پژوهش های رهبری و مدیریت آموزشی

مطالعه پدیده رهبری در تیم ها با الگوی رهبری توزیع شده به خصوص در محیط های آموزشی در سال های گذشته مورد استقبال محققین این حوزه قرار گرفته است. تیم های موسس گرایش های بین رشته ای، تیم هایی با مسئولیت بروزرسانی برنامه های درسی و همچنین تیم هایی پژوهشی و آموزشی در حوزه های بین رشته ای از جمله تیم هایی بوده اند که موضوع تحقیقات در ادبیات رهبری توزیع شده بوده اند. گرچه نتایج این تحقیقات عموما بیانگر پیامدهای مثبت این شیوه رهبری بوده اند، اما نیاز به مطالعات اکتشافی برای شناسایی عوامل زمینه ای و موقعیتی اثربخشی این شیوه رهبری مورد تاکید قرار گرفته است. به عبارت دیگر، پیشنهاد شده است که اثربخشی رهبری توزیع شده در تیم ها تابع برخی عوامل زمینه ای و موقعیتی می تواند باشد. در این مطالعه موردی چندگانه، موضوع رهبری در سه تیم موسس گرایش های تحصیلی بین رشته ای در دانشگاه صنعتی شریف برای مطالعه عمیق تر انتخاب شد. بدین منظور داده های تحقیق از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته جمع آوری شد و با روش نظریه برخاسته از داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از مقایسه نتایج موردهای مطالعه شده با استفاده از رویکرد نظریه پردازی بر اساس مطالعات موردی، شواهدی مبنی بر اثرگذاری سه دسته عامل زمینه ای و موقعیتی مربوط به هدف، اعضا و همچنین محیط فعالیت تیم بر اثربخشی رهبری توزیع شده از دو مجرای تسهیل فرایند و تقویت رهبری توزیع شده در تیم، شناسایی شد. در انتها بر اساس یافته ها و بحث نظری انجام شده، گزاره هایی برای تحقیقات بعدی پیشنهاد شده اند.

در پژوهش های مدیریت با موضوع ارزیابی عملکرد کارکنان، سنجش شایستگی شغلی کارکنان و تحلیل شغل از ارزیابان به عنوان منبع گردآوری داده ها استفاده می شود. نتایج به دست آمده از چنین پژوهش هایی هنگامی قابل استفاده است که پایایی داده ها قابل قبول باشد. پژوهشگران برای برآورد پایایی این داده ها معمولاً از فرمول های پایایی بین ارزیابان و آلفای کرانباخ استفاده می کنند. این فرمول ها همه خطاهای موجود در داده ها را به عنوان خطای تصادفی محسوب می کنند، در حالیکه در بسیاری از شرایط پژوهشی خطاهای منظم نیز وجود دارند که هنگام برآورد پایایی باید مورد توجه قرار بگیرند. به همین دلیل این فرمولها نمی توانند پایایی نظرات ارزیابان را به درستی برآورد کنند. در این مقاله تلاش شد تا کاردبرد نظریه تعمیم پذیری برای برآورد پایایی نظرات ارزیابان معرفی شود. ابتدا نقاط ضعف نظریه کلاسیک آزمون و سپس توانمندی نظریه تعمیم پذیری برای برآورد پایایی تشریح شد. پس از آن مراحل به کارگیری نظریه تعمیم پذیری به همراه دو مدل اندازه گیری متقاطع و آشیان شده به همراه مثال توضیح داده شد که پژوهشگران با استفاده از آنها می توانند پایایی داده های تحلیل شغل را با دقت بیشتری برآورد کنند.v

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعاملی باوجدان بودن و جو روانشناختی بر عملکرد شغلی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان به روش توصیفی- همبستگی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان ادارات آموزش و پرورشناحیه 1و2 شهرستان ارومیه به تعداد 448 نفر می باشد که از این تعداد نمونه ای به اندازه 197 نفر بر اساس جدول مورگان به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش با استفاده از چهار پرسشنامه باوجدان بودن کاستا و مک کرا(1992)، جو روانشناختی کویزودیکوتیز (1991)، عملکرد شغلی پاترسون(1999) و رفتار شهروندی سازمانی پودساکوف و همکاران (1990) جمع آوری گردید.ضرایب پایایی پرسشنامه ها به ترتیب 75/0، 86/0، 84/0 و 81/0 ازطریق آلفای کرونباخ به دست آمد.برای تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند گانه استفاده شده است. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین جو روانشناختی با عملکرد شغلی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که می توان از روی متغیر با وجدان بودن و جو روانشناختی عملکرد شغلی را پیش بینی کرد و نیز تعامل با وجدان بودن و جو روان شناختی تعاملی معنی دار و پیش بینی کننده عملکرد شغلی می باشد ولی تعامل با وجدان بودن و جو روانشناختی بر رفتار شهروندی سازمانی تعاملی معنی دار مشاهده نشد.

هدف اولیه پژوهش حاضر، طراحی الگوی پیشنهادی امنیت آموزشی است. بنابراین با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی ، به واکاوی و تبیین مفهوم امنیت آموزشی و مؤلفه های آن از زوایه مطالعات امنیت پژوهی و تجارب نهادهای تربیتی در این زمینه پرداخته شده است. مطالعه موردی این پژوهش، بررسی میزان تحقق امنیت آموزشی در دانشگاه علامه طباطبائی و تعیین اولویت های عملی آن با استفاده از الگوی پیشنهادی امنیت آموزشی بوده است. تحقق این مهم با استفاده از روش پیمایشی و اجرای پرسشنامه در دو گروه اساتید و دانشجویان مشغول به تدریس و تحصیل در دانشگاه علامه طباطبائی در سال های تحصیلی 93-1392 و 94-93 صورت گرفته است. پرسشنامه ی محقق ساخته اساتید و دانشجویان مبتنی بر رویکرد انسان محور در امنیت و با نگاه سرمایه-بازده طراحی و در نمونه ای از دانشجویان و اساتید که به صورت طبقه ای در دسترس انتخاب شد، اجرا گردید. مطابق تحلیل های بدست آمده از داده ها، برایند امنیت آموزشی در دانشگاه علامه طباطبائی، متوسط بوده است. میانگین کل داده ها برابر 95/2، میانگین داده های مربوط به دانشجویان برابر 05/3 و میانگین داده های مربوط به اساتید82/2 است. در تحلیل داده ها علاوه بر تبیین شاخص های فراوانی و گرایش مرکزی، از تحلیل های مقایسه ای بین طبقات و نیز ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن استفاده شده است.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه فشار روانی ناشی از کار، راهبردهای مقابله ای و فرسودگی شغلی در مدیران مقطع ابتدایی انجام شده است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری پژوهش کلیه مدیران مقطع ابتدایی که از این تعداد 73 مدیر زن و 69 مدیر مرد به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم و تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها با استفاده از سه پرسشنامه ی فرسودگی شغلی مسلش (1981)، پرسشنامه فشار روانی ناشی از کار جی ملج و سوینت (1984) و پرسشنامه راهبردهای مقابله ای الیسون (1997)صورت گرفت. تجزیه تحلیل داده ها با به کارگیری آزمون ضریب همبستگی ، رگرسیون گام به گام، آزمون t مستقل و تحلیل واریانس انجام شد. نتایج نشان داد که بین راهبردهای مقابله ای و فرسودگی شغلی رابطه معکوس و معنی داری وجود داشته و استفاده از راهبردهای مقابله ای فرسودگی شغلی را به طور معنی داری در مدیران کاهش می دهد. یافته ها همچنین نشان داد که فقط بعد وظیفه از ابعاد فشار روانی ناشی از کار، قادر به پیش بینی فرسودگی شغلی مدیران است. همچنین نتایج بیانگر آن بودند که مولفه های مربوط به راهبردهای مقابله ای قادر به پیش بینی میزان فرسودگی شغلی مدیران هستند. مولفه مشارکت از راهبردهای مقابله ای با ضریب بتای استاندارد 434/0، 19 درصد از واریانس فرسودگی شغلی مدیران را تبیین نموده است. مولفه های مشارکت، برنامه سلامتی، مدیریت زمان و دیدگاه واقع گرایانه توان تبیین فرسودگی شغلی مدیران را به 35 درصد رسانده است.

هدف این پژوهش بررسی میزان تاثیر ساختار توانمندساز مدرسه و خوش بینی تحصیلی معلم بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشد. به منظور انجام این پژوهش از روش پژوهش توصیفی(همبستگی) استفاده شده است. پرسشنامه های خوش بینی تحصیلی معلم و ساختار توانمندساز مدرسه توسط 150 معلم مقطع سوم راهنمایی مدارس دخترانه منطقه 5 تهران که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، تکمیل گردید. معدل نهایی ترم گذشته دانش آموزان ملاک انداز گیری پیشرفت تحصیلی آنها قرار گرفت. برای بررسی فرضیه ها و پاسخ به سئوال پژوهش از ضریب همسبتگی و رگرسیون چندگانه استفاده گردید. یافته های پژوهش فرضیه ها را تایید نمودند. نتایج نشان دادند که خوش بینی تحصیلی معلم و ساختار توانمندساز مدرسه ارتباط مثبت و معناداری با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد. از میان ابعاد سه گانه خوش بینی تحصیلی(کارآمدی، تاکید تحصیلی ، اعتماد) کارآمدی معلم بیشترین ارتباط را با پیشرفت تحصیلی داشت. هم چنین یافته ها نشان دادند که خوش بینی تحصیلی معلم و ساختار توانمندساز مدرسه به صورت معناداری بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر می گذارد. دو متغیر خوش بینی تحصیلی معلم و ساختار توانمند ساز به همراه یکدیگر 23 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را تبیین نمودند

تحقیق حاضر به بررسی وضعیت شغلی دانش آموختگان مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی می پردازد. هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان دست یابی به اهداف رشته های فوق از طریق بررسی دیدگاه دانش آموختگان می باشد. تعیین اینکه تا چه اندازه دانش آموختگان این رشته ها جذب بخش ها و سازمانهای مرتبط با اهداف رشته ای خود شده اند، و تا چه میزان دانشگاه توانسته است دانش آموختگان را برای ورود به بازار کار آماده نماید.جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموختگان سالهای 88-84 می باشد که تعداد آنها 243 نفر بوده است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش از نوع روش توصیفی و مبتنی بر رویکرد پیمایشی می باشد. روش مورد استفاده برای نمونه گیری، نمونه گیری در دسترس بوده است. برای جمع آوری داده ها و اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی(فراوانی، میانگین، درصد) استفاده شده است. عمده ترین نتایج تحقیق عبارتند از: میزان اشتغال به کار دانش آموختگان در حین تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد 22.5درصد بوده است که بعد از فارغ التحصیلی در مقطع این میزان به 80 درصد افزایش یافته است بیشتر شاغلین در بخش های دولتی و در دو بخش آموزش عالی و آموزش و پرورش مشغول به کار بوده اند و میزان اشتغال به کار افراد در بخش صنعت در سالهای اخیر افزایش داشته است. علاوه بر این دانش آموختگان پیشنهاداتی برای آمادگی بهتری دانشجویان رشته های فوق الذکر جهت ورود به بازار کار داشته اند.

معنویت در محیط کار، از مفاهیم جدیدی است که در سالهای اخیر در ادبیات مدیریت و کسب و کار ظهور کرده است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه معنویت سازمانی و تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه رازی کرمانشاه می باشد. این مطالعه برحسب هدف از نوع کاربردی، ازنظر نحوه اجرا توصیفی و ازنظر آماری توصیفی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشکاه رازی ( 500 نفر) که در نیمه اول سال 1393 مشغول به کار بودند. نمونه آماری با استفاده از جدول مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 200 نفر انتخاب شدند که به کمک پرسشنامه ی معنویت سازمانی (شموس و دوچون، 2000 و میلیمن، 2003) و تعهد سازمانی (خان،2002) مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آمار توصیفی و استنباطی (t دو گروه مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام) استفاده شد. یافته ها نشان دهنده رابطه مثبت و معنادار بین ابعاد معنویت سازمانی و تعهد سازمانی می باشد و میانگین نمرات کلی معنویت سازمانی، همسو با اهداف سازمان می باشد و تعهد مداوم مردان بالاتر از زنان بود. بررسی سایر فرضیات نشانگر آن است که بین ابعاد معنویت سازمانی و تعهد سازمانی رابطه وجود دارد. طبق تحلیل رگرسیون ابعاد احساس همبستگی با همکاران و همسویی با اهداف سازمان از ابعاد معنویت سازمانی پیش بینی کننده مثبت تعهد عاطفی بودند و بعد احساس همبستگی با همکاران، تعهد مداوم را پیش بینی می کرد. نمرات کلی معنویت سازمانی هم پیش بینی کننده مثبتی برای تعهد هنجاری می باشد.