روانشناسی و علوم تربیتی (دانشگاه تهران)

روانشناسی و علوم تربیتی (دانشگاه تهران)

روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران 1377 شماره 57

مقالات

۱.

نیمرخ رفتاری والدین پسران پرخاشگر بررسی تحول وثبات رفتار تربیتی در یک مطالعه طولی 6 ساله

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی رشد و تحول دوره نوجوانی
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی اجتماعی پرخاشگری، تعارض و خشونت
تعداد بازدید : 970
به منظور شناسایی الگوهای تربیتی والدین پسران پرخاشگر وبررسی ثبات وتحول آنها در طول زمان‘51پسر پرخاشگر همراه والدین خود هر 2سال یکبار به مدت 6ماه مورد مطالعه قرارگرفتند. تعاملات والد- کودک درشرایط کنترل شده حل مسئله(آسان-دشوار)مورد مشاهده قرار گرفت .نتایج نشان داد که والدین(پدر-مادر)پسران پرخاشگر سخت گیر‘پذیرنده ودارای کنترل کامل بر رفتار فرزند خودهستند. رفتارتربیتی والدین در طول زمان نسبتاً ثابت وقابل پیش بینی میباشد.نتایج تفاوت معناداری را بین رفتار تربیتی پدر ومادر نشان نداده است . تحلیل داده ها بیانگر رفتار مشابه پسران با پدر ومادر است . پسران دارای رفتار مستقل(خلاق وفعال)وروحیه همکاری ومشارکت هستند.
۳.

راهبردهای یکپارچه نگر در مشاوره وروان درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 718 تعداد دانلود : 51
ما با تناقضات بسیاری در حیطه روان درمانی روبه رو شده ایم. از یک سو تعداد کثیری از روان درمان گران به یک رویکرد درمانی خاص پای بند هستند واز سوی دیگر شواهدی دال بر اینکه رویکردی موفقتر از رویکردی دیگر باشد وجودندارد. مطالعات مقایسه ای نشان داده است که همه رویکردهای روان درمانی به رغم تفاوتهای اساسی در جهت گیری نظری وتکنیک ها به یک اندازه مؤثرند. به منظور توجیه این امر‘میتوان فرض کرد که عناصری اساسی یا عوامل مشترکی در رویکردهای مختلف روان درمانی وجود دارد که قویاً با نتایج مثبت درمانی ارتباط دارند ودر واقع این عناصر مشترک اند که نقشی تعیین کننده در درمان دارند نه جهت گیری نظری یا فلسفه رویکردهای روان درمانی.
۴.

خلاقیت چیست ومدرسه چه نقشی در پرورش آن دارد؟

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی یادگیری
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی مثبت گرا
  3. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی
تعداد بازدید : 45 تعداد دانلود : 86
هدف اصلی مقاله حاضر تحلیل وبررسی ماهیت خلاقیت وشیوه های پرورش آن است . در این راستا مفهوم خلاقیت و تعاریف مختلف آن مورد بحث قرار گرفته سپس‘از بین عوامل مختلف مؤثر در پرورش خلاقیت‘مدرسه انتخاب شده واز بین عوامل مختلف در مدرسه بر نقش معلم تأکید شده است . در نهایت الگویی جهت پرورش خلاقیت ارائه میگردد که نشان میدهد معلمان چگونه میتوانند در جهت رشد خلاقیت دانش آموزان عمل نمایند.
۵.

بررسی دیدگاههای اعضای هیأت علمی دانشگاههای تهران وشهید بهشتی درباره علل عدم تمایل آنان به فعالیتهای پژوهشی وتحقیقاتی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 348
یکی از وظایف مهم اعضای هیأت علمی دانشگاهها‘انجام تحقیقات ‘بویژه تحقیقات کاربردی‘به منظور توسعه مرزهای دانش و تکنولوژی است. مع هذا‘به دلایل گوناگون در دانشگاهها‘توجه لازم به این امر خطیر نشده است. این مقاله شامل بررسی وتحلیل دیدگاههای اعضای هیأت علمی دانشگاهها درباره علل عدم تمایل آنان به انجام فعالیت های پژوهشی میباشد.در این مقاله‘سعی شده است در راستای فرضیه های پنجگانه تحقیق‘علاوه بر ارائه یافته های مطالعات کتابخانه ای‘یافته های مربوط به اجرای پرسشنامه ها نیزکه با شرکت 62 عضو هیأت علمی که به طور تصادفی در دو دانشگاه تهران و شهید بهشتی انتخاب شده بودند ‘با کمک نرم افزار مورد SPSS تجزیه وتحلیل قرارگیرد. در پایان مقاله ‘ پیشنهادهایی جهت بهبود وضعیت وارتقای کیفیت فعالیتهای پژوهشی اعضای هیأت علمی دانشگاهها ارائه شده است .
۶.

انطباق وهنجاریابی مقیاس واژه های مصور پی بادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 640 تعداد دانلود : 104
آزمون واژه های مصور به منظور شناخت درک معنی واژه ها وشناخت استعداد کلی کودکان به ویژه گروهی که مشکلاتی در زمینه خواندن‘نوشتن وتکلم دارند تهیه شده است . انطباق آزمون در سطح پیش دبستانی وابتدایی انجام وبا استفاده از نمونه ای مشتمل بر1010 نفر در شهر شیراز هنجاریابی شد. پایانی مقیاس با استفاده از دو روش تنصیفی ودوباره سنجی مطلوب بود.روایی مقیاس طی چندین بررسی محقق گردید.به منظور بررسی روایی از رابطه نمرات تراز شده ومعدل امتحانات نهایی پنجم ابتدایی‘رابطه نمرات وسن‘مقایسه نمرات دختران وپسران ورابطه نمرات مقیاس واژه های مصور پی بادی ومقیاس هوشی تجدید نظر شده و کسلر کودکان استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی های فوق مؤید روایی مناسب مقیاس بود.
۷.

ویژگیها و کارکرد خانواده به عنوان دو عامل تعدیل کننده و واسطه ای برای رشد بهینه وافزایش خلاقیت در کودکان ونوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 677
وضعیت بین المللی ‘سیاسی واقتصادی جهان حاضر‘برخورد سازنده مردم ایران را با چالشهای جدید ایجاب میکند‘برخوردی مبتنی بر معیارها وآرمان های والای انسانی که در چارچوب تمدن اسلامی نسل به نسل منتقل یافته است . در تعقیب این امر‘باید قابلیت رسیدگی به امور تازه یا خلاقیت به عنوان اساسی ترین عامل مورد توجه قرار گیرد.همانگونه که مطالعات روانشناختی نشان میدهند.مواد ژنتیکی صفاتی تمام شده برای فرد(مثل هوش یا خلاقیت)ایجاد نمیکنند‘بلکه مواد ژنتیکی وتعامل فرد با محیط برهم تأثیر متقابلی میگذارند تا صفات نهایی فرد تعیین شود.خانواده به طور سنتی مهم ترین نهاد اجتماعی محسوب میشود که عهده دار وظیفه دشوار پرورش کودکان است که والدین در آن به اجتماعی کردن و آموزش کودکان میپردازند . بدین لحاظ ‘خانواده نمایانگر نیرومندترین منبع اجتماعی برای پرورش‘افزایش وتربیت توان بالقوه انسان(که با ارزش ترین سرمایه هر ملتی است )میباشد.دو الگوی نظری برای توضیح"نقش خانواده در ارتقای رشد شناختی وعاطفی کودکان ونوجوانان" ارائه وتوسط مطالعات تجربی روا شده اند. الگوی اول با تأکید بر دو بعد حمایت وتحریک‘ساختارخانواده را شرح میدهد. ترکیب های مختلف این دو بعد به پدیده های روانشناختی ورفتاری متفاوتی منجر میشود. خانواده هایی موفق به پرورش نوابغ‘دانشمندان ومخترعان اجتماع شده اند که دارای این ویژگی بوده اند. الگوی دوم اساساً مکمل الگوی اول است وبه عنوان یک "الگوی اقتصادی" مطرح میشود‘چون به کارکرد خانواده به وسیله ای برای پس انداز انرژی ذهنی میپردازد‘پس اندازی که میتواند در امر کسب تجاربی بهینه در ایجاد خلاقیت سرمایه گذاری شود. تأثیرگذاری دائمی این الگوهای خانوادگی بر شخصیت کودک که درابتدای زندگی فراگرفته میشوند(وبه استفاده کارآ ازوقت و منابع شناختی مثل‘افکار وهیجانات وتوجه می انجامد)اثبات شده است ‘به گونه ای که کودکان در فرآیند رشد شخصیت های"مؤثر وخلاق"یا "محیط برخود" می یابند. اهمیت این زمینه تحقیقاتی در این است که نقش واسطه ای و تعدیل کننده ای را برای خانواده در رشد خلاقیت واستعدادهای کودکان ونوجوانان بیان میدارد.
۸.

از خود – ارزیابی تا اعتبارسنجی برای بهبود کیفیت آموزش عالی: روندهای اخیر در ایران ورؤوس یک الگو

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی سازمانی و صنعتی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی مدیریت آموزشی
تعداد بازدید : 409
هرچند از مراکز آموزش عالی انتظارمیرود ‘ پاسخگویی خود را نسبت به محیط اطراف بیشتر کرده و به جهان شمولی اقتصاد واکنش بیشتری نشان دهند؛اما این مراکز خود با مسایل متعددی روبه رو هستند.به منظور مقابله با این مسائل ‘ باید کوشش مستمری برای بهبود کیفیت در آموزش عالی به عمل آید. با توجه به موارد یادشده‘این مقاله ابتدا به مسایل نظام های آموزش عالی اشاره میکند. سپس مفهوم خود- ارزیابی را به عنوان وسیله ای برای بهبود کیفیت آموزش عالی معرفی مینماید.پس از توصیف فرآیند و پیامدهای حاصل از اجرای آزمایشی یک طرح ارزیابی درونی(خود-ارزیابی)در دانشگاههای علوم پزشکی ایران ‘ مقاله به تحلیل هدفهایی که به وسیله این طرح تحقق یافته است میپردازد.این هدفها ‘علاوه بر جنبه های دیگر ‘شامل موارد زیر است:الف)ارتقای حس اعتماد وهمکاری اعضای هیأت علمی از طریق افزایش دانش ودرک آنان؛ب)بهبود تدریس‘پژوهش وعرضه خدمات تخصصی؛پ)تسهیل مقایسه های بین – دانشگاهی.براساس تجربه های حاصل از اجرای آزمایشی طرح یاد شده‘یک الگوی اعتبارسنجی عرضه شده است . در این الگو ارزیابی درونی نقش اساسی را در بهبود کیفیت مستمر آموزش عالی ایفا میکند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۱