سیاست دفاعی

سیاست دفاعی

سیاست دفاعی 1382 شماره 42

مقالات

۱.

فرایند تخریب روحیه ارتش عراق توسط آمریکا

کلید واژه ها: روحیه انسجام جنگ روانی فریب اعلامیه عملیات روانی - تبلیغی جنگ روانی رادیویی تخریب روحیه فروپاشی روانی نیروهای عملیات ویژه رادیوالمعلومات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 110
نگارنده‌ این‌ نوشتار بر این‌ باور است‌ که‌ عامل‌ مغلوب‌ شدن‌ زودهنگام‌ ارتش‌ عراق‌ در جنگ‌2003، پفروپاشی‌ روحیه‌پ آن‌ ارتش‌ بود. به‌ همین‌ سبب‌، در این‌ نوشتار ابتدا عوامل‌ اساسی‌ مؤثر برروحیه‌، و پیامدهای‌ زوال‌ آن‌ را مورد بحث‌ و بررسی‌ قرار داده‌ و آن‌ گاه‌ فرایند تخریب‌ روحیه‌ ارتش‌عراق‌ را مورد مداقه‌ قرار داده‌است‌. به‌ باور نویسنده‌، آمریکا برای‌ تخریب‌ روحیه‌ ارتش‌ عراق‌ ومغلوب‌ ساختن‌ آن‌، براساس‌ یک‌ سناریوی‌ از پیش‌ طراحی‌ شده‌ طی‌ چند مرحله‌، اقدامات‌ روانی‌ ـتبلیغی‌ خویش‌ را به‌ اجرا گذاشته‌ است‌. در مرحله‌ نخست‌، ارتش‌ و نیروهای‌ مسلح‌ عراق‌ را دچار ترس‌ و وحشتی‌ فراتر از آستانه‌ تحمل‌آدمهای‌ بهنجار کرده‌است‌; پس‌ از آن‌، آنان‌ را از نیازهای‌ روانی‌ ـ زیستی‌، که‌ مقاومت‌ مستمر، لازمه‌برآوردن‌ آنهاست‌، محروم‌ ساخته‌ است‌; سپس‌ آنان‌ را نسبت‌ به‌ دستگاه‌ رهبری‌ عراق‌، و شخص‌صدام‌ حسین‌، بی‌اعتماد و بدبین‌ ساخته‌ است‌. افزون‌ بر آن‌، آمریکا از روشهایی‌ همچون‌ شایعه‌،تبلیغات‌ و فریب‌ به‌ شکل‌ دقیق‌ و اثربخش‌ بهره‌ گرفته‌است‌.
۲.

هزینه های نظامی آمریکا در جنگ عراق

نویسنده:

کلید واژه ها: بازسازی اشغال نظامی ملت سازی تخمین هزینه کمکهای بشردوستانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 894
دولت‌ بوش‌ به‌ صورتی‌ یک‌جانبه‌ و بدون‌ مجوز سازمان‌ ملل‌، در مارس‌ 2003 به‌ عراق‌ حمله‌کرد و پس‌ از یک‌ جنگ‌ کوتاه‌ این‌ کشور را به‌ اشغال‌ نظامی‌ خود درآورد. این‌ پروژه‌ برای‌ ایالات‌متحده‌ هزینه‌ها و منافعی‌ دارد که‌ توجه‌ به‌ آنها می‌تواند اهداف‌ پشت‌پرده‌ و اعلام‌ نشده‌ را تا حدودی‌آشکار سازد. در این‌ مقاله‌ ضمن‌ بررسی‌ شرایط پیش‌ از حمله‌، زمینه‌های‌ جنگ‌ را بررسی‌ کرده‌ وسپس‌ هزینه‌ قابل‌ پیش‌بینی‌ برای‌ جنگ‌ و اشغال‌ نظامی‌ را مرور خواهیم‌ کرد. آن‌ گاه‌ به‌ بررسی‌دشواریهای‌ موجود پرداخته‌ و چشم‌انداز آینده‌ را روشن‌ خواهیم‌ ساخت‌.
۳.

ژئواکونوومی خط لوله گاز ایران به جنوب آسیا و پیامدهای امنیتی آن

کلید واژه ها: انرژی ژئواکونومی ایران - هند خط لوله گاز ایرن - پاکستان ایران - جنوب آسیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 693
در این‌ مقاله‌، نویسنده‌ درصدد است‌، با عنایت‌ به‌ تحول‌ در مفهوم‌ امنیت‌، نشان‌ دهد که‌ نیاز به‌انرژی‌ در جنوب‌ آسیا یک‌ مسئله‌ حیاتی‌ است‌ و خط لوله‌ گاز ایران‌ به‌ جنوب‌ آسیا، نه‌ تنها از اهمیت‌زیادی‌ در رفع‌ این‌ نیازها برخوردار است‌، بلکه‌ میزان‌ تأثیرگذاری‌ جمهوری‌اسلامی‌ ایران‌ را درجنوب‌ آسیا افزایش‌ خواهد داد. نگارنده‌ معتقد است‌ با کشیده‌شدن‌ خط لوله‌ گاز ایران‌ به‌ جنوب‌آسیا، چهار مسئله‌ مهم‌ امنیتی‌ حل‌، و یا از میزان‌ تشنج‌زایی‌ آنها در حد بالایی‌ کاسته‌ خواهد شد. این‌چهار مسئله‌ عبارت‌اند از : اختلاف‌ هند و پاکستان‌ بر سر کشمیر، اختلاف‌ ایران‌ و پاکستان‌ درباره‌افغانستان‌، فرقه‌گرایی‌ در پاکستان‌، و اختلاف‌ مسلمانان‌ و هندوها در هندوستان‌. علاوه‌ بر این‌،نگارنده‌ بر این‌ باور است‌ که‌ در مجموع‌، خط لوله‌ گاز ایران‌ به‌ جنوب‌ آسیا فرصتهایی‌ استثنایی‌ رابرای‌ ارتقای‌ موقعیت‌ استراتژیک‌ ایران‌ فراهم‌ خواهد کرد.
۴.

فرایند تصمیم به جنگ در رژیم صهیونیستی

نویسنده:

کلید واژه ها: تصمیم گیری استراتژیک استراتژی نظامی دکترین نظامی فرایند سیاست گذاری دفاعی - امنیتی تصمیم گیری دفاعی تصمیم به جنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 365
نوشتار حاضر، تحلیلی‌ پژوهشی‌ در موضوع‌ فرایند تصمیم‌ به‌ جنگ‌ در رژیم‌ صهیونیستی‌ است‌ وپردازش‌ محتویات‌ مقاله‌ بر مدار بررسی‌ این‌ عناصر صورت‌ گرفته‌ است‌ که‌ فرایند سیاست‌گذاری‌دفاعی‌ ـ امنیتی‌ این‌ رژیم‌، با توجه‌ به‌ عناصر تصمیم‌سازی‌ نظامی‌ ـ امنیتی‌ و روابط ناظر بر این‌تصمیم‌سازی‌ و اهمیت‌ نهادهای‌ بوروکراتیک‌ مسئول‌ در این‌ فرایند و هم‌چنین‌ شرایط داخلی‌ وخارجی‌ مؤثر در تصمیم‌ به‌ جنگ‌، چه‌ هستند و از سویی‌ رژیم‌ صهیونیستی‌ چه‌ سطحی‌ از خشونت‌ درجنگ‌ را به‌کار می‌برد، و الزامات‌ و محدودیتهای‌ جنگی‌ این‌ رژیم‌ کدامها هستند؟ در پایان‌ مقاله‌ به‌ جمع‌بندی‌ ملاحظات‌ کلی‌ ناظر بر توانمندیها و آسیب‌های‌ نظام‌ تصمیم‌گیری‌رژیم‌ صهیونیستی‌ و پاسخی‌ که‌ به‌ آسیبها می‌دهد، پرداخته‌ می‌شود; و در نهایت‌ نتیجه‌گیری‌ مقاله‌معطوف‌ به‌ بیان‌ شرایطی‌ می‌گردد که‌ رژیم‌ مزبور، راحت‌تر و روان‌تر دست‌ به‌ تصمیم‌ جنگی‌ می‌زند.
۵.

چشم انداز حقوقی خروج کره شمالی از معاهده عدم گسترش سلاحهای هسته ای

نویسنده:

کلید واژه ها: حقوق بین الملل خلع سلاح کنترل تسلیحات عدم گسترش حاکمیت دولتها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 217
خروج‌ کره‌ شمالی‌ از معاهده‌ عدم‌ گسترش‌ سلاحهای‌ هسته‌ای‌ موضوعی‌ است‌ که‌ در این‌ نوشتارضمن‌ بررسی‌ جایگاه‌ این‌ قید در فرایند قراردادی‌ خلع‌ سلاح‌، کنترل‌ تسلیحات‌ و عدم‌ گسترش‌، به‌تحلیل‌ کلی‌ ابعاد حقوقی‌ آن‌ پرداخته‌ می‌شود. در عین‌ حال‌، از آن‌ جا که‌ امروزه‌ نیز موضوع‌ خروج‌کشورمان‌ از این‌ معاهده‌ در محافل‌ مختلف‌ مطرح‌ شده‌است‌، تدقیق‌ در این‌ قید، کارکرد و نقاط مثبت‌ ومنفی‌ این‌ پیشنهاد را نیز به‌ صورت‌ غیرمستقیم‌ مشخص‌ خواهد کرد. در کل‌، با این‌ که‌ قید خروج‌ اساسایکی‌ از مظاهر حق‌ حاکمیت‌ دولتهاست‌، اما با توجه‌ به‌ حقوق‌ بین‌الملل‌ قراردادی‌ اعمال‌ این‌ قید باموانع‌ حقوقی‌ در حال‌ ظهوری‌ روبه‌رو است‌ که‌ عمدتا از گسترش‌ مفهوم‌ حفظ صلح‌ و امنیت‌بین‌المللی و افزایش‌ اختیارات‌ شورای‌ امنیت‌ ملل‌ متحد نشأت‌ می‌گیرند. این‌ نوشتار صرفا به‌ بررسی‌چشم‌انداز حقوقی‌ توسل‌ کره‌ شمالی‌ به‌ قید خروج‌ از رژیم‌ عدم‌ گسترش‌ می‌پردازد.
۶.

قلمرو و ماهیت جغرافیای نظامی

کلید واژه ها: استراتژیک تحلیل فضایی جغرافیای نظامی اکولوژی تاکتیک آمایش دفاعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 478
در ادبیات‌ نظامی‌ هر کشور، شناخت‌ ویژگیهای‌ جغرافیای‌ خودی‌ و دشمن‌ برای‌ مقاصد دفاعی‌یکی‌ از اساسی‌ترین‌ مفاهیم‌ به‌ حساب‌ می‌آید. تجربه‌ هشت‌ سال‌ دفاع‌ مقدس‌، ضرورت‌ شناخت‌ نقش‌عوامل‌ طبیعی‌ و انسانی‌ در مقابله‌ با تهدیدها (در ابعاد نظامی‌، فرهنگی‌، اقتصادی‌، سیاسی‌ و...) را درسطوح‌ ملی‌، منطقه‌ای‌ و فرامنطقه‌ای‌ (تاکتیک‌ و استراتژیک‌) آشکارتر ساخت‌. در این‌ نوشتار سعی‌ شده‌است‌ تا مفهوم‌ جغرافیا و روشهای‌ مطالعاتی‌ آن‌، هم‌ چنین‌ مفهوم‌ نظامی‌ وقلمرو فعالیت‌ آن‌ بحث‌ شود و از نکات‌ مشترک‌ این‌ دو مفهوم‌، تعریفی‌ نو از جغرافیای‌ نظامی‌ بانگرشی‌ به‌ جنبه‌های‌ کاربردی‌ در سطوح‌ مختلف‌ فعالیتهای‌ نظامی‌ ارائه‌ شود.
۷.

تلفیق سیستم C4I2 با سیستم اطلاعات جغرافیایی و ایجاد نظام فرماندهی و کنترل همه جانبه

کلید واژه ها: سیستم GIS نظام فرماندهی و کنترل همه جانبه سیستم C4I2

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 638
موضوع‌ نوشتار، تلفیق‌ سیستم‌ C4I2 ، با سیستم‌ اطلاعات‌ جغرافیایی‌ (GIS) به‌ منظور ایجاد نظام‌فرماندهی‌ و کنترل‌ همه‌جانبه‌ است‌، نگارندگان‌ مقاله‌ ضمن‌ اشاره‌ به‌ مفهوم‌ و پیشینه‌ شکل‌گیری‌ سیستم‌پفرماندهی‌، کنترل‌، ارتباطات‌، رایانه‌ و اطلاعات‌پ، زیرساختهای‌ بنیادی‌ و عوامل‌ راه‌اندازی‌ آن‌ موردبحث‌ قرار می‌دهند و از سویی‌، به‌ توضیح‌ مسئله‌ ارتباط C4I2 با GIS و قابلیتهایی‌ که‌ یک‌ سیستم‌اطلاعات‌ جغرافیایی‌ توانمند می‌باید دارا باشد پرداخته‌ و مراحل‌ اجرایی‌ شدن‌ یک‌ سیستم‌ C4I2 ، رابرشمرده‌اند.