عبدالواحد قادری

عبدالواحد قادری

مدرک تحصیلی: دانش آموخته دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه تربیت مدرس

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۰ مورد از کل ۱۰ مورد.
۱.

اندیشه سیاسی محمد احمد خلف الله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ اسلام سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۶ ۶۶-۴۷

کلید واژه ها: اسلام اندیشه سیاسی دین و دولت محمد احمد خلف الله.ت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 687 تعداد دانلود : 721
محمد احمد خلف الله یکی از اندیشمندان معاصر مصری است که در قرن بیستم میلادی، یافته های ادبی و سیاسی خود از قرآن مجید را در محافل علمی و دانشگاهی مصر ارائه کرد. این پژوهش سعی دارد تا با واکاوی آثار سیاسی این متفکر و نقد و بررسی اندیشه سیاسی او در خصوص مفهوم اسلام، جایگاه دین و دولت را از دیدگاه او مورد مداقه قرار دهد. این پژوهش با روشی توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ گویی به این پرسش است که از دیدگاه خلف الله، اسلام به چه معناست و چه نوع رابطه ای میان دین و دولت وجود دارد؟ یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که خلف الله، اسلام را به دو مفهوم، یکی به عنوان دین و دیگری به مانند یک قلمرو سیاسی و قومی تفسیر کرده و در آثار و نوشته های خود بر جدایی ساحت دین و دولت از یکدیگر تأکید کرده است.
۲.

غزوه بدر در نگاه متفاوت قرآن و سیره نویسان

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخی جنگ سال اول پاییز ۱۳۹۶ شماره ۱ 1-18

کلید واژه ها: قرآن سیره نویسان غزوه بدر کاروان قریش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 261 تعداد دانلود : 272
غزوه بدر نخستین جنگ مهم پیامبر اسلام (ص) بود که پیروزی در آن بر حیثیت و جایگاه مسلمین و حکومت نوپای مدینه افزود. این جنگ به دلیل اهمیتی که داشت، هم مورد توجه خداوند متعال در قرآن کریم قرار گرفت و سوره انفال در شأن آن نازل شد؛ و هم سیره نویسان و اخباریان اسلامی بدان توجه ویژه ای داشته اند؛ اما ظاهراً نگاه قرآن با سیره نویسان و مورخان بدان واقعه، اندکی متفاوت است. مسئله اصلی پژوهش، دستیابی به دلایل وقوع جنگ بدر از نگاه قرآن و تفاسیر اسلامی است. از این رو، این پرسش را مطرح می کند که چرا برداشت ها درباره این جنگ بین قرآن و سیره نویسان متفاوت است؟ و چرا سیره نویسان تلاش می کنند دیدگاه خود را بر قرآن تحمیل نمایند؟ فرض پیش رو در این نوشتار براین مبنا شکل می گیرد که قرآن عامل اصلی جنگ را دفع تهدید قریش علیه دولت نوپای مدینه می داند؛ اما سیره نویسان و مورخان، دلیل اصلی جنگ را حمله مسلمین به کاروان قریش و دستیابی به منابع مالی آنها ذکر می کنند. دستاورد پژوهش بررسی و تجزیه و تحلیل نبرد بدر با رویکرد قرآنی و متفاوت از نوشته سیره نویسان اسلامی است.
۳.

الفکر السیاسی لرشید رضا و علی عبدالرازق: دراسه مقارنه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۲۳ سال ۱۴۳۷ شماره ۱ 35-52
تعداد بازدید : 600 تعداد دانلود : 539
بعد سقوط الخلافه العثمانیه باعتبارها رمزاً للعالم الإسلامی، أفرز الفکر السیاسی للمسلمین تیارین مختلفین: تیار کان رشید رضا یدافع عنه حیث کان یعتقد بضروره إعاده الخلافه إلی مسارها الطبیعِی الذی کانت علیه فی الأزمنه الخالیه. وتیار تبناه علی عبدالرزاق الذی تجسدت أفکاره وآراءه فی کتاب «الإسلام وأصول الحُکم» حیث کان یعتقد بأن نظام الخلافه نظام قدیم عفی عنه الزمن ولابد أن یتغیر و أن یحل محله نظام جدید. وبما أنّ رؤیه ومواقف هذین التیارین کانت استجابه للأزمه التی کانت سائده آنذاک فی المجتمع الإسلامی فقد کانت بدورها رؤیه ومواقف عابره أیضا. فی حین أن أساس الصراع کان یدور حول العلاقه بین العقل والدین فی العصر الحدیث و ما هی مکانتهما فی الفکر الإسلامی؟ وأساس الاختلاف فی النظریتین یعود إلی موضوع العقل البشری وهل أنّ العقل البشری هو سبب لفهم الدین وأنّ خطاب الدین موجه إلی العقل فی العصر الحدیث. یعتقد رشید رضا أن العقل کآله من آلات الحکم یقع بجانب القرآن والسنه اللّذان یعتبران مصدران للحکم إلّا أن علی عبدالرزاق یعتقد بإستقلال العقل.
۴.

تحلیل گفتمان سیاسی غامدی در گذر از مودودی: دولت دینی یا جامعه مذهبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی تاریخی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۳

کلید واژه ها: خلافت اسلام سیاسی انقلاب اسلامی دولت اسلامی اسلام اجتماعی - اخلاقی جامعه اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی سیاسی
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی تاریخی تاریخ ایران
تعداد بازدید : 705 تعداد دانلود : 910
تضاد میان طبقات مذهبی و سکولار درمورد دولت اسلامی شروع شد. نقش اسلام در حکومت چیست؟ در پاسخ به آن متفکران مسلمان دو جواب مطرح کردند: نخست، گروهی که اسلام را مساوی با دولت می دانستند. دوم، گروهی که ازنظر آن ها حکومت در اسلام، تنها یک بُعد بوده و ابعاد دیگر اسلام نسبت به آن بُعد سیاسی مهم تر است. غامدی با عبور از رویکرد اول که در آرا و نظرات مودودی نمود داشت و مودودی سخن گوی اصلی آن بود، تفسیر خود از اسلام، قرآن و سنت را بررویکرد دوم قرار داد. از نگاه غامدی، ایجاد یک جامعه اسلامی، مقدم بر دولت اسلامی است. چنین جامعه ای ازطریق انقلاب اسلامی میسّر است و انقلاب راه را برای یک دولت اسلامی فراهم خواهد کرد. این دولت اسلامی از سه گروه تشکیل شده است: مسلمانان، معاهدین و ذمّیان. چنین دولتی مبتنی بر پلورالیسم در مذهب و سیاست است.
۶.

خلیفه و امام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی سال چهل و هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ 231 - 246

کلید واژه ها: امام اهل سنت و جماعت خلافت خلیفه شیعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 287 تعداد دانلود : 352
درباره مفاهیم و واژگان دینی سیاسیِ امام، خلیفه و سلطان، تعاریف گوناگونی از سوی علمای مذاهب کلامی و فقهی مختلف ارائه شده است. در صدر اسلام و سده های میانه اسلامی، خلیفه و امام مفاهیمی دینی بودند و کارکردی عمدتاً سیاسی داشتند. این مفاهیم را مسلمانان پس از پیامبر-صلی الله علیه و آله و سلم- بر حاکمان سیاسی نیز اطلاق کردند. کوشش برای تعریف این مفاهیم و تعیین مصادیق آن، زمینه و موجب نزاع ها و اختلاف های زیادی شد. این پژوهش می کوشد با رویکردی تاریخی تحلیلی، به این پرسش پاسخ دهد که در فاصله زمانی درگذشت پیامبر(ص) تا سقوط خلافت عباسی، در جامعه اسلامی، چه رابطه معناداری بین دو مفهوم خلیفه و امام وجود داشت و از نظر تاریخی، چه تغییراتی در گستره معنایی و مفهومی این دو حاصل شد. فرضیه پژوهش آن است که این دو مفهوم در ابتدا، با توجه به زمینه های اجتماعی ، معنایی یکسان داشتند و به تدریج با ورود این واژه ها به منازعات کلامی، سیاسی، و مذهبی، تغییراتی در معنا و مفهوم آن ها ایجاد شد.
۷.

تحولات اندیشة سیاسی مسلمانان در دورة میانة اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی تاریخی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲

کلید واژه ها: شیعه نص امام خوارج شوری اهل سنت و جماعت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 414 تعداد دانلود : 86
اختلاف بر سر جانشینی حضرت محمد(ص) سرآغاز تفرقی شد که با قتل عثمان و جنگ های داخلی ایام حکومت علی(ع) به اوج خود رسید. بر این اساس، مسئله پژوهش عبارت است از: شناسایی جریان های فکری سیاسی نزد مسلمانان و در طول تاریخ اسلام که درباره حاکم نظریه پردازی کرده اند. سؤال های پژوهش از این قرارند: 1. ازلحاظ متنی، اندیشه مسلمانان درمورد خلافت چه جریان های را شامل شد؟ 2. با توجه به شرایط سیاسی- اجتماعی (زمینه های بیرونی)، اندیشه سیاسی در جهان اسلام چه دوره هایی را پشت سر گذاشت؟ فرضیه پژوهش نیز به این شرح است: با توجه به رویکرد تاریخی- تحلیلی و با استفاده از متدولوژی اسکینر، اندیشه سیاسی مسلمانان را می توان به دو دوره کلی تقسیم کرد: دوره سنتی و دوره مدرن. ازلحاظ متنی، دوره سنتی شامل سه جریان مهم خوارج، شیعه و اهل سنت است؛ ازمنظر زمینه ای، چهار مرحله قابل شناسایی است: منازعات کلامی، تکوین مکاتب فقهی- کلامی، تثبیت مکاتب فقهی- کلامی و مرحله پساعباسی. در پژوهش حاضر، مصداق امام یا خلیفه نزد هر فرقه شناسایی و سپس وظایف امام و مفاهیم مرتبط با آن بیان شده است.
۸.

جریان های سیاسی-اجتماعی مؤثر در تحول فکری اخوان المسلمین

نویسنده:
منبع: پژوهش در تاریخ سال دوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۵) 45 - 65

کلید واژه ها: اخوان المسلمین ملی گرایی استعمار و استشراق علمانیت صهیونیسم سوسیالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 234 تعداد دانلود : 188
نقش تحولات سیاسی و اجتماعی در برآمدن نهضت اخوان المسلمین، حکایت از وسعت و دامنه تأثیرات عوامل مذکور در تحول فکری این جنبش دارد. مسئله اصلی پژوهش درک مسائل بیرونی در تحوّل فکری اخوان المسلمین است. بدین ترتیب سوال اصلی حول محور این مسئله است که چه عواملی در تحوّل فکری اخوان در طول هشت دهه از فعالیت آن جنبش نقش داشته است؟ فرضیه تحقیق که بر مدار مسئله دور می زند حکایت از آن دارد که عواملی چون ملی گرایی(فرعونیسم)، و پان عربیسم، استعمار و استشراق (شرق شناسی)، علمانیت (سکولاریسم)، اصلاح طلبی و مدرنیسم اسلامی، صهیونیسم و تشکیل دولت اسرائیل در فلسطین، سوسیالیسم و... در تحوّل فکری جنبش مذکور نقش شایانی ایفا نموده است. نتیجه حاصل از پژوهش بیانگر تأثیر عوامل بیرونی در اندیشه اخوان چه به صورت جبهه گیری منفعلانه و یا فعّال و چه به صورت همراهی با آن بوده است.
۹.

اندیشه سیاسی غزالی بر اساس «المستظهری» و «الاقتصاد فی الاعتقاد»

نویسنده:
منبع: پژوهش در تاریخ سال اول زمستان ۱۳۸۹ شماره ۱ 52 - 70

کلید واژه ها: غزالی امامت پیوند دین و دولت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 248 تعداد دانلود : 275
اندیشه سیاسی امام محمد غزالی تابع شرایط سیاسی و اجتماعی عصر خود بود. بر این مبنا آثاری از غزالی که در آن به گوشه های از اندیشه وی به چشم می آید، تا اندازه زیادی تابع این نظر است. وی در کتاب فضایح الباطنیه که عمدتاً حول محور ردیّه نگاشته شده و در فصولی نیز به بحث امامت و رهبری جامعه اسلامی نیز اشاره دارد که بیشتر نشان دهده دغدغه حاکم بر زمان نگارش اثر مذکور است. در کتاب دیگر ایشان، یعنی«الاقتصاد فی الاعتقاد» که تا حدودی از مباحث مناقشه انگیز دار الخلافه بغداد دور افتاده است با آزادی بیشتری در مورد رهبری بحث می کند. با این وجود ایشان در هر دو اثر بر وجوب امامت تأکید دارد و این وجوب یک امر مصلحتی و برای انتظام دین و دنیا است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان