مجله جهانی رسانه

مجله جهانی رسانه

مجله جهانی رسانه دوره پنجم آذر 1389 شماره 2 پیاپی 10

مقالات

۱.

بازنمایی گفتمان سنت اسلامی از تجربه دینی در سینمای ایران؛ تحلیل گفتمان فیلم زیر نور ماه

کلید واژه ها: سنت تجربه دینی تجربه عرفانی تحلیل گفتمان نظریه خیال نظریه بازنمایی رسانه ای تعالیم ابن عربی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات سینمایی، موسیقی و بصری مطالعات سینمایی
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای زیبا هنرهای نمایشی سینما ایران نقد
تعداد بازدید : 257 تعداد دانلود : 964
مقاله حاضر با استفاده از نظریه بازنمایی و رویکرد تحلیل گفتمانی، به بازنمایی گفتمان سنت اسلامی در رابطه با تجربه دینی در سینمای ایران میپردازد. در واقع، سنت تنها گفتمانی است که دین و آموزه های وحیانی را به طور متقن میپذیرد و “عقل قدسی” نیز معیار داوری گفتمان سنت اسلامی در باب مسائل شناختی، هستیشناختی و اخلاقی است و در هیچ نقطه ای با آموزه های وحیانی در تقابل قرار نمیگیرد. تجربه دینی هم که تابعی از اصول موضوعه این گفتمان است به شیوه خاصی از رابطه انسان با ماوراء طبیعت اشاره دارد. این شیوه خاص رابطه در دو زمینه قابل مشاهده است: اول، در زمینه زندگی واقعی که تنها توسط فردی که چنین تجربه ای را کسب میکند قابل مشاهده است. دوم، در زمینه زندگی تخیلی فیلم و سینما که بازنمایی تجربیات فردی میباشد که توسط مخاطبان سینما قابل مشاهده است. سینمای استعلاگرای ایران به مثابه یکی از مهم ترین “رسانه های تصویری”، به بازنمایی گفتمان های مختلف شکل گرفته در رابطه با تجربه دینی پرداخته است. از میان سه گفتمان عمده روشنفکری، روشنفکری دینی و سنت اسلامی، در این مقاله به گفتمان سوم میپردازیم و فیلم سینمایی زیر نور ماه را که با این رویکرد قابل تبیین است، مورد توجه و تحلیل قرار میدهیم.
۲.

خودکارآمدی کامپیوتر: سنجش و جایگاه آن در مدل پذیرش فنآوری اطلاعات (مطالعه موردی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه های اصفهان و آزاد اسلامی شهرضا)

نویسنده:

کلید واژه ها: دانشجویان مدل فنآوری اطلاعات خودکارآمدی کامپیوتر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 276 تعداد دانلود : 650
این مقاله نتیجه پژوهشی پیمایشی در حوزه ابزار جمع آوری اطلاعات به عنوان مقیاس خودکارآمدی کاربران کامپیوتر (کاسیدی وآیچاس،2002) بوده است. پرسشنامه مربوطه، تاکنون در پژوهش های متعددی (برای نمونه کاچلهورفروخاین،2009) استفاده شده است. داده های پژوهش از میان 200 دانشجوی دختر و پسر دانشگاه های اصفهان و دانشگاه آزاد اسلامی شهرضا جمع آوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (یک متغیره و دو متغیره) و آزمون فرضیات پژوهش دو متغیره (آزمون تی وضرایب همبستگی آر پیرسون ) و تحلیل چند متغیره (تحلیل رگرسیون و تحلیل عاملی) استفاده شده است. توضیح آنکه گسترش روزافزون اثرات و کارکردهای مختلف کامپیوتر، اینترنت و فنآوری اطلاعات در حوزه های گوناگون سیاست، اقتصاد، آموزش، فرهنگ و غیره، زمینه مناسبی برای تجزیه و تحلیل مکانیسم چگونگی استفاده از فنآوری اطلاعات و کامپیوتر را فراهم کرده است. مدل پذیرش فنآوری دیویس(1985و 1989) یکی ازشایع ترین مدل های تبیین چگونگی استفاده ازفنآوری اطلاعات وکامپیوتر است که اندیشمندان بیشماری سعی در آزمون آن مدل بر اساس بسترهای فرهنگی مختلف داشته اند. ونکاتش و دیویس (2000) با مرور مطالعات پیشین به اصلاح و ارائه ""مدل پذیرش فناوری اطلاعات2""پرداخته اند و در مدل اصلاحی پیشنهادی بر عوامل فردی تاکید کرده اند که خودکارآمدی کامپیوتریکی، یکی از آن عوامل محسوب میشود. خودکارآمدی کامپیوتر یک متغیر مهم و اساسی در موفقیت رفتار فنآوری کاربران کامپیوتر است. اگرچه چندین پژوهش در ایران در حوزه اینترنت، کامپیوتر و فنآوری اطلاعات انجام شده، اما کمتر به موضوع خودکارآمدی کامپیوتر بر اساس مدل پذیرش فنآوری اطلاعات توجه شده است. از این رو، هدف اساسی پژوهش حاضر سنجش خودکارآمدی کامپیوتر و تعیین تاثیر عوامل مختلف برآن است.
۳.

آیا این مرد به بمب اتم دست پیدا میکند؟ (نگاهی به بازنمایی مناقشات اتمی ایران در مطبوعات آمریکا)

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان انتقادی تایم تحلیل سرمقاله مناقشات اتمی ایران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی مطبوعات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات آموزش و ارتباطات اقناعی پروپاگاندا یا تبلیغات سیاسی
تعداد بازدید : 270 تعداد دانلود : 354
رسانه ها در همه جای جهان خواسته های صاحبان خود را بازتاب میدهند و صاحبان رسانه ها هم برای خود ایدئولوژی دارند. اما این ایدئولوژیها چگونه به نویسندگان مطبوعات منتقل میشوند و در قالب متن بازتاب مییابند؟ ایدئولوژیها، نگرش های خاص گروه ها را سازماندهی میکنند؛ این نگرش ها میتوانند به شکل نظرات شخصی در مدل ها بازنمایی شوند و سرانجام این نظرات شخصی میتوانند در متون و گفتگوها بیان شوند. با این مفروض، این مقاله به تحلیل چگونگی بازنمایی مناقشات اتمی ایران در یکی از سرمقاله­های مجله تایم میپردازد تا نشان دهد مطبوعات آمریکا چگونه حقایق مربوط به این مناقشات را به شکلی خاص بازسازی می­کنند تا در راستای سیاست­های دولت آمریکا باشد. به لحاظ نظری این تحقیق مبتنی است بر دیدگاه اجتماعی ـ شناختی ون دایک و چارچوب ویژه ای که او برای تحلیل سرمقاله ها ارائه میکند.
۴.

رابطه سرمایه اجتماعی و بیسبال در ایالات متحده آمریکا: ورزش حرفه ای ابزاری برای توسعه قدرت آمریکا

کلید واژه ها: جامعه مدنی سرمایه اجتماعی ورزش ایالات متحده نهادهای عمومی آمریکاییسازی بیسبال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 906 تعداد دانلود : 384
این مقاله بخشی از نتایج یک پژوهش بوده و در پی مطالعه رابطه سرمایه اجتماعی با عمل داوطلبانه مشارکت در فعالیت های اجتماعی در یک مصداق و مورد خاص، یعنی بازی بیسبال، به مثابه بازی طبقه متوسط جامعه آمریکا است. منظور از مشارکت در بیسبال، مشارکت مستقیم به صورت حضور در بازی و یا به مثابه تماشاچی بیسبال، اعم از سطوح فردی و جمعی، و در اشکال حضوری و غیر حضوری ـ از راه رسانه ـ است. نتایج پژوهش (جدول 6) نشان میدهد که رابطه علی میان مشارکت در بیسبال و سرمایه اجتماعی وجود ندارد. به عبارت دیگر، میتوان گفت علیرغم نوسان در سرمایه اجتماعی مشارکتکنندگان، مشارکت در این ورزش طبقه متوسط به طور ثابت به چشم میخورد. از این جهت، براساس یافته های پژوهش حاضر (جدول 7)، فرض دوم مطالعه مبنی بر وجود رابطه معنادار میان مشارکت در بیسبال و سرمایه اجتماعی اثبات میشود. از سوی دیگر جایگاه بیسبال به مثابه نماد برجسته ورزشی آمریکا در نهادسازی “آمریکایی بودن” در سایر کشورهای جهان نیز محل تاملات این مطالعه بوده است که در نتیجه گیری منعکس شده است. توضیح بیشتر آنکه آمریکاشناسی عرصه گسترده ای است که یکی از لایه های آن قلمرو سرمایه اجتماعی، جامعه مدنی و ورزش های مردمی است. مطالعات گسترده اخیر روی حجم سرمایه اجتماعی در سطوح ملی ایالات متحده نشان از اهمیت کاربردی و جذابیت علمی موضوع دارد. سرمایه اجتماعی برآیند جامعه مدنی به مثابه مدیریت سطح سومی در کنار مدیریت های سطح اولی ـ دستگاه حکومتی ـ و سطح دومی ـ بازارـ در کشورهای دارای سیستم سرمایه داری به حساب میآید. اصل مهم در اینجا تاکید بر این معنا است که گرایش به فعالیت های اجتماعی، ارتباط معناداری با انگیزه کار داوطلبانه دارد و از سوی دیگر، در هر جامعه اقبال به فعالیت هایی بیشتر است که خودیتر و ملیترند. این مقاله نشان خواهد داد که به برخی از این پرسشها و مسائل پرداخته است.
۵.

جدیدتر از رسانه های خیلی جدید

نویسنده:

کلید واژه ها: تلویزیون روزنامه ها طالبان رسانه های جدید یوتیوب ویکیپدیا رسانه های جدید جدید بتی وایت فیس بوک توییتر سوزان بویل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 426 تعداد دانلود : 10
من در این مقاله به شکل گیری رسانه های جدیدتر از جدید می پردازم تا فرآیند تحولات ارتباطات نوین را پی گیری کنم. تعداد کاربران و میزان نفوذ “ رسانه های جدیدتراز جدید ” ـ یعنی رسانه های جدیدتر از رسانه های جدید، مانند توییتر، فیس بوک و یوتیوب هستند که مصرفکنندگان را به تولیدکنندگان تبدیل میکنند، و آثارشان به طور رایگان در دسترس همه قرار می گیرد. این فرآیندی است که در اواخر سال 2009 و در سال2010 به رشد خود ادامه داده و کماکان ادامه می دهد. برخی از پیامدهای این رشد عبارتند از: تیراژ روزنامه های کاغذی، درآمد تبلیغاتی و تعداد صفحات آنها به طور بارزی کاهش یافته است. از سوی دیگر تعداد بینندگان شبکه های خبری و سرگرمی تلویزیون کاهش یافته اند. یوتیوب و فیس بوک ستارگان جدیدی، چون سوزان بویل، آفریده اند و زندگی حرفه ای ستارگان سنتیای، چون بتی وایت را در جهان غرب رونق بخشیده اند. پس از زلزله ویرانگر هاییتی، فیس بوک و توییتر، کمک فراوانی به کسب اطلاعات مهم درباره پیامدهای آن کردند. ولی رسانه های جدید جدید، نه تنها به مثابه یاریرسان انسان های رنج دیده استفاده شده اند، بلکه به وسیله فرقه های سیاسی (مانند کانال طالبان) نیز به مثابه ابزار برای پروپاگاندا بر روی یوتیوب مورد استفاده قرار گرفته اند،. رسانه های سنتی نیز به تلاش خود برای عرضه جایگزین هایی برای رسانه های جدید جدید ادامه میدهند. هم اکنون انتشارات دانشگاه آکسفورد، کتابشناسیهای آن لاینی که به وسیله پژوهشگران حرفه ای گردآوری شده را عرضه میکند. برخلاف صفحات ویکیپدیا که هرکسی روی وب میتواند در آن بنویسد یا آن را ویرایش کند. اما ویکی پدیا همچنان در حال جذب میلیون ها خواننده است که هریک از آنها میتواند یک نویسنده و یا یک ویراستار آنی باشد. از این نظر، تاثیر رسانه های جدید جدید همچنان در حال افزایش است و روی محتوای رسانه های قدیمیتر تاثیر میگذارند. در سال 2010، در یک برنامه تلویزیونی یک تصویر متحرک از موفقیتهای ایجاد فیس بوک و نیز موفقیتهای یک شبکه تلویزیونی بزرگ در ایالات متحده (سی بی اس) پخش شد که براساس توییت های یک فرد تهیه شده بود. کتابخانه کنگره در ایالات متحده آمریکا، هم اکنون در حال آرشیو کردن همه توییت هاست. این کار نشان میدهد که توییت ـ به مثابه محصول رسانه های جدید جدید ـ اهمیت فراوانی در کار، سرگرمی و زندگیهای ما دارد. افزایش توییت ها در سال گذشته، بی شک، آغاز نقشی است که آنها در سال های پیش رو، در جهان خواهند داشت.
۶.

منش و سبک مصرف موسیقی: مطالعه موردی جوانان شهر تهران

کلید واژه ها: اجتماعی پایگاه اقتصادی منش میدان نوع موسیقی مورد مصرف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 187 تعداد دانلود : 674
این مقاله سعی میکند براساس نظریه منش و میدان بوردیو و با استفاده از روش پیمایش و میدانی و با مطالعه رابطه منش جوانان تهرانی و مصرف موسیقایی آنها به برخی پرسش ها پاسخ دهد. برجسته شدن تمایزهای مبتنی بر مصرف انواع متفاوتی از موسیقی به ویژه موسیقی غیر ایرانی در بین جوانان کشور ، پرسش های زیادی را در مورد ساختیافتگی آنها، ماهیت این گرایش ها و میزان توفیق سیاست های فرهنگی مطرح کرده است. مطالعه ما نشان میدهد که تنوع قابل ملاحظه ای در مصرف انواع موسیقی در بین افراد مورد مطالعه وجود دارد و این الگوها با منش های مورد بحث بوردیو از قبیل پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی، منطقه محل سکونت، رشته تحصیلی، قومیت و جنسیت جوانان رابطه معناداری دارند. به لحاظ اهمیت تاثیر این متغیرها، مطالعه نشان میدهد که منطقه محل سکونت، پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی، رشته تحصیلی و جنسیت افراد به ترتیب بیشترین تاثیر را بر روی نوع موسیقی مورد مصرف دارند و متغیر قومیت در این خصوص هیچ گونه تاثیری ندارد. یافته های پژوهش در زمینه تنوع در انواع مصرف موسیقایی و تاثیرات متغیرهای زمینه ای و اقتصادی و اجتماعی، بیانگر نضج و رواج سبکهای متفاوت موسیقایی و پیدایش نوعی گرایش خرده فرهنگی در درون فرهنگ کلی است که به نوبه خود عدم موفقیت سیاست های فرهنگی رسمی را در خصوص جوانان در سازگاری با فرهنگ کلی (حاکم) برجسته میسازد.
۷.

تحلیل نشانه شناختی عکس ها در وبلاگ های زنانه

نویسنده:
تعداد بازدید : 353 تعداد دانلود : 243
در این پژوهش، عکس هایی که زنان در وبلاگ های خود قرار داده اند با بهره گیری از نظریه نشانه شناسی سوسور تحلیل می شوند و نتیجه گرفته می شود که برای این که زنان خود را ابراز کنند و از خود بگویند تنها ابزار کافی نیست بلکه باید گفتار مخصوص به خود را داشته باشند، وگرنه به تریبونی برای مردان تبدیل خواهند شد. از طرف دیگر به نقش زبان در شکل گیری و تقویت انگاره ها و پیش طرح هایی که در مورد زنان و مردان وجود دارد، پرداخته می شود. نتیجه دیگری که این مطالعه به آن دست یافته، این است که تصور زنان از آینده خود مبهم است و زنان از امید و شادابی چندانی در زندگی خود برخوردار نیستند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۰