مدیریت اطلاعات سلامت

مقدمه: پژوهش یکی از شاخص های مهم موفقیت جوامع در حوزه های مختلف علمی، تکنولوژی، اقتصادی و ... است. استادان و دانشگاهیان هم از جمله مهم ترین گروه های دارای رسالت علمی و اجرایی در این زمینه هستند. در این راستا در مقاله ی حاضر، تعیین نیازهای پژوهشی استادان هدف پژوهش بوده است. روش بررسی: پژوهش توصیفی تحلیلی، مقطعی و گذشته نگر است که بر روی 119 نفر از استادان هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با به کارگیری پرسش نامه ی محقق ساخته (95/0 = α) در سال 1386 انجام شده است. نمونه ها به نسبت جمعیت انتخاب شده به صورت انفرادی و حضوری دعوت به همکاری شدند. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSSنسخه 15 در سطح آمار توصیفی گزارش گردید. یافته ها: عمده ترین یافته های پژوهش عبارتند از: میانگین نمرات به دست آمده در زمینه ی نیازهای اجتماعی 91/3، نیازهای سازمانی 9/3، نیازهای آموزشی 81/3 و نیازهای حمایتی پشتیبانی 93/3 بوده است. بیشترین گزارش از نیاز استادان نیز مربوط به تعریف بودجه ی مناسب و آزاد کردن زمان کافی برای پژوهش بوده است. نتیجه گیری: استادان در حوزه ی پژوهش نیازهای مختلفی داشته اند ولی بیش از همه حمایت های اقتصادی را اذعان نمودند. در مجموع لازم است تا دانشگاه برنامه های منظم و هدفمندی برای حضور علمی و فعال استادان در حوزه ی پژوهش داشته باشد.

مقدمه: دانشگاه ها و اعضای هیأت علمی آن ها مسؤول تربیت دانشجویانی هستند که مسؤولیت های اجتماعی موجود در جامعه را بر عهده می گیرند. برای تحقق اهداف جامعه و دانشگاه، اعضای هیأت علمی باید به رؤسای خود، همکاران و دانشجویان اعتماد کنند. اعتماد، باور استادان به قابلیت های جمعی را در پی خواهد داشت و موجب خودکارامدی جمعی اعضای هیأت علمی خواهد شد. هدف این مطالعه، بررسی نقش اعتماد در خودکارامدی جمعی اعضای هیأت علمی دانشگاه های منتخب دولتی شهر اصفهان بود. روش بررسی: مطالعه ی حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بود که در آن 261 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه های اصفهان، علوم پزشکی و صنعتی اصفهان در سال تحصیلی90-1389، به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه های استاندارد اعتماد سازمانی و محقق ساخته ی خودکارامدی جمعی بودند و روایی صوری و محتوایی آن ها توسط متخصصان تأیید شد و ضریب پایایی آن ها به ترتیب 81/0 و 89/0 محاسبه گردید. بررسی های آماری با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و از طریق نرم افزار SPSS نسخه ی 16 صورت گرفت. برای تحلیل داده ها از روش های آماری همبستگی و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها: اعتماد و خودکارامدی جمعی اعضای هیأت علمی دانشگاه های اصفهان، علوم پزشکی و صنعتی اصفهان همبستگی معنی دار دارند (63/0 = r) و 65 درصد از تغییرات خودکارامدی جمعی آن ها توسط اعتماد و مؤلفه های آن قابل پیش بینی می باشد. یافته ها حاکی از آن است که 67 درصد از تغییرات خودکارامدی جمعی اعضای هیأت علمی دانشگاه اصفهان، تنها از طریق مؤلفه های اعتماد به همکاران و اعتماد به دانشجویان قابل پیش بینی است. تغییرات خودکارامدی جمعی توسط مؤلفه ی اعتماد به دانشجویان، در دانشگاه علوم پزشکی به میزان 41 درصد قابل پیش بینی می باشد و در دانشگاه صنعتی اصفهان 69 درصد از این تغییرات از طریق مؤلفه های اعتماد به رئیس و اعتماد به همکاران، قابل پیش بینی است. نتیجه گیری: اعتماد و خودکارامدی جمعی اعضای هیأت علمی همبستگی معنی داری دارند و خودکارامدی جمعی از طریق اعتماد و مؤلفه های آن قابل پیش بینی می باشد، بنابراین اهمیت ایجاد روابط و فضای سازمانی همراه با اعتماد برجسته می شود. در همین راستا، رؤسای دانشکده ها و دانشگاه ها باید در زمینه ی ترویج فرهنگ اعتماد همت گمارند و با ایجاد جو سازمانی مناسب، در پی انسجام، هماهنگی و تقویت باورهای خودکارامدی جمعی باشند. این اقدامات می تواند تسهیل و ایجاد بسترهای لازم برای موفقیت اعضای هیأت علمی و دانشجویان را فراهم کند.

مقدمه: تصویر مطلوب در بازار، دارایی پر ارزشی برای محسوب می شود و عوامل مختلفی بر شکل گیری آن تأثیرگذارند. مدیران بیمارستان ها به عنوان یکی از مهم ترین نیروهای یک جامعه می بایست جهت ایجاد تصویری مطلوب از سازمان خود در اذهان مشتریان تلاش نمایند. هدف از پژوهش حاضر، تعیین تأثیر ادراک مشتریان از سرمایه ی انسانی (به طور خاص دانش و تخصص و مهارت های ارتباطی منابع انسانی) سازمان بر شکل گیری تصویر ذهنی آنان از بیمارستان می باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی است و جامعه ی آماری آن بیماران بستری در بخش های مختلف بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی در شهر اصفهان در پاییز 1388 بودند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه بوده است و روایی آن با استفاده از تحلیل عاملی و پایایی با محاسبه Cronbach’s Alpha مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: سرمایه ی انسانی بر شکل گیری تصویر ذهنی مطلوب تأثیر مثبت و معنی داری (594/0 = B، 001/0 > P) دارد. در این میان تأثیر مؤلفه ی دانش و تخصص (622/0 = B، 001/0 > P) پررنگ تر از بعد مهارت های ارتباطی (548/0 = B، 001/0 < P) می باشد. در پایان مقاله رتبه های هر یک از مؤلفه های مورد بررسی سرمایه ی انسانی به تفکیک گروه های مورد بررسی (پزشکان، پرستاران، کارکنان، خدمه) ارایه گردید. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان گفت ادراک مشتریان از دانش و تخصص منابع انسانی و مهارت های ارتباطی آنان بر شکل گیری تصویر ذهنی مشتریان از بیمارستان تأثیرگذار است؛ بنابراین لازم است که مدیران بیمارستان ها در راستای مدیریت بیمارستان و بازاریابی خدمات بیمارستان توجه به منابع انسانی موجود در بیمارستان و تبدیل آنان به سرمایه ی انسانی را مورد توجه قرار دهند.

مقدمه: ضرورت تمرکز نهاد بیمارستان بر روی فعالیت های اصلی امری اجتناب ناپذیر می باشد. از طرفی حساسیت مکانیسم پایش و نظارت جهت حفظ و ارتقای سطح کیفی خدمات برون سپاری شده مانع از بروز مشکلات جدیدی در این عرصه می گردد. بنابراین در این مطالعه به ارزیابی برون سپاری خدمات پرستاری از جنبه های مختلف پرداخته شده است. روش بررسی: این مطالعه ی توصیفی و کاربردی به صورت موردی (قبل و بعد) می باشد. جامعه ی پژوهش خدمات پرستاری بخش های بالینی (گوش و حلق و بینی، جراحی اعصاب) مرکز آموزشی درمانی آیت اله کاشانی اصفهان و زمان آن سال 1388 بود. داده ها از طریق پرسش نامه (رضایت مشتریان داخلی) و مصاحبه ی نیمه ساختمند با مسؤولان برون سپاری و همچنین از طریق بررسی مستندات و مدارک مالی و اداری مرتبط با موضوع استخراج شده اند. روایی ابزار با استفاده از فرم استاندارد دانشگاه در زمینه ی رضایت سنجی و پایایی بر اساس محاسبه ی Cronbach’ Alpha مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل آماری یافته ها با استفاده از برنامه ی SPSS انجام شد. یافته ها: یافته ها حاکی از افزایش نیروی کارشناس پرستاری از 29/0 به 36/0 به ازای هر تخت در راستای هدف اصلی برون سپاری می باشد. اما دستیابی به این هدف همراه با افزایش هزینه ی تمام شده ی هر تخت و در نتیجه، افزایش هزینه ی کل بخش بعد از برون سپاری برای بیمارستان می باشد. تعداد کل پرسنل به ازای هر تخت افزایش یافته و از 7/0 به 92/0 رسیده است. همچنین تغییرات نامحسوسی در رضایت مشتریان داخلی از عملکرد بخش غیر دولتی حاصل گردیده است. نتیجه گیری: در حالی که کاهش تصدی باید همراه با افزایش رضایت سایر کارکنان و بیماران و همچنین کارایی و اثربخشی باشد، استراتژی تأمین نیروی پرستاری خارج از سازمان مذکور منجر به افت شدید کارایی گردد. بنابراین استراتژی اتخاذ شده، بهره وری لازم را برای بیمارستان به ارمغان نیاورده است.

مقدمه: سازماندهی و نگهداری نظام سازمانی یکی از مهم ترین وظایف و مسؤولیت های مدیریت سازمان محسوب می شود. در واقع مدیران، مسؤول میزان و نوع تعهد کارکنان نسبت به ارزش های رسمی می باشند. چرا که نیروی انسانی متعهد و وفادار به سازمان می تواند تأثیر چشمگیری بر خدمت ارایه شده در سازمان های سلامت بگذارد. هدف از این پژوهش، شناسایی میانگین ابعاد سه گانه ی تعهد سازمانی (مشتمل بر عاطفی، مستمر و هنجاری) در کارکنان مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی استان اصفهان بوده است. روش بررسی: این مطالعه ی تحلیلی، به صورت مقطعی در سال 1390 صورت پذیرفت و جامعه ی آماری پژوهش، کارکنان حوزه ی مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی استان اصفهان بود. تعداد نمونه 128 نفر و روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده بود. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه ای با پایایی و روایی تأیید شده در مطالعات قبلی می باشد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و به کارگیری آزمون های آماری Spearman و آنالیز واریانس تحلیل گردیده اند. یافته ها: امتیاز تعهد سازمانی، 79/59 به دست آمد. در میان ابعاد سه گانه ی تعهد سازمانی، بعد تعهد عاطفی با کسب 2/69 امتیاز در اولویت اول و تعهد تکلیفی با 4/56 امتیاز و تعهد مستمر با 6/50 امتیاز در رده های بعدی قرار گرفتند (حداکثر امتیاز 100 بود). نتیجه گیری: ضروری است تا مدیران سازمان با توجه به نقش کارکنان شاغل در مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی در تضمین سلامت مردم و نجات جان آن ها در مواقع بروز حوادث و سوانح تمرکز بیشتری در زمینه ی ارزش های سازمانی و بعد تعهد مستمر کارکنان نموده و با اقداماتی نظیر بالا بردن امنیت شغلی، ایجاد تغییرات مثبت در فرهنگ سازمانی، ارایه ی آموزش های مناسب و توجیهی قبل از استخدام و اجرای برنامه های تشویقی در افزایش تعهد سازمانی کارکنان خود تلاش نمایند.

مقدمه: با توجه به افزایش مراکز درمان اعتیاد در کشور و اهمیت موضوع بررسی سلامت درمانگران مراکز ترک اعتیاد، به دلیل ارتباط آنان با بیماران دچار آسیب، این مطالعه با هدف تعیین فرسودگی شغلی درمانگران مراکز ترک اعتیاد دارای مجوز شهر اصفهان در رابطه با ویژگی های فردی و شغلی آن ها انجام گرفت. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از دسته ی مطالعات تحلیلی- مقطعی بود که بر روی 137 درمانگر مراکز ترک اعتیاد شهر اصفهان (34 پزشک، 14 روانپزشک، 42 روانشناس و 46 پرستار) در سال 1389 انجام شد. ابزار سنجش، پرسش نامه ی فرسودگی شغلی Maslach (MBI یا Maslach burnout inventory) -که پایایی آن از طریق Cronbsch's alpha تأیید شد (87/0 = α)- و پرسش نامه ی جمعیت شناختی بود. نمونه ها به صورت تصادفی ساده انتخاب و پرسش نامه ها در میان آنان توزیع شد. داده ها تحت نرم افزار SPSS نسخه ی 18 (version 18, SPSS Inc., Chicago, IL) با استفاده از آزمون t، ضریب همبستگی و تحلیل واریانس تحلیل شدند. یافته ها: میانگین نمره ی فرسودگی شغلی (43/32)، خستگی هیجانی (79/13)، مسخ شخصیت (44/4) در درمانگران مورد مطالعه در حد خفیف و کاهش کفایت شخصی ایشان (87/14) متوسط گزارش شد. همچنین بین فرسودگی شغلی با متغیر سابقه ی کار، رابطه ی مستقیم معنی دار و با رضایت از درآمد، علاقه به کار و نگرش نسبت به اثربخش بودن کار، رابطه ی معکوس معنی دار مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج بیانگر آن است که فرسودگی هر چند خفیف، اما به نحو قابل ملاحظه در میان درمانگران وجود دارد، به طوری که شدت آن در ابعاد خستگی هیجانی و کاهش کفایت شخصی، نگران کننده است. بنابراین، شناخت عوامل مستعد کننده و کاهش دهنده در ابعاد فردی، سازمانی و محیطی ضروری است.

گردشگری پزشکی، سفر افراد به خارج از کشور خود جهت دریافت خدمات دندانپزشکی است که به طور معمول در کشور خود هزینه ی بالاتری دارد. این پژوهش، به منظور شناسایی قابلیت های شهر اصفهان در حوزه ی گردشگری دندانپزشکی انجام شد. روش بررسی: این پژوهش از نوع مطالعات کیفی بود که در سال 1389 در شهر اصفهان انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها، یک پرسش نامه ی نیمه ساختار یافته با سؤالات هدایت شده بود که از طریق مصاحبه تکمیل گردید. در سنجش اعتبار داده های برآمده از مطالعه ی کیفی، برای اطمینان از میزان مقبولیت (عینیت پذیری) داده ها مصاحبه پس از استخراج ها با برخی از مشارکت کنندگان کنترل شد و صحت داده ها توسط آنان مورد تأیید قرار گرفت. نمونه گیری پژوهش از نوع هدفمند بود و بر این اساس، دندانپزشکانی انتخاب شدند که در طول 1 سال گذشته، بیمار خارجی برای ارایه ی خدمت داشتند. در مجموع، با توجه به اشباع داده ها با 12 نفر از داندانپزشکان عمومی و متخصص مصاحبه شد. جهت تحلیل داده ها از تحلیل محتوا استفاده گردید و پس از جمع بندی و دسته بندی داده های حاصل از مصاحبه، موضوعات اصلی و زیر موضوعات استخراج شد. 63.29 درصد زن و بقیه مرد بودند. خدمات ترمیمی بالاترین درصد (85.22) را بین انواع خدمات دریافتی بیماران خارجی از دندانپزشکان مشارکت کننده در مطالعه، به خود اختصاص داد. از بین بیمار خارجی مراجعه کننده به دندانپزشکان مورد مطالعه (84.8) درصد دارای ملیت ایرانی و مقیم در خارج از کشور بودند. قابلیت های گردشگری دندانپزشکی اصفهان در 7 موضوع شرایط متقاضی، امتیازات شهری اصفهان، شرایط عامل نیروی انسانی، وضعیت رقابتی مراکز ارایه دهنده ی گردشگری پزشکی در حوزه ی دندانپزشکی، الزامات گردشگری پزشکی، صنایع وابسته و پشتیبان و راهبردهای اطلاعاتی می باشد. مشارکت کنندگان اعتقاد داشتند که با توجه به تجارب آنها، بیشتر تقاضاها از جانب ایرانیان مقیم خارج بوده است. نتیجه گیری: با توجه به قابلیت های مطرح شده ازگردشگری پزشکی اصفهان در حوزه ی دندانپزشکی، می توان گفت که شهر اصفهان با وجود قابلیت های مناسب اکوتوریستی و نیروی انسانی متخصص و مزیت های رقابتی، هنوز نتوانسته است در این صنعت جایگاه مشخصی داشته باشد. تقویت الزامات گردشگری پزشکی، هماهنگی صنایع وابسته و پشتیبان، توسعه ی راهبردهای اطلاعاتی و بازاریابی گردشگری دندانپزشکی از پیشنهادهای سازنده جهت توسعه ی سریع تر این صنعت می باشد.

مقدمه: از آن جایی که پرسنل پرستاری بیشترین درصد از کارکنان بیمارستانی را به خود اختصاص می دهند و کیفیت مراقبت های بهداشتی- درمانی تا حد زیادی متأثر از عملکرد کادر پرستاری است، بنابراین ارزیابی محیط داخلی سازمان از دیدگاه این افراد می تواند تا حد زیادی مبین نقاط قابل بهبود و قوت بیمارستان ها باشد. مطالعه ی حاضر با هدف تبیین نگاه جامعه ی پرستاری شاغل از وضعیت مؤلفه های محیط داخلی سازمان صورت پذیرفته است. روش بررسی: این مطالعه تحلیلی است، که به صورت مقطعی در بیمارستان های منتخب آموزشی، غیر آموزشی و خصوصی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در تابستان 1389 انجام شده است. نمونه گیری شامل روش خوشه ای (انتخاب بیمارستان ها) و در داخل خوشه ها نمونه گیری به صورت تخصیص به نسبت صورت پذیرفته است. تعداد آزمودنی های مورد نظر به روش تصادفی ساده انتخاب شد ند. معیار ورود به نمونه، پرستارانی بودند که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد باشند. بر این اساس تعداد نمونه ی پژوهش 384 محاسبه گردید. اطلاعات با استفاده از پرسش نامه ی استاندارد مدل 6 بعدی وایزبورد (با پایایی 7/89 = α) گردآوری شد. امتیاز 20 در این پرسش نامه، امتیاز خنثی بود، امتیاز کمتر از 20 نشان دهنده ی قوت و امتیاز بیشتر از 20 نشان دهنده ی ضعف بیمارستان در متغیر مورد مطالعه بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 15 و آزمون های آماری نظیر میانگین و انحراف معیار، آنالیز واریانس یک طرفه، t و همبستگی Pearson تجزیه و تحلیل شده اند. یافته ها: بررسی وضعیت متغیرهای مورد مطالعه در این پژوهش که شامل هدف گذاری، ساختار سازمانی، رهبری، ارتباطات، مکانیسم پاداش، هماهنگی و نگرش به تغییر می باشند، حاکی از ضعف کلیه ی بیمارستان های مورد مطالعه در بعد مکانیسم پاداش (بیمارستان آموزشی: 62/22، بیمارستان غیر آموزشی: 01/24، بیمارستان خصوصی: 42/25) می باشد. همچنین ساختار سازمانی از موارد ضعف بیمارستان های غیر آموزشی (09/21) و نقطه ی قوت در سایر گروه های مورد مطالعه (بیمارستان آموزشی: 88/19، بیمارستان خصوصی: 93/19) می باشد. نتیجه گیری: ضرورت نگاه سیستماتیک در طراحی و تدوین مکانیسم پاداش عادلانه با حضور نمایندگان کارکنان از اقداماتی است که می تواند در بهبود وضعیت فعلی بیمارستان های مورد مطالعه تأثیر بسزایی داشته و دستیابی سازمان به اهداف از پیش تعیین شده اش را تسهیل نماید.

مقدمه: بازدهی و ارتقای عملکرد نیروی انسانی در سازمان ها به عنوان مهم ترین و باارزش ترین سرمایه و منبع آن سازمان، اثری به مراتب بیش از سایر عوامل در موفقیت و بهره وری خواهد داشت. هدف این تحقیق، شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقای عملکرد کارکنان بیمارستان دکتر شریعتی اصفهان با استفاده از مدل Achieve از نظر کارکنان بود که بر مبنای آن، میزان تأثیر عواملی مانند توانایی فرد، شناخت شغل، حمایت سازمان، انگیزش کارکنان، اعتبار تصمیمات مدیران، بازخور عملکرد و عوامل محیطی بر اثربخشی و ارتقای عملکرد کارکنان بررسی شد. روش بررسی: روش پژوهش حاضر، توصیفی- پیمایشی از شاخه ی میدانی بود. جامعه ی آماری پژوهش را کلیه ی کارکنان بیمارستان دکتر شریعتی اصفهان (1201 نفر) تشکیل می دادند. نمونه ی آماری با استفاده از روش نسبت موافقین و مخالفین، 168 نفر به دست آمد. روش نمونه گیری در این تحقیق به صورت تصادفی طبقه بندی شده بر مبنای گروه شغلی و ابزار استفاده شده در این تحقیق، پرسش نامه از نوع محقق ساخته شامل 34 سؤال در مقیاس لیکرت بود. پایایی سؤالات تحقیق از طریق محاسبه ی ضریب Chronbach¢s alpha، 84/0 به دست آمد. روایی آزمون توسط صاحب نظران مورد تأیید قرار گرفت. در بخش تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی مانند میانگین، انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی از آزمون های One sample t، Paired t و Hottelling T2 استفاده شد. در نهایت داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: از نظر کارکنان مورد تحقیق، عوامل هفت گانه مشخص شدند و بر اساس مدل Achieve با بهره وری و ارتقای عملکرد کارکنان نقش معنی داری داشتند و در بین این عوامل، انگیزش به عنوان مؤثرترین عامل بر ارتقای عملکرد کارکنان شناخته شد (28/4 = x) و عواملی مانند حمایت سازمان از کارکنان (26/4 = x) و توانایی و مهارت کارکنان (22/4 = x) در اولویت بعدی قرار گرفت. نتیجه گیری: انگیزش به عنوان مؤثرترین عامل و عواملی مانند حمایت سازمان از کارکنان و توانایی و مهارت کارکنان در اولویت بعدی بر ارتقای عملکرد کارکنان بیمارستان دکتر شریعتی اصفهان تأثیر دارند.

مقدمه: تمرکز بر مقوله ی سرمایه ی اجتماعی در سال های اخیر مبتنی بر تأثیر آن در افزایش و تولید سرمایه های انسانی و همچنین بالا بردن سطح سلامت عمومی جامعه بوده است. سرمایه ی اجتماعی به عنوان عاملی برای موفقیت در برنامه های رفاه اجتماعی و سلامت عمومی مورد بحث می باشد و به همین دلیل امروزه در بررسی و تدوین شاخص های اجتماعی و شاخص های سلامت جسمی و روانی جایگاه خاصی دارد. هدف این مقاله، تعیین رابطه ی بین سرمایه ی اجتماعی با بهداشت روانی بود. روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری را کلیه ی دانشجویان رشته های علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان در مقاطع مختلف تشکیل می دادند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه ی سلامت عمومی (General health questionnaire یا GHQ) برای سلامت روانی و پرسش نامه ی محقق ساخته برای سنجش سرمایه ی اجتماعی بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: ضریب همبستگی بین مؤلفه های اعتماد، احساس تعلق و علاقه و معتمد بودن با بهداشت روانی در سطح 05/0 > P رابطه معنی دار و معکوس داشت. یافته ها همچنین بیانگر آن بود که بین میزان سرمایه ی اجتماعی دانشجویان و بهداشت روانی آنان رابطه ی معکوس وجود دارد. نتیجه گیری: از جمله موارد قابل توجه، پایین بودن سطح مشارکت، اعتماد، احساس تعلق و علاقه و مورد اعتماد بودن دانشجویان نسبت به اکثریت گروه ها و نهادهای اجتماعی است و این نشان دهنده ی پایین بودن میزان سرمایه ی اجتماعی در بین آن ها می باشد.

مقدمه: ایمنی بیمار دغدغه ای جهانی در تمامی عرصه های خدمات سلامت است. مراقبت و خدمات غیر ایمن علاوه بر تحمیل رنج به انسان ها، هزینه های اقتصادی سنگینی نیز به بار می آورد. با توجه به حساسیت ویژه ی ایمنی بیمار در اتاق عمل، هدف این پژوهش، ارزیابی وضعیت ایمنی بیمار در اتاق عمل بود. روش بررسی: پژوهش حاضر، کاربردی از نوع توصیفی- مقطعی بود که در سال 1390 در اتاق عمل بیمارستان شهید بهشتی انجام شد و داده های مربوط به پژوهش از طریق تکمیل پرسش نامه ی استاندارد بیمارستان دوستدار ایمنی بیمار سازمان جهانی بهداشت (World Health Organization یا WHO) به روش سرشماری توسط 20 نفر از مدیران ارشد، میانی، عملیاتی و پرسنل اتاق عمل بیمارستان شهید بهشتی جمع آوری گردید. به منظور ارزیابی سطح ایمنی بیمار، میانگین امتیاز 5/0-0 نشان دهنده ی سطح عملکردی ضعیف، 7/0-5/0 سطح متوسط و 1-7/0 سطح خوب است. با توجه به استفاده از پرسش نامه ی استاندارد سازمان جهانی بهداشت در زمینه ی ارزیابی وضعیت ایمنی، روایی و پایایی آن تأیید شده می باشد. در نهایت داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS در سطح آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین امتیاز محور حاکمیت و رهبری 35/0 ± 7/0، جلب مشارکت و تعامل با بیمار و جامعه 37/0 ± 56/0، خدمات بالینی ایمن و مبتنی بر شواهد 35/0 ± 73/0 و محیط ایمن 37/0 ± 78/0 بود و به ترتیب نشان دهنده ی وضعیت خوب، متوسط، خوب و خوب می باشد. میانگین امتیاز وضعیت کلی ایمنی 36/0 ± 71/0 بود و عملکرد خوب را نشان می دهد. نتیجه گیری: به منظور دستیابی به سطح خوب کلیه ی محورهای پرسش نامه، لازم است هدف گذاری ها در سطح برنامه ریزی استراتژیک بیمارستان انجام شود.

منظور از خدمت رسانی ناب ادراک شده، آن دسته از خدمات درمانی است که نیازهای بیماران را به لحاظ اطلاع رسانی در خصوص نحوه ی پذیرش و سرویس دهی درمانی بیمارستان و مراکز خدمات درمانی تکاپو می کند. هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه ی بین دسترسی به زیرسامانه ی مدیریت اطلاعات درمانی بیماران با خدمت رسانی ناب ادراک شده به منظور ارایه ی یک مدل مناسب است. روش بررسی: روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی بیماران مراکز خدمات درمانی- پزشکی شهر اصفهان تشکیل دادند. برای جمع آوری اطلاعات از شیوه ی نمونه گیری در دسترس (103 نفر از بیماران مراجعه کننده به درمانگاه های خدمات درمانی موجود در سطح شهر اصفهان در سال 91-1390)، استفاه شده است. ابزار تحقیق، پرسش نامه ی محقق ساخته در خصوص زیرسامانه های مدیریت اطلاعات حاوی 36 و پرسش نامه محقق ساخته در خصوص خدمات رسانی ناب ادراک شده مشتمل بر 12 گویه و پرسش نامه ی رضایتمندی بیماران از نحوه ی سرویس دهی مشتمل بر 15 گویه با طیف پنج درجه ای لیکرت بود که با استفاده از مطالعات انجام شده (ادبیات موجود و نظرات متخصصان و استادان و مطالعات مقدماتی)، پرسش نامه های مورد نظر تهیه شد و روایی پرسش نامه به لحاظ محتوا تأمین گردید و بر اساس روش Cronbach's alpha، ضریب اعتبار آن ها به ترتیب معادل 87/0، 93/0 و 89/0 به دست آمد. تحلیل داده ها بر اساس نرم افزار SPSS نسخه 16 و LISREL (Linear structural relationships) صورت گرفت. یافته ها: زیرسامانه ی مدیریت اطلاعات شرایط پذیرش بیمار، دارای اثر مستقیم (34/0)، مدیریت اطلاعات پذیرش سرپایی دارای اثر مستقیم (27/0) بر خدمات رسانی ناب ادراک شده است. زیرسامانه ی مدیریت اطلاعات پذیرش سرپایی دارای اثر مستقیم (42/0)، زیرسامانه ی مدیریت اطلاعات پذیرش بستری دارای اثر مستقیم (33/0)، زیرسامانه ی مدیریت اطلاعات مدارک و سوابق پزشکی بیمار دارای اثر مستقیم (13/0) بر رضایتمندی بیماران از نحوه ی سرویس دهی است. شاخص براز مدل نهایی تحقیق به قرار ذیل می باشد: شاخص برازش تطبیقی ( CFI یا Comparative fit index) برابر با 944/0، شاخص توکر- لویس (TLI یا Tucker-Lewis index) برابر با 926/0، شاخص برازش هنجار شده مقتصد (PNFI یا Parsimony normed fit index) برابر با 784/0، شاخص برازش تطبیقی مقتصد (PCFI یا Parsimony comparative fit index) برابر با 638/0 ، ریشه ی میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA یا Root mean square error of approximation) برابر با 078/0، 2χ نسبی برابر با، شاخص نیکویی برازش شده (GFI یا Goodness of fit index) برابر با 953/0، مقدار 2χ (Chi-square) برابر با 592/268 و سطح معنی داری برابر با 001/0 > P. نتیجه گیری: تهیه ی زیرسامانه های مدیریت اطلاعات همواره باید در راستای کیفی سازی خدمات رسانی به بیماران جهت درمان، در نظر گرفته شود تا سرویس دهی مؤثری در خصوص پذیرش بیماران صورت گیرد.

مقدمه: امروزه بیش از هر زمان دیگر فراموش کرده ایم که حل دشواری های بهداشتی بستگی به آن دارد که خود مردم چه کاری را باید برای خودشان انجام دهند. وظیفه ی خطیر خدمات بهداشتی هوشمندانه از جمله نظام مراقبت های اولیه ی بهداشتی (Primary health care یا PHC)، کمک به سلامتی مردم با تأکید بر پیشگیری، در مقابل خدمات پزشکی با هزینه های کمرشکن، وابستگی آور و کم اثر است. هدف تحقیق حاضر، سنجش اصول فلسفی پیشگیری با PHC و تعیین آگاهی و نگرش مدیران نهادهای مختلف سلامت اصفهان از اصول فلسفی نه گانه ی این مراقبت ها بود. روش بررسی: مطالعه ی حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی- پیمایشی بود. جامعه ی مورد مطالعه 384 نفر از مدیران ارشد، میانی و اجرایی اصفهان در نهادها و سازمان های مختلف مربوط به سلامت مانند دانشگاه علوم پزشکی، بهزیستی و ... در سال 89-1388 بودند. ابزار تحقیق، پرسش نامه ای محقق ساخته و حاوی سه دسته سؤالات پایه، دانشی و نگرشی نسبت به اصول فلسفی نه گانه ی PHC بود. روایی پرسش نامه توسط متخصصین مربوط و پایایی آن توسط آزمون پایلوت و با آلفای 84 درصد مورد تأیید قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده وارد نرم افزار کامپیوتری SPSS نسخه ی 16 گردید و مراحل آمار توصیفی با میانگین و درصد و آمار تحلیلی با آزمون t، ANOVA و همبستگی Pearson مورد محاسبه قرار گرفت. یافته ها: بالاترین میانگین نمره ی آگاهی از اصول فلسفی نه گانه ی PHC مربوط به بعد فلسفی «انگیزه و عشق خدمت به مردم» و برابر 41/12 ± 39/98 و کمترین آن مربوط به بعد فلسفی «برابری و عدالت» و برابر با 17/29 ± 75/65 بود. بالاترین میانگین نمره ی نگرش مربوط به بعد فلسفی «هماهنگی بین بخشی» و برابر با 97/22 ± 55/81 و کمترین آن مربوط به بعد فلسفی «برابری توزیع» و برابر با 79/12 ± 15/49 بود. نتیجه گیری: نمره ی میانگین آگاهی تمامی رده های مدیریتی کمی بالاتر از 80 به دست آمد. اگر چه تا نمره ی عالی 100 فاصله دارد، اما برای یک نظام سلامت رسیدن به آن کار بسیار دشواری است و باید در این زمینه تلاش نمود. نمره ی میانگین نگرش 65 به دست آمد. این نتیجه خوبی برای این سیستم محسوب نمی شود، چرا که نگرش بالاتر مدیران نقشی کلیدی در به اجرا درآمدن اصول PHC است.

مقدمه: مطالعات طرح جا و مکان جهت پاسخ گویی بهتر به نیازها و افزایش کارایی فضاهای فیزیکی بیمارستان انجام می شود. از این رو، هدف عمده ی این پژوهش، اصلاح فرایندهای گردش کار بخش اورژانس از طریق مطالعه ی طرح جا و مکان در روند بازسازی بخش اورژانس بیمارستان دکتر شریعتی اصفهان به عنوان یکی از بزرگ ترین بیمارستان های استان در سال 1390 در امر رسیدگی به بیماران اورژانسی بود. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه ی توصیفی از نوع موردی، مرتبط با فضاهای بخش اورژانس بیمارستان شریعتی در سال 1390 بود. داده ها در 4 قسمت بررسی شرح وظایف و عملکردها، جریان گردش کار، چالش ها، فضاهای موجود و تغییرات طراحی، تقسیم بندی شدند و مشاهدات مستقیم جهت تدوین فرایندهای موجود کاری مطابق با کلیه ی فضاهای بالینی و پشتیبانی موجود در نقشه های بخش اورژانس سال 1390، از طریق پرسش نامه ی استاندارد (مورد تأیید معاونت درمان و مدیریت سازمان تأمین اجتماعی استان) جمع آوری گردید. در نهایت تحلیل داده ها از طریق نرم افزار Excel انجام شد. یافته ها: از بین 6 هدف بازسازی، «راه اندازی تریاژ» اولویت اول را به خود اختصاص داد و در میان فرایندها و فضاهای بخش، فرایندهای پذیرش بیماران اورژانسی، مسمومیت و کودکان و فضاهای ورودی، تریاژ و قسمت بیماران بدحال و غیر بدحال اساسی ترین تغییرات را منطبق بر اولویت های استخراج شده داشتند. نتیجه گیری: با توجه به استانداردهای اعتباربخشی مبنی بر الزام رعایت استانداردهای واحد ساختمان، ضروری است مدیران بیمارستان ها به واحد مذکور -که یکی از علل مهم رضایتمندی است- توجه خاصی داشته باشند و این روش ساده، جامع و قابل اجرای مطالعه را در طی بازسازی بخش های بیمارستان، اصلاح عملکردها و فرایندها، تدوین برنامه ی بهبود کیفیت واحد ساختمان منطبق بر استانداردهای اعتباربخشی به کار گیرند.

امروزه تجارت خدمات سلامت به سرعت در حال رشد است و فن آوری اطلاعات و ارتباطات این روند را آسان تر می سازد. خدمات سلامت طبق موافقت نامه ی عمومی تجارت خدمات (GATS یا General agreement on trade in services)، از طریق چهار حالت معامله می شوند. مهاجرت متخصصین سلامت یکی از اشکال تجارت خدمات سلامت است که به دلیل تغییرات دموگرافیک، سالمندی جمعیت و افزایش هزینه های خدمات سلامت در کشورهای با درآمد بالا به عنوان عوامل افزایش دهنده ی تقاضا، توسعه ی صادرات، افزایش درآمد ارزی و ارتقای دانش و مهارت های کارکنان به عنوان عوامل ترغیب کننده ی عرضه، روندی رو به رشد داشته است. با این که مهاجرت متخصصین سلامت مزایایی را برای کشورها در بردارد، اما می تواند چالش هایی نیز به همراه داشته باشد. هدف این مقاله، شناسایی فرصت ها و چالش های حاصل از مهاجرت متخصصین سلامت درکشورهای آسیایی بود. در این مقاله، تجارت خدمات سلامت به عنوان یکی از پیچیده ترین چالش های نظام سلامت، انواع آن و وضعیت کنونی کشورهای آسیایی در رابطه با حالت چهارم معاملات خدمات سلامت، مورد بررسی قرار گرفته و فرصت ها و چالش های حاصل از مهاجرت متخصصین سلامت بیان گردیده است. بررسی ها نشان داد که کشورهای وارد کننده یا صادر کننده ی خدمات سلامت، با فرصت ها و تهدیدهای یکسانی روبه رو نیستند. مهاجرت به کشورهای با درآمد بالاتر، فرصتی برای کار و شرایط بهتر جهت متخصصین سلامت فراهم می کند و یک منبع درآمد برای کشور صادرکننده است. اما فقدان سیاست های صریح و روشن در این زمینه، منجر به تخلیه ی کشور مبدأ از نیروی کار متخصص -که به عنوان «فرار مغزها» از آن یاد می شود-، کاهش نیروی کار ملی و از دست دادن سرمایه های صرف شده در آموزش این کارکنان می گردد.

سلامت یک پروسه ی چند محوری و در عین حال بسیار مهم است، از یک سو عوامل بسیاری در ایجاد و تداوم آن نقش دارد و حاصل مشارکت تمام دستگاه های اجرایی یک جامعه است و از طرف دیگر تأثیر قابل توجهی بر سایر بخش های جامعه دارد. آن چه در ارایه ی خدمات سلامت اهمیت بسیار دارد، مسأله ی عدالت است. در این مقاله سعی شد تا با بررسی آمار موجود، عادلانه بودن خدمات سلامت کشور در فاصله ی سال های برنامه های سوم و چهارم توسعه مورد بررسی قرار گیرد. این مطالعه در پایان سال 1390 به صورت مروری انجام و برای گردآوری اطلاعات از موتورهای جستجو و منابع کتابخانه ای بهره گیری شد. سپس یافته ها با توجه به هدف اصلی پژوهش، انتخاب و مرتب گردید. همان طور که بررسی ها نشان داد، اگر چه برای گسترش عدالت در سلامت از لحاظ محتوای قانونی و تدوین برنامه در کشورمان کاستی وجود ندارد، اما در اجرا، مسایل و مشکلات عدیده ای را ملاحظه می نماییم و با گذشت سال های متمادی و پایان یافتن برنامه های سوم و چهارم توسعه، تحلیل آماری و گزارشات مدون سالیانه که به چه میزان اهداف برنامه محقق شده است، در دست نیست. لیکن طبق بررسی ها روند حرکت شاخص سیاست های بخش سلامت نتوانسته است تا تغییر معنی داری در جهت بهبود عدالت در دسترسی مالی ایجاد کند. با این وجود، پیشرفت هایی نیز داشته ایم اما لازم است که در این زمینه پژوهش های بیشتری صورت گیرد و علل ریشه ای عدم موفقیت برنامه ها بررسی شود.

تغییرات روزافزون محیط و پیشرفت سریع تکنولوژی، تطابق سازمان های بهداشتی و درمانی را در جهت ایجاد تغییرات مناسب، الزامی ساخته است. در قلمرویی مانند بهداشت و درمان، تیم درمان ملزم به تبعیت از قوانین و دستورالعمل های زیادی هستند که این امر منجر به کاهش آزادی عمل، نداشتن قدرت و اختیار کافی برای سازمان دهی مجدد فرایندها و حذف فعالیت های بدون ارزش افزوده توسط آن ها می شود. اصول انعطاف پذیر مدیریت فرایند کسب و کار (BPM یاBusiness process management) راهکاری است که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای پیشرفته با موفقیت به کار گرفته می شود. مدیریت فرایند کسب و کار، شامل شناسایی وضعیت موجود فرایندها، مدل سازی آن ها و تعیین تأثیر مدیریت فرایندها پس از اجرای اصلاحات می باشد. این رویکرد، که در بسیاری متون با عنوان موج سوم اصلاحات فرایند معرفی شده است، با هدف رفع مشکلات روش های پیشین و با در نظر گرفتن محدودیت های بودجه و الزامات قانونی موجود، بیانگر روشی قابل اجرا در سازمان ها می باشد. مدیریت فرایند کسب و کار، با در نظر گرفتن گام های ضروری برای انجام کار، یکپارچه سازی آن ها و حذف فعالیت های بدون ارزش افزوده، سعی در افزایش انعطاف پذیری، کیفیت و سرعت انجام فرایندها دارد. این رویکرد در سازمان های بهداشتی و درمانی، با به کارگیری نرم افزار BPMs (Business process management suite) و از طریق یکپارچه سازی پرونده ی الکترونیک بیمار (EHR یا Electronic health record)، دستورالعمل ها (Guidelines) و سیستم اطلاعات بیمارستان (HIS یا Health information system) به اهداف خود دست می یابد. در این مقاله، پس از شرح تاریخچه ی مختصری بر روند فرایندگرایی، رویکرد مدیریت فرایند کسب و کار، اهداف و حوزه های مداخله ی آن در سازمان های بهداشتی و درمانی شرح داده شده است.

هدف نهایی نظام ارایه ی خدمات بهداشتی و درمانی هر کشوری، ارتقای سطح سلامت آحاد مردم می باشد. عدم پاسخگویی به نیازها و انتظارات سلامتی در چند دهه ی اخیر، اجرای برنامه های اصلاحی را ایجاب می کند. پزشک خانواده ی روستایی از جمله این اصلاحات در نظام سلامت ایران است که از سال 1384 به اجرا درآمد. هدف از این مطالعه، بررسی عملکرد برنامه ی پزشک خانواده ی روستایی از زمان آغاز این برنامه بود. مطالعه ی حاضر یک مطالعه ی مروری نقلی بود که با جستجو در سایت های Google، Google scholar، SID، Magiran و Irandoc با کلید واژه های «پزشک خانواده، پزشک خانواده ی روستایی، Family physician، Family medicine،Rural family medicine ، Rural family physician» انجام گرفت که در نهایت 39 مقاله ی مرتبط با هدف مطالعه، استخراج و بررسی شد. در این مطالعه اهداف برنامه ی پزشک خانواده در چندین زیر مجموعه شامل نظام ارجاع، پاسخگویی، دسترسی، هزینه، پوشش خدمات، اولویت به خدمات سلامت نگر، تشکیل پرونده ی سلامت، کنترل کیفیت خدمات، رضایتمندی و نگرش کارکنان تیم سلامت و گیرندگان خدمت دسته بندی شد و عملکرد برنامه ی پزشک خانواده در دستیابی به این اهداف بررسی گردید. مطابق بررسی های انجام شده، برنامه عملکرد به نسبت خوبی پس از گذشت چند سال از اجرا داشت، ولی هنوز نظام ارجاع و ارایه ی پسخوراند از پزشکان متخصص به سطح یک، پیگیری عاقبت بیماران و تکمیل پرونده ی سلامت به درستی اجرا نمی شود. دسترسی تا حدودی بهبود یافت و هزینه های غیر ضروری کاهش پیدا کرد، با این حال هنوز بینش سلامت نگر مطلوب در اذهان نهادینه نشده است.

مقدمه: با گسترش نقش حرفه ای پرستاران، این گروه از کادر درمانی از جنبه های قانونی و اخلاقی، مسؤول تمام جوانب مراقبت های بهداشتی است، باید پاسخ گوی اعمال خود باشند و قانون را به عنوان عنصر اصلی کار خود بشناسند. در این مطالعه سعی شده است تا میزان آگاهی پرسنل پرستاری نسبت به آیین نامه های رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه ای شاغلان حرفه های وابسته به علوم پزشکی در مراکز آموزشی درمانی نور و حضرت علی اصغر (ع) شهر اصفهان مورد بررسی قرار گیرد. روش بررسی: این پژوهش، تحلیلی- مقطعی بود که کلیه ی پرسنل پرستاری شاغل در مراکز آموزشی درمانی نور و حضرت علی اصغر (ع) اصفهان در سال 1389، با نمونه گیری به شیوه ی سرشماری با تکمیل پرسش نامه ای محقق ساز انتخاب شدند که با استفاده از روش اعتبار محتوی و آزمون Cronbach's alpha با 80 درصد اعتبار و اعتماد علمی آن تأیید گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی و آزمون های آماری آنالیز واریانس، ضریب همبستگی Pearson و t-test استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 مورد پردازش قرار گرفت. یافته ها: اکثریت پاسخ گویان مؤنث (7/82 درصد)، متأهل (74 درصد)، لیسانس (3/97 درصد)، پرستار (7/88 درصد) و در وضعیت استخدامی پیمانی (3/31 درصد) بودند. میانگین نمره ی آگاهی پرسنل پرستاری 86/42 درصد در سطح متوسط بود. بین میزان آگاهی پرسنل پرستاری نسبت به آیین نامه های مذکور به تفکیک جنسیت، وضعیت تأهل، میزان تحصیلات، سمت سازمانی و وضعیت استخدام هیچ گونه رابطه ی معنی داری وجود نداشت، در حالی که بین میزان آگاهی پرسنل و سابقه ی کار آن ها رابطه ی مستقیم و معنی دار دیده شد (05/0 < P). نتیجه گیری: در شرایط و وضعیت کنونی مراقبت های بهداشتی، کادر پرستاری باید نسبت به آسیب پذیر بودن حرفه ی خود آگاه و حساس باشند. پرستاران موظفند تا ضمن کسب اطلاع از پیشرفت های پرستاری، بهترین و ایمن ترین مراقبت ها را برای مددجویان انجام دهند و در این رابطه به نظر می رسد که برگزاری دوره های بازآموزی مداوم توأم با کسب امتیاز مؤثر در ارتقای شغلی و اتخاذ عوامل انگیزشی کارکنان رده های مختلف پرستاری می تواند مؤثر باشد.

مقدمه: پرداختن به آمیخته ی بازاریابی در بیمارستان ها و سازمان های ارایه دهنده ی خدمات درمانی در عصر حاضر جهت رفع نیازهای درمانی واقعی، داشتن سهم بیشتر بازار، مشتری، درامد و افزایش کارایی و اثربخشی این مراکز ضروری می باشد. هدف از این مقاله، ارایه ی الگوی آمیخته ی بازاریابی در خدمات درمانی، جهت بیمارستان های دولتی ایران بود. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و تحلیلی بود. با توجه به خدماتی بودن عرصه ی بهداشت و درمان، در این پژوهش از الگوی مفهومی P7 آمیخته ی بازاریابی خدمات Booms and Bitner استفاده گردید که مشتمل بر 7 بعد محصول، قیمت، مکان، ترویج، شواهد فیزیکی، فرایند و کارکنان می باشد. سپس با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، متغیرهای مربوط به هر بعد جمع آوری گردید. ابزار جمع آوری داده ها در بخش مطالعات کتابخانه ای، فیش کارت و در بخش مطالعه ی میدانی پرسش نامه ی محقق ساخته بود که سؤالات آن بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت تنظیم گردید. اعتبار محتوایی پرسش نامه توسط خبرگان موضوع پژوهش به شیوه ی کیفی تأیید و جهت روایی آن از Cronbach¢s alpha استفاده گردید. جامعه ی پژوهش را مدیران بیمارستان های دولتی و خصوصی شهر تهران و کارشناسان حوزه ی معاونت سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تشکیل دادند. داده ها با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS نسخه ی 18 و 8.50 Lisrel و به روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در مرحله ی تحلیل عاملی اکتشافی، در بعد «نوع خدمت» 9 متغیر، بعد «مکان» 6 متغیر، بعد «قیمت» 8 متغیر، بعد «ترویج» 8 متغیر، بعد «شواهد فیزیکی» 10 متغیر، بعد «کارکنان» 8 متغیر و در بعد «فرایند» 6 متغیر شناسایی گردید. در تحلیل عاملی مرتبه ی اول، متغیرهایی که بیشترین تأثیر را در هر بعد داشتند، شناسایی نموده و در تحلیل عاملی مرتبه ی دوم، شاخص های برازش نرم افزار Lisrel، الگوی آمیخته بازاریابی خدمات درمانی را با 7 بعد تأیید کرد. ابعادی که بیشترین تأثیر را در الگو داشتند، شامل: بعد «مکان» با ضریب 82/0 و بعد «قیمت» با ضریب 81/0 بودند. نتیجه گیری: مراکز ارایه دهنده ی خدمات درمانی می توانند آمیخته ی بازاریابی را با 7 بعد و متغیرهای مربوط به آن ها را با تمرکز بر مکان و قیمت، در مدیریت بازاریابی خود استفاده نمایند.

مقدمه: کارت امتیاز متوازن یکی از الگوهای موفق و پرکاربرد در زمینه ی ارزیابی عملکرد در سازمان های بهداشتی و درمانی، به خصوص بیمارستان ها می باشد. این الگو یک چارچوب مفهومی جهت تدوین مجموعه ای از شاخص های عملکرد در راستای استراتژی سازمان می باشد. این پژوهش با هدف ارایه ی الگوی ارزیابی عملکرد بیمارستان های تأمین اجتماعی ایران با رویکرد کارت امتیاز متوازن انجام گرفت. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی- تطبیقی، 11 الگوی نظری و عملی کارت امتیاز متوازن بررسی شد. الگویی برای بیمارستان های تأمین اجتماعی ایران طراحی شد. پرسش نامه ای مبتنی بر مدل پیشنهادی جهت جمع آوری داده ها تهیه شد. اعتبار آن به روش دلفی با استفاده از نظرات صاحب نظران تأیید گردید. ضریب پایایی پرسش نامه (Cronbach’s alpha) 94/0 بود. به منظور تعین معنی دار بودن پاسخ ها از آزمون اختلاف میانگین جامعه استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل گردید. یافته ها: میانگین نمرات حاصل شده از نظرسنجی خبرگان در الگوی پیشنهادی در رابطه با بیانیه ی رسالت پیشنهادی 02/4 (از 5 نمره)، نمره ی استراتژی بهبود مداوم کیفیت و ایمنی خدمات بهداشتی- درمانی 5/4، استفاده ی بهینه از امکانات و منابع موجود 66/4، تلاش مداوم و گروهی به منظور جلب رضایت مندی مراجعان 66/4 و مسؤولیت پذیری در خصوص بهداشت و ایمنی کارکنان و محیط زیست 32/4 بوده است. میانگین نمره ی منظر بالینی 66/11، منظر بیماران 5/11، منظر فرایندهای داخلی 66/11، منظر مالی 78/10 و منظر رشد کارکنان 46/11 بود. در کل، 27 شاخص برای 5 منظر ارایه شد که یکی از آن ها از الگوی نهایی حذف گردید. میزان معنی داری آزمون t در سطح 95 درصد کمتر از 05/0 بود. نتیجه گیری: الگوی پیشنهادی هم برای یک بیمارستان و هم برای مجموعه ی بیمارستان های تأمین اجتماعی کشور قابل اجرا بوده و امکان مقایسه ی عملکرد بیمارستان ها را نیز فراهم می آورد. این الگو به دلیل ماهیت پویای کارت امتیاز متوازن، چارچوبی قابل انعطاف است که می تواند برحسب شرایط واحدهای مختلف تعدیل گردد.