گلوله برفی انجام گرفته است. آزمون آماری مورد استفاده در این پژوهش باتوجّه به نرمال نبودن جامعه، آزمون کایاسکوئر بوده است. یافته ها: نتایج حاصله حاکی از این است که بین تأثیر گذاری این برنامه و ابعاد مختلف سبک زندگی دانشجویان دانشگاه تهران رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: بالا بردن سواد رسانه ای باید از سوی پایگاه های فرهنگی هرجامعه به ویژه نهادهای آموزشی و رسانه ها تحقق یابد. در این صورت مخاطب با مکانیزم های تأثیرگذاری آشنا می گردد و امکان تأثیر پذیری مخاطب کاهش می یابد. سواد رسانه ای سبب ایجاد تفکر انتقادی می شود. کمبود برنامه های موسیقی متنوع و عدم توجّه به سبک های موسیقی مورد علاقه جوانان باعث رجوع آن ها به شبکه من وتو یک شده است، پیشنهاد می شود رسانه ملّی با ایجاد یک شبکه اختصاصی برای پرداختن به موسیقی، خلاء موجود در این بخش را رفع نماید.
۴.

بررسی تأثیر نشریات دانشجویی در حفظ و تقویت هویت فرهنگی دانشجویان شهر قم(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 374
هدف:پژوهش حاضر به بررسی تأثیر نشریات دانشجویی در حفظ و تقویت هویت فرهنگی دانشجویان شهر قم پرداخته است. بدین منظور تأثیر نشریات دانشجویی بر عناصر هویت فرهنگی شامل: (باورهای مذهبی، ارزش ها، هنجارها، زبان، میراث فرهنگی و هنر) به عنوان متغیرهای اصلی مورد بررسی قرار گرفت. روش:روش تحقیق این پژوهش از نوع همبستگی، مدل معادلات ساختاری و جامعه مورد مطالعه، دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر قم بالغ بر 22099 دانشجو انتخاب گردید و تعداد 384 دانشجو به عنوان نمونه آماری تحقیق با روش نمونه گیری تصادفی – طبقه ای متناسب با حجم نمونه، مطابق فرمول کوکران تعیین شد. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته که بر اساس طیف پنج درجه ای لیکرت با سه بخش اطلاعات جمعیت شناختی، هویت فرهنگی (51 سوال بسته پاسخ) با آلفای کرنباخ 82/0 و وضعیت نشریات دانشجویی (20 سوال بسته پاسخ) که با آلفای کرنباخ 80/0 تأیید گردید، استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در دو بخش شامل آمار توصیفی نظیر فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و در سطح استنباطی از نرم افزارهای لیزرل استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که میزان ضریب تأثیر پذیری مطالب مندرج در نشریات دانشجویی بر عناصر هویت فرهنگی دانشجویان شهر قم 80/0 بوده و میزان ضریب تأثیرپذیری مطالب مندرج در نشریات دانشجویی شامل باورهای مذهبی 70/0 ، ارزش ها 95 /0 ، هنجارها 90/0 ، زبان و میراث فرهنگی 80/0 ، هنر79/0 می باشد. در بررسی دو کارکرد نشریات دانشجویی میزان ضریب تأثیرپذیری در حوزه اطلاع رسانی 62/0 و در حوزه فرهنگی نشریات دانشجویی 73/0 بود. نتیجه گیری: نشریات دانشجویی می توانند تأثیر زیادی برهویت فرهنگی با تأکید بر تقویت ارزش ها، باورهای مذهبی و میراث فرهنگی دانشجویان داشته باشند.
۵.

بررسی معماری فضای تفکّر بر اساس دیدگاه اسلامی (ارائه روش ارزیابی آثار معماری موجود با توجّه به دیدگاه اسلامی، نمونه موردی: کتابخانه ملّی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 789 تعداد دانلود : 612
با رشد سریع شهر ها و طبعاً مشکلات متنوّع در نقاط مختلف دنیا، انسان هرچه سریع تر به سوی دغدغه های کاری و سردرگمی های اندیشه سوق پیدا می کند. سؤالی که در اینجا مطرح است بر می گردد به اینکه منبع اندیشه و روش صحیح اندیشیدن چیست؟ چگونه می توان فضاهای معماری را با توجّه به معیار #تفکربرانگیزی#، خلق و مورد ارزیابی قرار داد؟ هدف: با توجّه به ارتباط مهم تولید یک فضای معماری و اندیشیدن، اهمیت اندیشیدن، مبانی اعتقادی و فکری مردم و لزوم تداعی این مفهوم در زندگی، هدف بر مبنای بررسی تأثیر و چگونگی این مبانی در فضاهای معماری می باشد. در عین حال معماری محیط انسانی، یک عامل مهم تعیین کننده عکس العمل های روانی افراد است و می توان به کمک آن اشخاص را به سوی هدف خاص تفکر هدایت کرد. روش: پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است، و از دو بخش عمده تشکیل می گردد: ابتدا شاخصه های تفکرمندی از دیدگاه قرآن از طریق کنکاش در منابع اسنادی و اینترتنی استخراج می گردند. و سپس با تحلیل و استنتاج شاخصه ها، مصداق های معماری تدوین، و در نهایت مصداق ها و آیتم ها در نمونه موردی مورد بررسی قرار می گیرند. یافته ها: اصول تئوریک موجود در مبانی قرآنی فارغ از محدودیت های زمان و مکان است در حالی که استفاده کالبدی مناسب از آنها منوط به توانایی های معمار می باشد. نتیجه گیری: به طور کلّی در این پژوهش سعی شده با استخراج مفاهیمی در رابطه با تفکر از آموزه های قرآنی، اصولی برای طراحی معماری و نیز طراحی فضاهای تفکر برانگیز ارائه گردد. این اصول جهت استفاده برای هردو جنبه خلق فضای اندیشه برانگیز و یا ارزیابی یک فضا و مقایسه چند فضا از جهت میزان تفکرانگیز بودن، قابل استفاده است.
۶.

رابطه ی شایستگی و سبک های تفکّر مدیران: مطالعه موردی جهاد دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 201 تعداد دانلود : 931
هدف: این پژوهش با هدف شناسایی رابطه سبک تفکر و شایستگی مدیران سازمان های پژوهشی انجام شد. روش: گروه نمونه متشکل از 228 نفر از مدیران جهاد دانشگاهی سراسر کشور بوده که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. در این پژوهش از دو نوع ابزار استفاده شده است: ابزاری که بر اساس عناصر فرهنگی برای شناسایی شایستگی توسط محقق ساخته شد و پرسش نامهTSI استرنبرگ برای شناسایی سبک تفکر. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تأییدی، سه نوع شایستگی حرفه ای، شخصیتی و ارزشی را تأیید کرد و نشان داد که میزان شایستگی مدیران جهاد بالاتر از میانگین بوده و مخصوصا به لحاظ شایستگی حرفه ای و شخصیتی از جایگاه بالایی برخوردارند. بین شایستگی مدیران و سبک های تفکر، سلسله مراتبی، ناسالار و بیرونی همبستگی های مثبت معنادار و بین شایستگی و سبک تفکر درونی همبستگی منفی معنادار مشاهده شد. نتایج رگرسیون حاکی از آن است که سبک تفکر سلسله مراتبی می تواند شایستگی و سبک تفکر درونی می تواند عدم شایستگی مدیران را پیش بینی نماید. نتیجه گیری: با توجّه به امکان پیش بینی شایستگی مدیران با استفاده از سبک های تفکر سلسله مراتبی و درونی می توان از این متغیرها در انتخاب مدیران شایسته بهره جست.
۷.

مقایسههوش معنوی و هوش هیجانی دانشجویان و طلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : 251 تعداد دانلود : 562
هدف: هدف از این پژوهش، مقایسه هوش معنوی و هوش هیجانی در بین دانشجویان و طلاب بود. روش: روش تحقیق علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری کلیه افراد شاغل به تحصیل در دانشگاه ها و حوزه های علمیه شهر اردبیل در سال تحصیلی 1392- 1391 بودند. نمونه ای به تعداد 160 نفر(شامل 80 نفر دانشجو و 80 نفر طلبه) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های هوش معنوی کینگ و هوش هیجانیپترایدز فارنهایم استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) استفاده گردید. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که بین دو گروه دانشجویان و طلاب از لحاظ نمره کل هوش معنوی و همچنین در زیر مقیاس های تفکّر انتقادی وجودی و معناسازی شخصی، تفاوت معناداری وجود دارد(001/0p<). به عبارت دیگر، طلاب نسبت به دانشجویان از هوش معنوی بیشتری برخوردار بودند. از طرف دیگر، طبق یافته های این پژوهش، بین دو گروه دانشجویان و طلاب، از لحاظ نمره هوش هیجانی تفاوت معناداری یافت نشد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد، تفاوت دو گروه در هوش معنوی، به فراوانیِ انجام مناسک و رفتارهای دینی در طلاب محدود نمی شود، بلکه طلاب در خصوص توانایی های ذهنی مربوط به هوش معنوی، به ویژه تفکّر انتقادی وجودی، تولید معنای شخصی و حتی به لحاظ میانگین در توانایی بسط حالت هشیاری، نمرات بالاتری نسبت به دانشجویان کسب کرده اند. بنابراین، می توان با تقویت این دو هوش در بین این دو گروه تأثیرگذار در جامعه، به توانمندسازی آنها کمک نمود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۹