کتابداری و اطلاع رسانی

کتابداری و اطلاع رسانی

کتابداری و اطلاع رسانی دوره دهم تابستان 1386 شماره 2 (پیاپی 38) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

تحلیل کارکردهای عناصر اطلاعاتی در پیشینه کتابشناختی: رویکردی نو به سازماندهی چند منظوره اطلاعات در فهرست های رایانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیشینه های کتابشناختی عناصر داده ای کارکردهای پیشینه های کتابشناختی فهرستهای رایانه ای پایگاه های کتابشناختی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات سازماندهی اطلاعات
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) فهرست های کتابخانه ای فهرست های پیوسته و اینترنتی
تعداد بازدید : 782 تعداد دانلود : 838
پیشینه های کتابشناختی، کارکردهای گوناگونی در نظامهای رایانه ای کتابخانه ها دارند. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی، ماهیت و کارکردهای چندگانه هر یک از عناصر داده ای (فیلدهای موجود) در استانداردهای مرتبط با پیشینه های کتابشناختی (قواعد انگلو ـ امریکن، آیاس بیدی، مارک، و فراداده دوبلین کور) را با توجه به تأثیر احتمالی محیط رایانه ای پیوسته بر آنها بررسی میکند. نتایج تحلیل نشان میدهد، پیشینه کتابشناختی در قالب الکترونیکی کارکردهای متنوعی در پاسخ به نیازهای گوناگون در محیط رایانه ای (در حوزه کاری ناشران، کتابفروشان، کتابخانه ها، و کاربران) دارد. این کارکردها در پنج مقولة «بازیابی اطلاعات»، «شناسایی مدارک اطلاعاتی»، «مکان یابی مدارک»، «برقراری پیوند میان مدارک مرتبط به هم»، و «مدیریت پایگاه» دسته بندی شده است. مقاله حاضر در پی توجیه نیاز به سطح هماهنگ تر و کامل تری از توصیف، یعنی افزودن داده های بیشتر و استانداردتر به پیشینه های کتابشناختی در محیط پیوسته است. این رویکرد به منظور توسعه انواع قابلیتهای فهرستهای رایانه ای و نیز بهسازی شیوه میانکنش آنها در شبکه وب است.
۲.

رده بندی خودکار: رویکردها و چالشهای رده بندی خودکار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبکه عصبی مصنوعی اصطلاحنامه رده بندی خودکار سازماندهی منابع اینترنتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری فهرست نویسی و رده بندی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات سازماندهی اطلاعات
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی اصطلاح نامه ها و هستی شناسی ها
تعداد بازدید : 879 تعداد دانلود : 700
سازماندهی و مدیریت منابع اینترنتی، همواره یکی از دغدغه های دانشمندان علوم رایانه و اطلاع رسانی است. امروزه همین متخصصان به این نتیجه رسیده اند که علم کتابداری در زمینة رویارویی با وضعیت آشفتة اطلاعات میتواند نقش برجسته ای ایفا کند. از آنجا که رده بندی، فعالیتی وقت گیر و پرهزینه بوده و رده بندی منابع اینترنتی برای فهرست نویسان دشوار میباشد، تحقیقات زیادی برای انجام رده بندی به صورت خودکار صورت گرفته است. کاربرد شبکه های عصبی مصنوعی با توجه به ضعف روشهای آماری و زبانشناسی رایانه ای در عملی کردن فعالیت رده بندی خودکار، رو به افزایش است.
۳.

بررسی وضعیت تولیدات علمی پژوهشگران پژوهشکدة مهندسی در سالهای 1370-1384(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: علم سنجی تولیدات علمی پژوهشکده مهندسی جهاد کشاورزی پژوهشگران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) تولید اطلاعات
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری تاب سنجی،علم سنجی
تعداد بازدید : 208 تعداد دانلود : 532
این پژوهش با هدف بررسی وضعیت کمی تولیدات علمی پژوهشگران پژوهشکدة مهندسی جهاد کشاورزی انجام شده است. بدین منظور، انواع تولیدات علمی ارائه شده در سالهای 1370-1384 مطالعه شده است. روش تحقیق، پیمایشی است و اطلاعات موردنیاز از طریق پرسشنامه و بانک اطلاعات مقالات موجود در کتابخانة پژوهشکده جمع آوری شده است. نتایج نشان میدهد بیشتر تولیدات علمی (3/86%) در کنفرانسهای ملی و بین المللی ارائه شده که از آن میان، 70% مقالات به نشریات و کنفرانسهای داخلی اختصاص دارد. 7/97% تولیدات به صورت تألیف و 1/58% مقالات با همکاری دو یا سه نویسنده نوشته شده است. بیشترین تولیدات در سال 1382 و کمترین تولیدات در سالهای 1371 و 1372 منتشر شده اند. آزمون همبستگی «پیرسون» ارتباطی بین مدرک تحصیلی و تعداد تولیدات پژوهشگران نشان نمیدهد. مهمترین مشکلات پژوهشگران در انتشار آثار علمی, وجود موانع مختلف برای شرکت در گردهماییهای داخلی و خارجی, طولانی بودن مراحل تصویب آثار و کمبود وقت، عنوان شده است.
۴.

تحلیل پیوندهای وب سایتهای انجمنها و موسسات ملی و بین المللی کتابداری و اطلاع رسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وب سنجی تحلیل پیوندها وب سایت های انجمن ها و مؤسسات ملی و بین المللی کتابداری و اطلاع رسانی ضریب تأثیرگذاری قابلیت رؤیت وب سایت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها نهادها،سازمان ها و انجمن های کتابداری
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی سایت های کتابداری و اطلاعاتی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی سایت های کتابداری و اطلاعاتی وب سنجی
تعداد بازدید : 258 تعداد دانلود : 915
در این مقاله وب سایتهای انجمنها و مؤسسات ملی و بین­المللی کتابداری واطلاع رسانی با استفاده از روش وب سنجی مورد مطالعه قرار گرفته است. در این بررسی، کل پیوندها، پیوندهای دریافتی، هم پیوندیها، تعداد صفحات هر وب سایت و ضریب تأثیر گذاری این وب سایتها به منظور ارزیابی میزان رؤیت، میزان تأثیرگذاری و همکاری گروهی، ملی و بین المللی میان انجمنهای کتابداری و اطلاع رسانی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. کل جامعه مورد بررسی، جمعاً 127 وب­سایت مربوط به انجمنهای کتابداری است که از فهرست انجمن کتابداران آمریکا(ALA) استخراج شده است. این مجموعه پس از اعمال دو بار برش در مقاطع شمارش پیوندهای دریافتی و هم­پیوندی­ها (به منظور انتخاب وب­سایتهای پربسامد) به 28 وب سایت کاهش یافت. تجزیه و تحلیل این وب سایتها نشان داد سایتهای انجمن کتابداران آمریکا، انجمن کتابخانه­های تخصصی، فدراسیون بین المللی انجمنها و مؤسسات کتابداری وانجمن کتابداری پزشکی آمریکا از نظر تعداد کل پیوندها و پیوندهای دریافتی در بالاترین سطح قرار داشتند و در بین وب سایتهای مورد بررسی دارای بیشترین میزان رؤیت در محیط وب بودند، به همین دلیل ضریب تأثیرگذاری آنها از وب سایتهای انجمنها و مؤسسات دیگر کتابداری و اطلاع رسانی بیشتر بود. همچنین نتایج بررسی نشان داد تعداد سه خوشة ملی، بین المللی و اختصاصی- پژوهشی، در بین وب سایتهای انجمنهای کتابداری و اطلاع رسانی وجود دارد.
۵.

فهرست های رایانه ای در ایران و جهان: مروری بر متون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فهرست رایانه ای پیشینه پژوهش

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری فهرست نویسی و رده بندی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) فهرست های کتابخانه ای فهرست های پیوسته و اینترنتی
تعداد بازدید : 553 تعداد دانلود : 206
در این مقاله سعی گردیده به صورت فشرده تحقیقات انجام شده در مورد فهرستهای رایانه ای در ایران و جهان ارائه شود. پس از مقدمه ای کوتاه و بیان تاریخچه ای مجمل در باب اپکها، تحقیقات انجام شده در این حوزه، به تفکیک در سه بخش «بیان وضعیت، چالشها و ارائه راه حل و ارزیابی»، «رفتار استفادهکنندگان» و «نکات فنی مربوط به طراحی اپکها» بیان می شوند. در پایان، ضمن جمع بندی نتایج پژوهشهای انجام شده در ایران و جهان، به جای خالی پژوهش گسترده در زمینة اپکها در جهان و بویژه در ایران اشاره شده است.
۶.

بررسی مدل فضا برداری در بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات مدل فضای برداری فراوانی اصطلاح وزن اصطلاح رتبه بندی مدارک

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات سازماندهی اطلاعات
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی اصطلاح نامه ها و هستی شناسی ها
تعداد بازدید : 188 تعداد دانلود : 185
بازیابی اطّلاعات، فرایند یافتن اطّلاعات (مدارک) مربوط به جستجوی کاربر در مجموعة مدارک است. با پیاده سازی الگوریتمهای متفاوت، استراتژیهای مختلفی در بازیابی اطّلاعات وجود دارد. وجه مشترک استراتژیهای بازیابی، یافتن مدارک مشابه با موضوع جستجوی کاربر است. یکی از الگوریتمهای مهمی که در بازیابی اطّلاعات، کاربرد بسیار دارد، الگوریتم فضای برداری است که می کوشد تمام مدارک را در مجموعه و جستجوهای کاربر به صورت بردارها نشان دهد و ضریب تشابه میان بردارهای مدرک و بردار جستجو را جهت بازیابی مدرک مربوط، محاسبه نماید
۷.

جامعه اطلاعاتی، شکل گیری و شاخص های آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: جامعه اطلاعاتی شاخصهای سنجش

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام)
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) جامعه اطلاعاتی
تعداد بازدید : 168 تعداد دانلود : 150
در ادبیات جامعة اطلاعاتی، وجود سه رویکرد فکری متفاوت، در تبیین علل و شرایط شکل گیری این جامعه، قابل تشخیص است: رویکرد بازار ـ محور که تغییر بافت نیروی کار در جوامع صنعتی و تغییر ساختار اقتصادی را عامل شکل گیری جامعه اطلاعاتی می داند؛ رویکرد فناورانه، عواملی مانند رایانه و فناوریهای متعلق به آن را به عنوان عامل اصلی دگرگونی اجتماعی اعلام میدارد؛ در رویکرد سوم، دانش اساس تغییر در شکل تولید از کالا به ارائة خدمات در جوامع فراصنعتی معرفی و اطلاعات، مبنای اصلی شکل گیری جامعة اطلاعاتی شناخته می شود. در نهایت، انگیزه های دستیابی به جامعة اطلاعاتی در جوامع مختلف، این عوامل هستند: نیروهای گستردة فراملی برخاسته از شرایط اقتصاد جهانی و رقابت در بازارهای بین المللی، برنامه ریزیهای ملی دولتها برای حفظ موقعیت مناسب اقتصادی و تأثیرگذاری جهانی (برای کشورهای پیشرفته) و نیز رسیدن به رشد و توسعة اقتصادی بلندمدت (برای کشورهای کمتر توسعه یافته). شاخصهایی که در طبقه بندیهای مختلف برای سنجش و تعیین فاصله و رتبه کشورها نسبت به هم در جامعة اطلاعاتی استفاده میشوند، عبارتند از: سطح آموزش و درصد باسوادی، میزان بهره برداری و سهولت دسترسی به رسانه های ارتباط جمعی مثل اینترنت، تلفن، تلویزیون، روزنامه و کتاب، ساختارهای نظامیافته برای تولید، پردازش و گردش اطلاعات در جامعه، برنامه ریزی دولتها برای تحقق جامعه اطلاعاتی، شاغلان بخش اطلاعات، دانش آموختگان علوم رایانه و رشته های مهندسی و زیرساختهای ارتباطی و شبکه ای.
۸.

رهنمودهایی برای خدمات اطلاع رسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اصول اخلاقی خدمات کتابخانه منابع کتابخانه نیروی انسانی کتابخانه دسترسی به منابع ارزیابی خدمات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری خدمات مرجع در کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات اشاعه اطلاعات
تعداد بازدید : 546 تعداد دانلود : 202
در این راهنما خدمات اطلاع رسانی کتابخانه ها با عناوین خدمات، منابع، دسترسی، نیروی انسانی، ارزیابی و اصول اخلاق مورد توجه قرار گرفته است. این خدمات در پیوند با وظیفه اصلی کتابخانه ها که عبارت است از برآورده ساختن نیازهای آموزشی، تفریحی، شخصی و اقتصادی کلیه افراد جامعه تبیین شده است. تأکید شده است که خدمات اطلاع رسانی نه تنها باید نیازهای کاربر را برآورده سازد، بلکه آن نیازها را باید پیشیبینی کند تا از این طریق منابع مناسب را گردآوری و در دسترس قرار دهد. خدمات باید بر اساس رفتارها و عادات جستجوی اطلاعات، نیازهای اطلاعاتی و خدمات مورد انتظار افراد آن جامعه طراحی شوند. در این متن 31 رهنمود ارائه شده است که بیشترین آن به خدمات مربوط است.
۹.

تحلیل استنادی مقاله های منتشر شده در 30 شماره فصلنامه ""کتابداری و اطلاع رسانی"" بین سالهای 1384-1376(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل استنادی فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی مقالات تألیفی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی نشریات
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی سایر منابع
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری تاب سنجی،علم سنجی
تعداد بازدید : 501 تعداد دانلود : 581
به منظور ارزیابی دقیق وضعیت مقاله های فصلنامه «کتابداری و اطلاع رسانی» و تبیین الگوی رفتاری محققان این حوزه، تحقیقی با استفاده از روش تحلیل استنادی صورت گرفت. پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشخص شد که 219 مقاله (165 مقالة تألیفی و 54 مقالة ترجمه ای) با میانگین 3/7 برای هر شماره در قالب 104مقالة نظری و 61 مقالة پیمایشی منتشر شده اند که 165مورد آنها را یک نفر، 29 مورد را دو نفر و 2 مورد را 3 نفر نوشته بودند. 198 نفر محقق در نوشتن این مقالات همکاری داشتند. مقطع تحصیلی نویسندگان 74 مقاله، کارشناسی ارشد و 63 مقاله، دکتری بود. 1748 استناد در این مقاله ها به کار رفته بود که میانگین 9/11 برای هر مقاله تعیین شد. در بین محملهای اطلاعاتی، مقاله ها قبل از کتابها و پایان نامه ها قرار گرفت و نشان داد که محققان این حوزه بیشتر مقاله محور هستند. منابع زبان انگلیسی در استنادها با اندکی اختلاف، بالاتر از زبان فارسی قرار گرفت. تعیین نیم عمر داده ها نشان داد که کتابهای لاتین با 14 سال و 2 ماه و منابع اینترنتی با 4 سال و 5 ماه بیشترین و کمترین نیم عمر را به خود اختصاص داده بودند. به «دانشنامه کتابداری» در بین کتابها و «عباس حری» و «محمدحسین دیانی» در بین پدیدآورندگان کتابها، «دیانی» و «فتاحی» در بخش مقاله ها و پایان نامة «عصاره» در بخش پایان نامه ها بیش از همه استناد شده بود. فصلنامه های کتابداری و اطلاع رسانی با «فصلنامه کتاب» در کنار 3 مجلة دیگر به عنوان مجلات هستة این رشته در فارسی انتخاب شدند.
۱۰.

بررسی و مقایسه چکیده فارسی مقاله های مجله های علمی – پژوهشی حوزه علوم انسانی با استاندارد ایزو 214(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استاندارد ایزو 214 مقاله ها مجله های علمی پژوهشی چکیدة راهنما چکیدة تمام نما چکیده فارسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی نشریات
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری تاب سنجی،علم سنجی
تعداد بازدید : 847 تعداد دانلود : 776
هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تعیین میزان انطباق چکیدة فارسی مقاله های مجلّه های علمی ـ پژوهشی حوزة علوم انسانی با عناصر مندرج در استاندارد ایزو 214 است . روش پژوهش، پیمایشی است. به دلیل تنوّع چکیده ها در این حوزه، چکیده ها به دو دسته کلّی تقسیم شد:           1. چکیده های راهنما 2. چکیده های تمام نما. دو سیاهة استخراج شده از عناصر مندرج در استاندارد ایزو 214 به عنوان ابزار پژوهش برای دو نوع چکیده موجود انتخاب گردید. جامعة پژوهش حاضر، شامل 270 چکیده فارسی از آخرین دوره مجلّه های علمی ـ پژوهشی در دسترس در حوزة علوم انسانی بود که تا قبل از سال 1383 موفّق به کسب رتبة علمی ـ پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شده بودند. این تعداد نمونه به روش تصادفی انتخاب شد. یافته ها نشان داد 37/60 % چکیده های جامعه پژوهش از نوع چکیده راهنما و 63/39% از آنها از نوع چکیدة تمام نماست، همچنین، یافته ها نشان داد میانگین درصد همخوانی چکیده های راهنما با عناصر استخراج شده از استاندارد ایزو 214، 14/83 % و میانگین درصد همخوانی چکیده های تمام نما با عناصر مذکور70/78% است. در ادامه اطّلاعات الگوی ارائه شده برای نوشتن چکیده در بخش «راهنمای نویسندگان مقاله ها» در هر مجلّه بررسی شد. نتایج پژوهش نشان داد: 1. چکیده های حوزه علوم انسانی بیشتر از نوع چکیده راهنماست 2. در حوزه علوم انسانی، چکیده های راهنما بیشتر از چکیده های تمام نما با استاندارد ایزو 214 مطابقت دارند 3. اطّلاعات ارائه شده در الگوی مجلّه برای نوشتن چکیده، عناصر محدودی از استاندارد ایزو 214 را منعکس میکند.
۱۱.

چرخه نشر سنتی در برابر چرخه نشر الکترونیکی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اینترنت فناوری اطلاعات نشر الکترونیکی نشر سنتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب انتشارات و وضعیت نشر
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اینترنت و موتورهای کاوش
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) فن آوری اطلاعات
تعداد بازدید : 473 تعداد دانلود : 188
فناوری اطلاعات موجب تغییراتی شگرف در صنعت نشر شده است که از آن به نشر الکترونیکی یاد میشود. توسعة اینترنت و آسانی استفاده از آن، در دسترس بودن کتابخانه های الکترونیکی و پیشرفتهای زیاد در فناوری اطلاعات باعث تغییر دادن راه و روش خواندن افراد و شیوة انتشار مطالب ناشران شده است. در این مقاله، به مباحثی چون چرخة نشر سنتی، چرخة نشر الکترونیکی، تفاوت فرآیندهای دو نشر و مزیتهای نشر الکترونیکی بر نشر سنتی میپردازیم.
۱۲.

مجلات دسترسی آزاد:مسائل، مباحث و نگرانیهای مطرح درباره آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مجلات دسترسی آزاد قیمت مجلات بحران مجلات ارتباطهای علمی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی انواع منابع اطلاعاتی نشریات
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی انواع منابع الکترونیکی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات اشاعه اطلاعات
تعداد بازدید : 452 تعداد دانلود : 623
این مقاله ابتدا به اهمیت مجلات در ارتباطهای علمی و بحران پیش روی کتابخانه­ها برای اشتراک این مجلات می­پردازد. سپس رویکرد به مجلات دسترسی آزاد را به عنوان روشی جدید در ارتباطهای علمی مورد توجه قرار می­­دهد، پیش زمینة ظهور این مجلات را بررسی می­کند، مسائل مرتبط به آنها را ارائه می­دهد و در نهایت نگرانیهای مربوط به آنها را بیان می­نماید و میپذیرد که جنبش دسترسی آزاد با وجود تاریخچة اندک خود، تأثیری بسزا در وضعیت ارتباطهای علمی در سطوح علمی، دانشگاهی و جوامع انتشاراتی داشته است.
۱۳.

تعیین ارزش اطلاعات در توجیه سیستمهای پشتیبان تصمیم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: سیستم های پشتیبان تصمیم سیستم های اطلاعات ارزش اطلاعات تحلیل هزینه ـ منفعت مدل فضای اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام)
تعداد بازدید : 244 تعداد دانلود : 758
استفاده از سیستمهای اطلاعاتی در سازمان و مدیریت، مستلزم صرف هزینه هایی است که باید با برآورد منافع آنها، توجیه شوند. توجیه این سیستمها در ابتدا که تمرکز آنها بر داده ها و خودکارسازی عملیات دستی بود، به آسانی انجام میگرفت اما با محور شدن اطلاعات در آنها، کار توجیه سرمایه گذاری لازم نیز به پیچیدگی گرایید. به همین دلیل، تحلیل هزینه ـ منفعت به یکی از مراحل توسعه سیستمهای اطلاعاتی مبدل گردید. این تحلیل بویژه درباره سیستمهای پشتیبان تصمیم، با دشواریهای بیشتری روبه روست. پیچیدگی و تعامل منافع و ناممکن بودن کمّی کردن بسیاری از آنها به علاوه مشکل تعیین ارزش اقتصادی برای اطلاعات به عنوان خروجی اصلی این سیستمها، اصلیترین این دشواریها به شمار میروند. در این مقاله، پس از بررسی سیر تحول سیستمهای اطلاعاتی و ماهیت متغیر منافع آنها، توصیف سیستمهای پشتیبان تصمیم و منافع آنها، مشکل تعیین ارزش اقتصادی برای اطلاعات مطرح و سپس با بررسی مفهوم ارزش در علم اقتصاد، مشکلات تعیین ارزش اطلاعات از دیدگاه اقتصاد اطلاعات بیان میشوند. در پایان نیز با ارائة مدل فضای اطلاعاتی، کاربرد آن در تعیین ارزش اطلاعات ارائه میگردد.
۱۴.

بررسی میزان اثر بخشی عناصر ابرداده ای بر رتبه بندی صفحات وب توسط موتورهای کاوش عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: وب بازیابی اطلاعات ابرداده دابلین کور ابرنشانه های اچ تی ام ال رتبه بندی نتایج کاوش موتورهای کاوش عمومی قابلیت دسترسی صفحات وب

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اینترنت و موتورهای کاوش
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی شبکه های اطلاعاتی و کامپیوتری وب
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی سایت های کتابداری و اطلاعاتی وب سنجی
تعداد بازدید : 695 تعداد دانلود : 204
پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی عناصر ابرداده ای بر رتبه بندی صفحات وب توسط سه موتور کاوش عمومی «گوگل»، «یاهو»، و «ام اس ان» انجام پذیرفت. اثربخشی پنج عنصر ابرداده ای نشانه عنوان زبان «اچ .تی. ام. ال»، ابرنشانه های کلیدواژه ها و توصیف زبان «اچ.تی.ام.ال»، ابرداده های عنوان و موضوع از قالب ابرداده ای «دابلین کور» که بر بازنمون موضوعی صفحات وب متمرکزند، با روش تجربی آزموده شد. 84 صفحة وب در گروههای گواه و آزمون به عنوان جامعة مورد مطالعه تحت دامنة فرعی http://metadata.irandoc.ac.ir منتشر شد. از میان موتورهای کاوش انتخابی، دو موتور کاوش یاهو و گوگل، صفحات را نمایه سازی کردند. کلیدواژه های منحصر به فرد و تکرار شونده که در مرحله طراحی در قالب عناصر ابرداده ای به صفحات گروه آزمون افزوده شده بود، بررسی شد و میزان معنیداری تفاوت رتبه صفحات دو گروه با استفاده از آزمون غیرپارامتری «یو.من.وایتنی» محاسبه گردید. نتایج، نشانگر اثربخشی دو عنصر «عنوان» و «توصیف زبان اچ.تی.ام.ال» در هر دو موتور کاوش مورد مطالعه است. کلیدواژه های منحصر به فرد در ابرنشانه کلیدواژه های «اچ.تی.ام.ال» و ابرداده موضوع دابلین کور به بهبود رتبه صفحات در یاهو انجامید. در حالی که تکرار کلیدواژه ها در بخش سرآیند صفحه وب، باعث بهبود رتبه در موتور کاوش یاهو شد، گوگل عملکردی معکوس داشت

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۳