مدیریت اسلامی

مدیریت اسلامی

مدیریت اسلامی سال 22 پاییز و زمستان 1393 شماره 2 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

مدیریت جهادی، چالشها و الزامات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مدیریت جهادی و الزامات آن مدیریت نهادی و مدیریت انقلابی نهادگرایی و چالشها و الزامات آن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 607 تعداد دانلود : 343
این پژوهش با هدف شناسایی چالشها و الزمات مدیریت جهادی در کشور انجام شده است. به همین منظور در این تحقیق از یک سو سعی شده است ضمن شناسایی چالشهای فرا روی مدیریت جهادی، نسبت به شناسایی و طبقه بندی آنها و آسیبها در سه شاخه ساختاری، رفتاری و زمینه ای اقدام شود و از سوی دیگر الزامات تحقق مدیریت جهادی در چهار بعد رویکردی، مدیریتی، انسانی و ساختاری مشخص گردد. روش این تحقیق از نوع کاربردی، و به لحاظ ماهیت از جنس پیمایشی توصیفی است. در این پژوهش از دو پرسشنامه استفاده شده است. روایی پرسشنامه ها توسط استادان دانشگاه و خبرگان تحقیق مورد تأیید قرار گرفت که روایی پرسشنامه چالشها 85/0 و پرسشنامه الزامات 88/0 به دست آمد. در این تحقیق به منظور رتبه بندی و تعیین اهمیت ابعاد و شاخصها در دو بخش چالشها و الزامات از آزمون تکرار مجدد استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را دو طیف از مدیران و کارشناسان نهادهای انقلاب اسلامی و دستگاه های فرهنگی تشکیل می دهند. نتایج نشان می دهد که به ترتیب چالشهای رفتاری (29/89)، زمینه ای (42/85) و ساختاری (95/81) از اهمیت بسیاری برخوردار، و لازم است به گونه ای شایسته مدیریت شود. در بخش الزامات اجرای مدیریت جهادی نیز به ترتیب الزامات مدیریتی (15/89)، انسانی (87/81)، رویکردی (37/79) و ساختاری (40/76) از اولویت 1 تا 4 برخوردار است. در پایان پیشنهادها و راهکارهایی به منظور دستیابی به مدیریت جهادی و انقلابی در سازمانهای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، بویژه ارگانهایی که از پیشینه نهادی برخوردار بودند، ارائه شده است.
۲.

الگوی صدور دستور در نامه 46 امام علی (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نهج البلاغه و مدیریت مدیریت اسلامی براساس نهج البلاغه سبک رهبری و مدیریت اقتضایی جنبه های عملی مدیریت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 443 تعداد دانلود : 944
در این مقاله نامه 46 حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام با روش تفسیری و استنباطی مورد بررسی قرار گرفت. سؤالات پژوهش عبارت است از: نکات مدیریتی در این نامه کدام است؟ الگوی صدور دستور بر اساس مطالب نامه چگونه است؟ با بررسی این نامه و مطابقت مطالب آن با برخی متون رایج مدیریت، نکات مدیریتی فراوانی مشاهده شد که یاد خدا در همه حال، حفظ دین، توجه به محیط داخلی و خارجی در مدیریت، ایجاد انگیزه در مدیران رده پایین تر، شناخت رفتارهای مطلوب و نامطلوب و پیامدهای آنها، رعایت اخلاق اسلامی مانند فروتنی و گشاده رویی در مدیریت، اثربخشی سبک رهبری، رعایت مناسبات انسانی مبتنی بر عدالت و برابری، روحیه خدمتگزاری و... از جمله آنان است. مدیران جامعه اسلامی با رعایت این نکات می توانند مدیرانی موفق باشند و در جهت تعالی سازمان و جامعه نقش مهمی ایفا کنند.
۳.

تدوین الگوی کیفیت خدمات در مدیریت مسجد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت اسلامی مدیریت مسجد کیفیت خدمات مسجد اثربخشی در مدیریت مسجد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 109 تعداد دانلود : 321
این تحقیق با هدف شناسایی عناصر الگوی کیفیت خدمات در مسجد صورت گرفته است که بخش خروجی سیستم عملکرد اثربخش مسجد را تشکیل می دهد. روش تحقیق در طراحی الگوی مفهومی در این پژوهش مبتنی بر الگوی تحقیق کیوی و کامپنهود مفهوم سازی عملی جدا و روش تأیید الگوی تدوین شده در این تحقیق، روش دلفی است. گردآوری اطلاعات از منابع مختلف علمی و دینی انجام شده است. در این پژوهش، ابعاد اصلی کیفیت خدمات مسجد، که مورد شناسایی قرار گرفت، عبارت است از تعامل، قابلیت اطمینان برگزاری نماز، در دسترس بودن، کیفیت مجریان، و محسوسات و تنوع. در ادامه، بُعد تعامل به نه شاخص، بُعد قابلیت اطمینان برگزاری نماز به پنج شاخص، بُعد در دسترس بودن به چهار شاخص، بُعد کیفیت مجریان به چهار شاخص، بُعد محسوسات به نه شاخص و بُعد تنوع به پنج شاخص تجزیه شده است. طبق نظر خبرگان و با کمک آزمون رتبه بندی فریدمن، مهمترین و تأثیرگذارترین عامل در کیفیت خدمات مسجد، کیفیت برگزاری نماز است و ابعاد محسوسات و تنوع، کمترین اهمیت را در این الگو دارد.
۴.

تحلیل نتایج رفتار (بخل، میانه روی، اسراف) براساس ادبیات اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بخل و میانه روی و اسراف در زندگی فردی و اجتماعی ابعاد فردی و اجتماعی اخلاق اسلامی سبک زندگی اسلامی بر اساس اخلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 27 تعداد دانلود : 756
این پژوهش با هدف مشخص کردن نتایج بخل، میانه روی و اسراف انجام پذیرفت. برای دستیابی به این مهم، مفاهیم بخل، میانه روی و اسراف بر اساس متون اسلامی مورد مطالعه قرار گرفت که حاصل آن دستیابی به نتایج هر کدام از رفتارهای بخیلانه، مسرفانه و میانه رو است. نتایج رفتارهای سه گانه در قالب یک الگوی سنجش چهار سطحی متشکل از مفاهیم (بخل، میانه روی و اسراف)، ابعاد (فردی اجتماعی)، عوامل (دنیوی - اُخروی) و شاخصها، سازماندهی شد. برای رفتارهای سه گانه، 140 نتیجه به دست آمد. از نظر کمی، بخل 31%، میانه روی 43% و اسراف 26%، نتایج را به خود تخصیص می دهد. از مجموع نتایج، 83% فردی و 17% اجتماعی است. هم چنین از مجموع نتایج، 81% دنیوی و 19% اخروی است. نتایج تحقیق نشان می دهد که نه تنها بیشتر نتایج هر کدام از رفتارهای سه گانه فردی است (بخل با نتایج فردی 84%، میانه روی با نتایج فردی 82% و اسراف با نتایج فردی 84%)، بلکه همان طور که الگوی ساختاری تحقیق نشان می دهد، همه نتایج هر کدام از رفتارهای سه گانه چه در دنیا (تحت تأثیر نتایج دنیوی اجتماعی) و چه در آخرت (تحت تأثیر نتایج فردی دنیوی و نتایج اجتماعی اخروی) نهایتاً به خود فرد یعنی عامل رفتار بر می گردد.
۵.

بررسی میزان تحقق ابعاد مدیریت ارتباط با ارباب رجوع براساس اندیشه های مدیریتی حضرت علی(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: CRM عدالت و پیگیری کار مردم در ادارات مدارا و صبر و حسن خلق در برخورد با مراجعان مدیریت اسلامی و مشکلات جامعه امروز

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت بازرگانی بازاریابی و مدیریت بازار
  3. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی رفتار سازمانی
تعداد بازدید : 691 تعداد دانلود : 567
این پژوهش به بررسی ابعاد مدیریت ارتباط با ارباب رجوع (CRM) بر اساس اندیشه های مدیریتی حضرت علی(ع) در نامه 53 کتاب نهج البلاغه و میزان تحقق آنها در ادارات دولتی شهرستان شهرضا پرداخته، و الگویی پنج بعدی شامل عدالت، پیگیری، مدارا، صبر و حسن خلق ارائه کرده است. روش بررسی اطلاعات به صورت کتابخانه ای و اسنادی و منبع اصلی آن نهج البلاغه با شیوه توصیفی تحلیلی به بررسی این ابعاد پرداخته است.
۶.

ارزیابی شاخص افشای مسئولیت پذیری اجتماعی و بررسی ارتباط این شاخص با عملکرد مالی بانکها در ایران ( تحت رویکرد اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بانکداری اسلامی و عملکرد مالی مسئولیت پذیری اجتماعی اسلامی بانکها در ایران بانکداری اسلامی در ایران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت تئوری های مدیریت کلیات
تعداد بازدید : 583 تعداد دانلود : 19
در این مقاله ابتدا سطح ایفای مسئولیت پذیری اجتماعی اسلامی بانکها در ایران نسبت به آنچه در سطح بین الملل مورد انتظار است، بررسی می شود و سپس با استفاده از شیوه تحلیل واریانس، رابطه بین سطح افشای مسئولیت پذیری اجتماعی اسلامی و عملکرد مالی بانکها مورد مطالعه قرار می گیرد. نتایج نشان داد که بانکها در ایران به طور مناسبی به ایفای مسئولیتهای اجتماعی اسلامی نمی پردازند و نیز ایفای این مسئولیتها بر عملکرد مالی آنها تأثیری ندارد.
۷.

طراحی و تبیین نظام مدیریت مالیات محلی با رویکرد اسلامی (شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر اسلامی و مدیریت اسلامی وصول مالیات محلی برای اداره شهر درآمد پایدار شهرداری تهران مدیریت شهری جامع با رویکرد اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت مالی – حسابداری مدیریت مالی
تعداد بازدید : 301 تعداد دانلود : 904
نظام مدیریت مالیات محلی، نقش تعیین کننده ای در تأمین منابع درامد پایدار شهری ایفا می کند. این تحقیق به دنبال معرفی مفاهیم، مرور ادبیات نظری، عوامل و شاخصهای کلیدی نظام مدیریت مالیات محلی با رویکرد اسلامی و در نهایت ارائه الگوی مفهومی نظام است. برای یافتن پاسخ سؤالات تحقیق، پرسشنامه توسط 130 نفر از مدیران و مسئولان امور مالیات محلی شهرداری تهران تکمیل شد و با استفاده از نرم افزارهای SPSS و LISREL در مورد سؤالهای تحقیق، آزمون به عمل آمد و الگوی پیشنهادی نیز با استفاده از شیوه های تحلیل عاملی و معادلات ساختاری تأیید شد. نتایج نشان می دهد که در نظام مالیات محلی مطلوب شهرداری تهران در بعد ورودیها سه عامل اهداف، راهبردها و سیاستهای منابع درامد مالیاتی در بعد فرایندها سه عامل فرایندهای مدیریتی، اصلی و پشتیبانی منابع درامد مالیاتی و در بعد خروجیها سه عامل کارایی، اثربخشی و رضایت ذی نفعان درامد مالیاتی مهم است؛ بدین ترتیب و با عنایت به نارساییهای تأمین منابع درامدی و الزام قانونی برای دستیابی به چشم انداز و حاکمیت ارزشهای اسلامی در شهر تهران، باید نسبت به طراحی و اجرای نظام مطلوب درامدی اقدام لازم به عمل آید. در همین راستا پیشنهادهایی نیز ارائه شده است.
۸.

بررسی رابطه عدالت سازمانی ادراک شده مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه با رفتار شهروندی سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتار شهروندی سازمانی عدالت سازمانی و نهج البلاغه مدیریت اسلامی و عدالت سازمانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی رفتار سازمانی
تعداد بازدید : 907 تعداد دانلود : 663
در این پژوهش سعی شده است تأثیر عدالت سازمانی با تکیه بر آموزه های نهج البلاغه به همراه چهار بعد آن شامل عدالت توزیعی، رویه ای، بین فردی و اطلاعاتی به عنوان متغیر مستقل بر رفتار شهروندی سازمانی به عنوان متغیر وابسته بین کارکنان دانشگاه اصفهان مورد بررسی قرار گیرد. جامعه آماری پژوهش حدود 800 نفر از کارکنان بخش اداری دانشگاه اصفهان بودند که 170 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای سنجش عدالت سازمانی بر مبنای آموزه های نهج البلاغه از پرسشنامه محقق ساخته و برای سنجش رفتار شهروندی سازمانی از پرسشنامه ارگان، و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون از نرم افزار Spss و رویکرد معادلات ساختاری از نرم افزار Amos استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که عدالت سازمانی به طور کلی و سه بعد آن شامل توزیعی، رویه ای و بین فردی بر اساس آموزه های نهج البلاغه ارتباط مثبت و معنا داری با رفتار شهروندی سازمانی دارد؛ ولی ارتباط مثبت و معناداری بین عدالت اطلاعاتی و رفتار شهروندی سازمانی در این پژوهش مشاهده نشد.
۹.

شناسایی و رتبه بندی شاخصهای ارزیابی عملکرد مساجد تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سنجش عملکرد مساجد ارزیابی عملکرد مساجد مسجد و مدیریت بخش عمومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 548 تعداد دانلود : 425
این پژوهش، مسجد را از نظر دانش مدیریت و موضوع ارزیابی عملکرد، مورد مطالعه قرار داده و در دو بخش نظری و عملی تنظیم شده است. در بخش نظری پس از مروری بر ادبیات پژوهش، شاخصهای ارزیابی عملکرد مساجد از منابع کتابخانه ای مشخص شد و مورد پالایش قرار گرفت تا در شش مقوله اجتماعی، انتظامی، فرهنگی آموزشی، عمرانی اقتصادی، رسانه ای (ارتباطی و تعاملی) و عبادی طبقه بندی شود. در بخش عملی نیز با توجه به شاخصهای منابع کتابخانه ای و با استفاده از روش دلفی و توزیع پرسشنامه برای یازده نفر از خبرگان حوزه امور مساجد و بررسی نظر آنان به تدوین شاخصهای ارزیابی عملکرد مساجد پرداخته شد. در نهایت شاخصها در شش مقوله به تفکیک موضوعات با استفاده از شیوه های آماری SAW و TOPSIS و نتایج آنها رتبه بندی شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد مهمترین کارکرد مساجد، کارکرد فرهنگی آموزشی و کم اهمیت ترین آن، کارکرد انتظامی است.
۱۰.

تحلیل فقهی حقوق کارگر در جامعه اسلامی با رویکردی بر آرای امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کار و کارگر در اسلام فقه و قانون کار حقوق کارگر و فقه اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت تئوری های مدیریت کلیات
تعداد بازدید : 403 تعداد دانلود : 836
حقوق کارگر و مباحث مربوط به آن از جمله اموری است که در نگاه اول به نظر می رسد برای نخستین بار در حقوق غرب مطرح شده است و در متون اسلامی و فقهی سابقه چندانی ندارد؛ لیکن مطالعه و تأمّل در منابع اسلامی نشان می دهد که قرنها پیش از به وجود آمدن مفهوم حقوق کار در غرب، اسلام با مطرح کردن حقوق بنیادین برای کارگر برای این قشر چنان منزلتی عظیم قائل شده است که در هیچ یک از مکاتب بشری مشاهده نمی شود. این جستار با هدف اثبات این مدعا و بررسی گونه های حقوق کارگر در فقه امامیه، همچنین تبیین آرای ممتاز امام خمینی(ره) در این زمینه نگاشته شده است. بررسی دیدگاه های ایشان در مورد شأن و حقوق کارگر بویژه به این دلیل که به عنوان اسلام شناس و فقیهی حاذق، عملاً رهبری جامعه اسلامی را بر عهده داشتند در شناخت رویکرد حکومت اسلامی به حقوق کارگر از اهمیّت ویژه ای برخوردار است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۲