مطالعات روانشناسی تربیتی

مطالعات روانشناسی تربیتی

مطالعات روانشناسی تربیتی سال دوازدهم بهار و تابستان 1395 شماره 23 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

مطالعه رابطه روح فلسفی و هوش معنوی با کیفیت تدریس معلمان مقطع متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معلمان هوش معنوی کیفیت تدریس شهر بابل روح فلسفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 355 تعداد دانلود : 563
قسمت اعظمی از توفیق و یا شکست برنامه های آموزش وپرورش به نوع تفکر، بینش و معنایی که معلمان برای کار خویش قائل هستند، بستگی دارد. لذا مطالعه ی حاضر که از نوع همبستگی است، باهدف بررسی رابطه روح فلسفی و هوش معنوی با کیفیت تدریس معلمان مقطع متوسطه شهر بابل انجام گرفته است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه معلمین زن پایه ی دوم دوره دوم مقطع متوسطه در سال تحصیلی 93-94 به تعداد 300 نفر و دانش آموزان همین معلمان به تعداد 1617می باشند. در این پژوهش پرسشنامه ها ی کیفیت تدریس سراج (2002)، روح فلسفی محقق ساخته و هوش معنوی بدیع، سواری، باقری دشت بزرگی، لطیفی زادگان، (1389) مورداستفاده قرارگرفته است. در تجزیه تحلیل استنباطی داده ها از آزمون کولموگراف-اسمیرونوف، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شده است.. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین روح فلسفی و هوش معنوی با کیفیت تدریس و همچنین بین روح فلسفی و هوش معنوی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. از ابعاد روح فلسفی، طرفداری از ارزش های انسانی، کنجکاوی، نوجویی و ژرف اندیشی و از ابعاد هوش معنوی، پرداختن به سجایای اخلاقی و تفکر کلی و بعد اعتقادی، قادر به پیش بینی کیفیت تدریس می باشند.
۲.

بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس سخت رویی مرتبط با مدرسه در دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتبار روایی تحلیل عاملی ویژگی های روانسنجی مقیاس سخت رویی مرتبط با مدرسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 90 تعداد دانلود : 27
هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس سخت رویی مرتبط با مدرسه(SHRS) در دانش آموزان دبیرستانی ساوه بود. پژوهش از نوع توصیفی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دبیرستانی مدارس دولتی ساوه در سال تحصیلی 92-1391 بود. نمونه پژوهش شامل 360 دانش آموز دبیرستانی بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل مقیاس سخت رویی مرتبط با مدرسه، مقیاس سخت رویی اهواز و فرم کوتاه مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس(DASS) بود. تحلیل عاملی اکتشافی یک مدل اندازه گیری سه عاملی(سه عامل کنترل، تعهد و مبارزه طلبی) را نشان داد که در تحلیل عاملی تاییدی تایید شد. ضریب آلفای کرونباخ برای عامل ها و کل مقیاس دامنه ای از77/0 تا 89/0 داشت. ضریب پایایی بازآزمایی SRHSپس از 4 هفته برای کل مقیاس معنادار بود (01/0 p<). نتایج مربوط به بررسی روایی همگرا و واگرای مقیاس نشان داد کلیه خرده مقیاس ها و همچنین کل مقیاس سخت رویی مرتبط با مدرسه رابطه مثبت و معناداری با مقیاس سخت رویی اهواز(01/0p<) و رابطه منفی و معناداری با فرم کوتاه مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس داشت(01/0 p<). در مجموع پژوهش حاضر نشان داد مقیاس سخت رویی مرتبط با مدرسه و خرده مقیاس های آن از پایایی و روایی مطلوبی برخوردار است و می توان از آن برای ارزیابی میزان جسارت دانش آموزان در موقعیت های دشوار تحصیلی استفاده کرد.
۳.

تأثیر آموزش مهارت های وسعت بخشی تفکر با تأکید بر روش ادوارد دبونو (CORT) بر مهارت حل مسئله و بهزیستى ذهنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بهزیستی ‏ذهنی مهارت های تفکر مهارت های حل مسئله روش ادوارد دبونو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 731 تعداد دانلود : 499
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت های وسعت بخشی تفکر با تأکید بر روش ادوارد دبونو (CORT) بر مهارت های حل مسئله و بهزیستی ذهنی، انجام شد.روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه ى آماری شامل 20 دانشجوی دختر دانشگاه بیرجند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و گروه کنترل از نظر رشته ى تحصیلی و سال ورود به دانشگاه، همتا شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه هاى شادکامی آکسفورد (OHI) و شیوه های حل مسئله استفاده و از آزمون t تفاضل برای آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شد . نتایج پژوهش نشان داد که میانگین نمرات تفاضل هم برای حل مسئله و هم برای بهزیستی ذهنی، در گروه آزمایش به طور معنادار بالاتر از گروه کنترل بوده است. این یافته ها نشان می دهد آموزش مهارت های وسعت بخشی به روش ادوارد دبونو(CORT) می تواند به عنوان یک روش آموزشی برای افزایش مهارت های حل مسئله مورداستفاده قرار گرفته و موجب افزایش بهزیستی ذهنی شود.
۴.

بررسی تاثیر آموزش ""فلسفه برای کودکان"" بر تحول اخلاقی دانش آموزان پسر پایه ی پنجم ابتدایی شهر تهران در سال 1387(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فلسفه برای کودکان تحول اخلاقی تراز تحول اخلاقی خود پیروری اخلاقی اخلاق فاعلی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی رشد و تحول دوره کودکی دوم
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی اجتماعی وضع رفتار و عقاید
تعداد بازدید : 882 تعداد دانلود : 231
هدف از این پژوهش بررسی تاثیر آموزش ""فلسفه برای کودکان"" (P4C ) بر تحول اخلاقی دانش آموزان بود. به این منظور، دو کلاس در پایه ی پنجم مدرسه ای ابتدایی و پسرانه در منطقه ی یک آموزش و پرورش شهر تهران به طور تصادفی انتخاب شد. یکی از این کلاس ها به عنوان گروه آزمایش تحت 9 جلسه آموزش P4C قرار گرفت. از هر یک از کلاس ها 16 نفر بطور تصادفی برای آزمون گیری انتخاب شدند. با استفاده از فرم های موازی معماهای اخلاقی کلبرگ و پیاژه و پی گیری بالینی قضاوت های اخلاقی کودکان به روش مصاحبه ی فردی استدلال های اخلاقی دانش آموزان از نظر تراز کلی تحول اخلاقی، خود پیروی اخلاقی و اخلاق فاعلی در پیش آزمون و پس آزمون نمره گذاری شد. تحلیل کورایانس چند گانه هیچ گونه تفاوت معناداری را بین پس آزمون های تعدیل شده ی دو گروه در هیچ یک از متغیرها نشان نداد و بنابر این هیچ یک از فرضیه های پژوهشی مورد تایید قرار نگرفت. به نظر می رسد اجرای روش آموزش فلسفه به کودکان در بافت آموزش و پرورش ایران نیاز مند مداخلات شدید تر و ملاحظات بیشتری است.
۵.

نقش پیش بینی کنندگی انگیزش تحصیلی در ارتباط با سبک های هویت و راهبردهای فراشناختی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راهبردهای فراشناختی انگیزش تحصیلی سبک های هویت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی انگیزش انگیزش در تعلیم و تربیت
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی یادگیری فراشناخت
تعداد بازدید : 902 تعداد دانلود : 830
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش پیش بینی کنندگی انگیزش تحصیلی در ارتباط با سبک های هویت و راهبردهای فراشناختی دانش آموزان می باشد. روش تحقیق ، توصیفی از نوع همبستگی می باشد، جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه دوم مقطع متوسطه دوم شهر زاهدان در سال تحصیلی94-1393 به تعداد (2559) می باشد که از بین آنان نمونه ای به حجم 336 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای- چند مرحله ای انتخاب شد.به منظور جمع آوری داده هامقیاس انگیزش تحصیلیAMS) )والرندوهمکاران(1992)،پرسشنامه پایگاه هویت من EOM-EIS2)) بنیون وآدامز (1986) و پرسشنامه حالت فراشناختی انیل و عابدی(1997) به صورت گروهی توسط افرادگروه نمونه تکمیل شدند. اعتبار این پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب α=0/91،α=0/72،α=0/89به دست آمد.جهت تجزیه و تحلیل داده ها ازمیانگین و انحراف معیار ،آزمون هایT تک گروهی، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون به روش گام به گام استفاده گردید.نتایج پژوهش نشان دادکه ،دانش آموزان درمتغیر انگیزش تحصیلی، سبک هویت کسب شده، و راهبردهای فراشناختی دروضعیت مطلوبی می باشند.از بین مولفه های انگیزش تحصیلی ،انگیزش درونی با سبک هویت کسب شده و راهبردهای فراشناختی بیشترین ارتباط رانشان داد ، همچنین سبک هویت کسب شده بیشترین ارتباط را باراهبردهای فراشناختی نشان داد ،ازبین مولفه های انگیزش تحصیلی، درگام اول انگیزش درونی گام دوم انگیزش بیرونی وگام آخر بی انگیزشی بیشترین پیش بینی رااز هویت کسب شده داشته است سبک هویت سردرگم درگام اول توسط مولفه بی انگیزشی و درگام دوم توسط انگیزش درونی پیش بینی شد ، برای سبک هویت دیررس انگیزش درونی وبرای سبک هویت زودهنگام انگیزش بیرونی تنها مولفه هایی بودند که وارد الگوی پیش بینی کننده شدند.برای پیش بینی راهبردهای فراشناخی درگام اول انگیزش درونی ،درگام دوم بی انگیزشی ودر گام آخر انگیزش بیرونی بیشترین پیش بینی را از راهبردهای فراشناختی داشته اند.
۶.

پیشایندها و پیامدهای تنظیم هیجانی در دانش آموزان دختر: نقش حمایت خودمختاری والدین، معلم و کنترل ادراک شده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیشرفت تحصیلی تنیدگی تحصیلی تنظیم هیجانی کنترل ادراک شده ادراک از حمایت خودمختاری والدین ادراک از حمایت خودمختاری معلم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی انگیزش خود و تلاشهای آن
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی هیجان ماهیت هیجان
  3. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط مدرسه
تعداد بازدید : 925 تعداد دانلود : 189
هدف پژوهش حاضر آزمون الگویی از پیشایندها و پیامدهای تنظیم هیجانی با بررسی نقش حمایت خودمختاری والدین، معلم و کنترل ادراک شدهدر دانش آموزان بود.جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه اول دبیرستان در شهرستان تبریز بود. نمونه پژوهش 313 دانش آموز بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل مقیاس ادراک شیوه فرزندپروری والدین، پرسشنامه جو یادگیری، خرده مقیاس کنترل تحصیلی، پرسشنامه تنظیم هیجانی، مقیاس استرس آموزشی برای نوجوانان و معدل دانش آموزان بود. آزمون مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم الگوی پیشنهادی پژوهش، به ترتیب، با استفاده از روش های مدل معادلات ساختاری و بوت استرپ انجام گرفت. یافته های پژوهش حاضر نشان دادند که حمایت خودمختاری والدین و ادراک کنترل، پیشایندهای تنظیم هیجانی، و پیشرفت تحصیلی و تنیدگی تحصیلی از پیامدهای تنظیم هیجانی در دانش آموزان هستند. همچنین، یافته ها نشان داد که مسیرهای غیرمستقیم حمایت خودمختاری والدین و ادراک کنترل با پیشرفت تحصیلی و تنیدگی تحصیلی با میانجی گری تنظیم هیجانی معنی دار بودند. به علاوه، مسیر مستقیم حمایت خودمختاری معلم با تنظیم هیجانی و مسیر غیرمستقیم آن با پیشرفت تحصیلی و تنیدگی تحصیلی معنی دار نبود.
۷.

پیش بینی خودتعیین گری مذهبی توسط سبک های دلبستگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک های دلبستگی خود تعیین گری مذهبی خودپذیر خود تعیین گری درون فکنی شده سبک های خودتعیین گری مذهبی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی رشد و تحول دوره کودکی اول
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین
تعداد بازدید : 93 تعداد دانلود : 913
هدف پژوهش حاضر پیش بینی خودتعیین گری مذهبی توسط سبک های دلبستگی بود. جامعه مورد مطالعه دانش آموزان دختر و پسرپایه پیش دانشگاهی(18 تا 21 سال) شهرستان زاهدان در سال تحصیلی90-1389 بود. نمونه ی پژوهش شامل 346 که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده های مورد نظر پژوهش از پرسش نامه خودتعیین گری مذهبی ریان و همکاران و مقیاس تجدیدنظرشده دلبستگی کولینز و رید استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون گام به گام مورد استفاده قرار گرفت. نتایج همبستگی نشان داد سبک دلبستگی ایمن با خود تعیین گری مذهبی خودپذیر همبستگی مثبت دارد، سبک دلبستگی اضطرابی با خود تعیین گری مذهبی خودپذیر همبستگی معکوس دارد و سبک دلبستگی اجتنابی همبستگی مثبت با خود تعیین گری درون فکنی شده نشان می دهد. براساس رگرسیون گام به گام، سبک دلبستگی اجتنابی به میزان 012/0 واریانس سبک خودتعیین گری مذهبی درون فکنی شده راتبیین می کند و سبک دلبستگی اضطرابی به میزان 037/0 واریانس سبک خود تعیین گری مذهبی خودپذیر را تبیین می کند. بنابر این، هر چه انگیز های مذهبی درونی تر می شود تضاد سبک دلبستگی اضطرابی و اجتنابی با آن بیشتر می گردد.
۸.

تبیین رفتار اخلاقی در نوجوانان براساس دانش فراشناخت اخلاقی با توجه به تفاوت های جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نوجوانان تفاوت های جنسیتی رفتار اخلاقی دانش فراشناخت اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 59 تعداد دانلود : 997
پژوهش حاضر با هدف تبیین رفتار اخلاقی در نوجوانان براساس دانش فراشناخت اخلاقی با توجه به تفاوت های جنسیتی انجام شده است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهرستان خرم آباد است که از میان آنها 250 نفر (125 پسر و 125 دختر) بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و پرسش نامه های فراشناخت اخلاقی و رفتار اخلاقی را تکمیل کردند. سپس داده ها با استفاده از روش رگرسیون و آزمون تی مستقل مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که فرضیه اول رد و دو فرضیه دیگر تأیید شدند. به این معنی که دانش فراشناخت اخلاقیِ دانش آموزان نمی تواند رفتار اخلاقی آنها را پیش بینی کند . اما در رفتار اخلاقی و سه مؤلفه ی فراشناخت اخلاقی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود دارد. بنابراین لازم است در بررسی رفتار اخلاقی نوجوانان در جستجوی عوامل دیگر به خصوص عوامل غیرشناختی بود و در آموزش اخلاق به نوجوانان و کمک به تحول اخلاقی مثبت در آنها به تفاوت های جنسیتی هم توجه داشت.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۵۵